مجلد سی‌وسوم دانشنامه، شامل بخشی از مقالات حرف «ع» یعنی از مدخل «عبدالمطّلب‌بن هاشم» (جدّ پیامبر اكرم صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله) تا «عربستان سعودی» (شامل جغرافیا و تاریخ معاصر و اوضاع سیاسی و اداری و اجتماعی و فرهنگی كشوری پهناور با موقعیت راهبردی در پیكرۀ جهان اسلام) است كه تحت ریاست عالیۀ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، زیر نظر دکتر غلامعلی حداد عادل، به معاونت علمی حجت‌الاسلام حسن طارمی‌راد و معاونت اجرایی سیدناصر موسوی جزایری، با مشارکت اعضای علمی و اجرایی بنیاد دایرة‌المعارف اسلامی و همراهی جمع ارجمندی از استادان و پژوهشگران در ایران و دانشورانی از كشورهای دیگر تهیه و تدوین شده است.
سی‌وسومین مجلد دانشنامۀ جهان اسلام، ۲۱۷ مقاله در قالب ۱۸۱ مدخل اصلی، نیز ۴۴ مدخل فرعی و ۵۸ مدخل ارجاعی دارد. از مقاله‌های تألیف‌شده برای این مجلد، ۱۰۳ مقاله را همكاران علمی بنیاد تألیف كرده و ۳ مقاله را مؤلفان بیرون از بنیاد با همكاران علمی بنیاد مشتركاً تألیف نموده‌اند؛ ۱۰۸ مقاله به خامۀ ۶۶ مؤلف ایرانی بیرون از بنیاد (از ۱۲ شهر ایران) و ۱۸ مقاله به مساهمت غیرایرانیان (۱۸ دانشور از پنج كشور تركیه، مالزی فرانسه، انگلستان و آلمان) فراهم شده است. ۸۶ تصویر و نمودار (۳۹ عكس رنگی، ۲۳ عكس سیاه‌وسفید، ۷ طرح، ۷ نقشۀ رنگی، ۸ جدول و ۲ نسب‌نامه) یاریگر درك بهتر محتوای مقالات است.
برخی از مدخلهای اصلی مجلد ۳۳، به‌تفكیك ۱۶ گروه علمی-تخصصی و حوزۀ موضوعی-منطقه‌ای در جهان اسلام، عبارتند از:
آسیای صغیر و بالکان: عثمانی (طولانی‌ترین سلسلۀ حكومتی جهان اسلام؛ شامل ۲۳ زیربخش در حوزه‌های تاریخ سیاسی، ساختار و تشكیلات، اقتصاد، تجارت، مناسبات خارجی، جامعه و مذهب و آموزش، تمدن و حیات فرهنگی، معماری و نقاشی و موسیقی)، عثمان اول و دوم و سوم (سلاطین اول و شانزدهم و بیست‌وپنجم سلسلۀ عثمانی)، عبدالواسع‌چلبی (شاعر سدۀ نهم)؛
ادبیات و زبانها: عبدی بخارایی (عبدالله‌خواجه؛ شاعر و تذكره‌نویس تاجیك)، عبری (زبان و ادبیات)، عبید زاكانی؛ ادبیات و زبان عربی: عتّابی (كلثوم‌بن عمرو؛ ادیب و شاعر دورۀ عباسی)، عجمیه (نگارش یا آوانگاری گویشهای لاتین‌تبار ساكنان قدیم اندلس به خط عربی)، عُذری (نوعی شعر عاشقانۀ عفیف از انواع حب در ادبیات عربی، عنوان سرایندگان آن و متون وابسته به این نوع شعر و شاعران)؛
اسلام معاصر: عُتیبی (جُهیمان؛ از رهبران سلفی تندرو عربستان سعودی و رهبر گروهی كه مسجدالحرام را برای مدتی اشغال كرد)، عثمانیهای جوان (جمعیت روشنفكران مخالف حكومت عثمانی در اواخر سده سیزدهم)، عدالت اجتماعی، عدالت و توسعه (از احزاب تأثیرگذار اسلام‌گرا در تركیه)، عدلیه (تشكیلات قضایی ایران در دوره های قاجار و پهلوی اول)، عدم تعهد (جنبشی متشكل از كشورهای عمدتاً مسلمان و مستقل از دو بلوك شرق و غرب، و شكل‌گرفته در دوران جنگ سرد) و عراق (شامل جغرافیا و تاریخ معاصر و اوضاع سیاسی و اداری و اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی كشوری مسلمان‌نشین در منطقۀ جنوب‌غربی آسیا)؛
