سی‌‌ودومين جلد دانشنامۀ جهان اسلام در نمايشگاه كتاب تهران
سه شنبه, 18 اردیبهشت 1403

مقارن سی‌وپنجمين نمايشگاه بين‌المللی كتاب تهران، جلد سی‌ودوم دانشنامۀ جهان اسلام منتشر شده و در غرفۀ بنياد دايرة‌المعارف اسلامی- كتاب مرجع (شبستان، راهرو ۷، ۱۵۷) در معرض مخاطبان دانشور است.

مجلد سی‌ودوم دانشنامه، شامل بخشی از مقالات حرف «ع» يعنی از مدخل «عالم‌آرای امينی» تا «عبدالمجيد سليم)» است، كه زير نظر دکتر غلامعلی حداد عادل، به معاونت علمی حجت‌الاسلام حسن طارمی‌راد و با مشارکت اعضای علمی و اجرايی بنیاد دایرة‌المعارف اسلامی و همراهی جمع ارجمندی از استادان و پژوهشگران حوزه و دانشگاه در ايران و ۹ كشور ديگر تهيه و تدوين شده است.

برخی مقالات نسبتًا بلند از ۳۲۶ مقالۀ تأليف‌شده برای اين مجلد عبارتند از:

عالم اسلام، مجله (۱) و (۲): عنوان دو فصلنامۀ مهم و مستقل از يكديگر در زمينۀ مطالعات اسلامی، كه از دهۀ پايانی سدۀ ۱۳ (دهۀ دوم سدۀ ۲۰ ميلادی) تا كنون در انگلستان و امريكا و آلمان منتشر می‌شوند؛ عالی‌قاپو: دو بنای سلطنتی در اصفهان و قزوين؛ عام و خاص: دو اصطلاح در علم اصول فقه و يكی از فصول مهم مباحث الفاظ در اين علم؛ عبادات: بخش مهمی از ساختار جوامع فقهی و حديثی؛ عباسيان: طولانی‌ترين سلسلۀ خلافت حاكم بر قسمت اعظم جهان اسلام، از اوايل سدۀ دوم تا ميانۀ سدۀ هفتم (شامل هشت بخش «شكل‌گيری دعوت، تاريخ سياسی، ساختار اداری و نظام اقتصادی، حيات علمی و جريانهای فكری، جنبشها و قيامها، سكه‌شناسی،  معماری، موسيقی؛ و حكومت تشريفاتی «عباسيان مصر و شام»، از سدۀ هفتم تا دهم)؛ عبدالعظيم حسنی و آستانۀ شاه‌عبدالعظيم: محدّث شيعی و از اصحاب امام جواد و امام هادی عليهما‌السلام؛ و زيارتگاه حضرت عبدالعظيم در ری از دورۀ سلجوقی و تيموری تا دورۀ جمهوری اسلامی.

بخش عمده‌ای از مقالات جلد ۳۲ دانشنامۀ جهان اسلام به معرفی اَعلام می‌پردازد، سرشناسانی از صحابۀ پيامبراكرم صلی‌الله‌عليه‌و‌آله و ياران امامان معصومعليهم‌السلام و عالمان و حاكمان و فعالان جامعه و حكومت و فرهنگ در تمدن اسلام و ايران و سرزمينهای مسلمانان، ازجمله: عايشه بنت ابی‌بكر (از همسران نبیّ اكرم) و عبدالرحمان‌بن عَوْف (صحابی معروف) و عبدالله‌بن مسعود (صحابی مشهور و مفسر قرآن)، عباس‌بن علی (از شهدای بلندمرتبۀ واقعۀ كربلا) و عبدالله‌بن عباس (صحابی پيامبر و شاگرد خاص حضرت علیعليه‌السلام)، عباس صفوی (سه تن از شاهان سلسلۀ صفويان) و عباس‌ميرزا (نايب‌السلطنۀ فتحعلی‌شاه قاجار، از پيشگامان تجدد در ايران)، عبدالحميد و عبدالمجيد اول و دوم (چهار سلطان عثمانی)، عبدالرحمان صوفی (منجم ايرانی و نويسندۀ صورالكواكب) و عبداللطيف بغدادی (فيلسوف دارای آثار در طب و جانورشناسی)، عامريان (خاندانی از حاجبان امويان اندلس) و آل عبدالجبار (خاندانی از عالمان شيعه در بحرين قديم) و عبدالعزيزبن سعود و عبدالله‌بن عبدالعزيز (نخستين و ششمين پادشاه عربستان سعودی)، احمد عبادی (بداهه‌پرداز موسيقی ايرانی) و عبدالرحيم عنبرين‌قلم (نستعليق‌نويس دربار بابُريان هند)، عبدالقادر گيلانی (صوفی مؤسس طريقت قادريه) و عايشه تونگ دائويون (پيشگام جنبش زنان مسلمان در چين).

آثار منتشرشده در بنیاد دايرة‌المعارف اسلامی تا‌ کنون، شاملِ ۳۲ جلد دانشنامۀ جهان اسلام (۱۳۷۵-۱۴۰۲)، ۳۰ عنوان کتاب مستقل از مقالات دانشنامه يا مرتبط به مقالات بلند آن به زبان‌های فارسی و عربی (۱۳۶۵-۱۳۸۱)، ۵۰ عنوان كتاب برآمده از مقالات (در قالب «مجموعۀ كتابخانۀ جهان اسلام»، مشترك با انتشارات كتاب مرجع)، ۱۳ جلد ترجمۀ دانشنامۀ جهان اسلام به زبان عربی (دائرة معارف العالم الإسلامی/ ۲۰۰۹-۲۰۲۳)، و ۲۲ عنوان کتاب مبتنی بر ترجمۀ بعضی مقالات منتخب به زبان انگلیسی (EWI Press; ۲۰۱۲) است.