تاریخ اجتماعی: عجایب‌نویسی (نگارش اغراق‌آمیز شگفتیهای طبیعت و باور به موجودات عجیب و افسانه‌ای یا رویدادهای فراواقع در آثار دوره اسلامی)، عجم (عنوانی عربی برای غیرعرب و به‌ویژه ایرانیان)، عرّاده (از ادوات جنگی پرتابی نیمه‌سنگین)؛
تاریخ ایران و اسلام: عبدشمس‌بن عبدمناف (نیای خاندان بنی‌امیه و پدر بنوشمس، شاخۀ بزرگی از قبیلۀ قریش)، عباس‌بن علی (از شهدای بلندمرتبۀ واقعۀ كربلا)، عثمان‌بن مظعون (از صحابه و سرپرست مسلمانان در مهاجرت اول به حبشه)، عُذره (قبیلۀ عرب قحطانی از شاخه‌های قُضاعه)، عرب (نام قومی سامی‌تبار در جزیرة‌العرب و امروزه نام مردمی عربی‌زبان در گستره‌ای جغرافیایی از غرب آسیا تا شمال آفریقا؛ شامل تاریخ و تمدن قوم عرب در شش بخش واژه‌شناسی، پیشینۀ تاریخی، ساختار اجتماعی، باورها و ادیان، اوضاع اقتصادی، و حیات اجتماعی)؛
تاریخ علم: عجائب‌المخلوقات (عنوانی عام برای دسته‌ای از آثار دورۀ اسلامی دربارۀ شگفتیهای آفرینش)، عدد و عددنويسی (موضوع شاخه‌ای از رياضيات دورۀ اسلامی)، عدل (يحيی؛ پزشك و جراح و سياستمدار ايرانی ملقب به پدر جراحی نوين در ايران)، عرايس‌الجواهر و نفايس‌الاطايب (كتابی به فارسی دربارۀ گوهرها و عطرها نوشته ابوالقاسم عبدالله بن علی بن محمد كاشانی)؛
جغرافیا: عبدالملكی (از ايلات كرد ايران، اغلب ساكن استانهای مازندران و كردستان و قم)، عدَن (شهر و بندری كهن و نيز استانی در ساحل خليج عدن در جنوب يمن)، عراق عجم (عنوانی كمابيش منطبق بر بخشهايی از نواحی مركزی و غربی ايران امروزی، كه در آثار جغرافی‌نويسان سده‌های نخست اسلامی به آن جبال گفته می‌شد)؛
شبه‌قارۀ هند و جنوب‌شرق آسیا: عثمان‌آباد (منطقه‌ای در جنوب ايالت مهاراشترا در هند و نيز نام بخش و شهری در همين منطقه)، عثمان جانگ جونگ (عالم صوفی‌مسلك چينی و نخستين مترجم برخی متون اسلامی به زبان چينی)، عثمانيه (از دانشگاه‌های اسلامی مهم و قديم در جنوب هند در شهر حيدرآباد)؛
عرفان: عبدك صوفی (از نخستين صوفیان در سده‌های دوم و سوم)، عراقی (فخرالدين ابراهيم؛ شاعر و عارف سدۀ هفتم)؛
فقه و حقوق: عدالت (مفهومی در فقه و حقوق با معانی گوناگون از جمله عدالت فردی به‌مثابه شرطی ضروری برای پاره‌ای موضوعات و عدالت در مرحله تشريع و اجرا)، العدة فی اصول الفقه (از منابع مهم متقدم جامع در اصول فقه امامی، اثر محمدبن حسن طوسی، فقيه و اصولی بزرگ امامی)، عدل (مصطفی؛ ملقب به منصورالسلطنه، دولتمرد، حقوقدان و از تدوين‌كنندگان قانون مدنی ايران)، عِدّه (دوره‌ای معين پس از انحلال عقد نكاح به عللی چون فسخ، وقوع طلاق و مرگ شوهر كه تا پايان آن زن امكان ازدواج مجدد ندارد)، عراقی (آقاضياء‌الدين؛ فقيه و اصولی مبرز امامی سده‌های۱۳و۱۴)؛
فلسفه: عدالت (مفهومی در فلسفۀ سياسی اسلامی و از امهات چهارگانۀ فضايل در اخلاق و حكمت عملی)، عدم (اصطلاحی فلسفی مقابل وجود)؛
قرآن و حدیث: عبرتايی (احمدبن هلال؛ از اصحاب و وكلای امام هادی و امام عسكریعليهماالسلام و راوی شيعی كه بعدها دچار انحراف عقيده شد و توقيعاتی از سوي امام عصر عجّل‌اللّه فرجه‌الشريف در لعن و ذم او صادر گشت)؛ عبس (هشتادمين سورۀ قرآن كريم در ترتيب مصحف)، عثمان‌بن عَفّان (صحابی پيامبر اكرم و سومين خليفۀ مسلمانان)، عُجب (از رذائل اخلاقی)، العدل (از اسمای حسنای الهی)، عرائس البيان فی حقائق القرآن (تفسير صوفيانۀ قرآن كريم به زبان عربی تأليف روزبهان بقلی شيرازی)؛
کلام و فرق: عَبِقات الانوار (كتابی به فارسی در اثبات حقانيت مذهب شيعه و عقيدۀ امامت منصوص نوشتۀ ميرحامدحسين موسوی لكهنوی)، عبوديت (مفهومی دينی به معنای بندگی خدا)، عَجارِده (فرقه‌ای از خوارج منسوب به عبدالكريم‌بن عجرد)؛
مطالعات غرب جهان اسلام: عبدالمؤمن موحدی (مؤسس و نخستين فرمانروای دولت موحدون در مغرب و اندلس)، عبدالواديان (قبيله‌ای بزرگ از بربرهای زناته ساكن در مغرب ميانه/ الجزاير كنونی، كه شاخه‌ای از آنها با عنوان زَيّانيان از سدۀ هفتم تا دهم بر آنجا حاكم بودند)، عرائش (لاراچه؛ شهری بندری در ساحل اقيانوس اطلس در شمال كشور مغرب)؛
هنر و معماری: عبدالمعطی ابوزيد (نقاش معاصر فلسطينی و از پيشگامان هنر مقاومت)، عَبدَريّه (سيده بنت عبدالغنی؛ بانوی حافظ قرآن و خوشنويس اندلسی در سدۀ هفتم)، عتبات (حرم شش امام شيعه در شهرهای نجف، كربلا، كاظمين و سامراء، و از كانونهای مذهبی، فرهنگی و سياسی جهان تشيع)، عتيق (مسجد؛ بنايی كهن در شيراز ساخته‌شده به دستور عمروليث صفاری)، عدل (شهريار؛ باستان‌شناس، سندپژوه و مورخ ايرانی در عرصه‌های تاريخ عمومی و هنر و معماری)، عراق (از مُدهای رايج در موسيقی سرزمين‌های اسلامی).
آثار منتشرشده در بنیاد دایرة‌المعارف اسلامی تا بهار ۱۴۰۴، شاملِ ۳۳ جلد دانشنامۀ جهان اسلام (۱۳۷۵-۱۴۰۳)، ۳۰ عنوان کتاب مستقل از مقالات دانشنامه یا مرتبط با مقالات بلند آن و یا دانشنامه‌نگاری به زبان‌های فارسی و عربی (۱۳۶۵-۱۳۸۱)، ۵۰ عنوان كتاب برآمده از مقالات (در قالب «مجموعۀ كتابخانۀ جهان اسلام»، مشترك با انتشارات كتاب مرجع)، ۱۳ جلد ترجمۀ دانشنامۀ جهان اسلام به زبان عربی (دائرة معارف العالم الإسلامی/ ۲۰۰۹-۲۰۲۳)، و ۲۲ عنوان کتاب مبتنی بر ترجمۀ بعضی مقالات منتخب به زبان انگلیسی (EWI Press; ۲۰۱۲) است، كه در ایام برگزاری سی‌و‌ششمین نمایشگاه بین‌المللی كتاب تهران (۱۷ تا ۲۷ ارديبهشت) در دو غرفۀ «بنیاد دایرة‌المعارف اسلامی_كتاب مرجع» و «دائرة معارف العالم الإسلامی»، و طیّ روزهای دیگر سال در فروشگاه تخصصی كتاب مرجع (تهران، بلوار كشاورز، خیابان فلسطین، نرسیده به میدان، نبش كوچۀ نوبخت، شمارۀ ۳۸۰، تلفن: ۸۸۹۸۹۵۴۴، ۸۸۹۶۱۳۰۳) در معرض مخاطبان فرهیخته است.
