حوزۀ مقاله های دانشنامۀ جهان اسلامبه شرح زیر است:
۱) مباحث جغرافيايی. با توجه به محل نشر دانشنامه، در مورد ايران علاوه بر استانها و مراكز استانها، براي شهرها نيز مقاله نوشته ميشود. همچنین، روستاهايي دارای مدخل اند كه پيشينۀ فرهنگي شايان توجه دارند، يا حادثۀ مهمي در آنها روی داده است. دربارۀ ساير كشورها، قرار كلی بر اين است كه به خود كشورها، مراكز و شهرهای دارای سابقۀ تاريخي آنها در دورۀ اسلامي اكتفا شود
۲) كتابها. فقط کتابهایی معرفی ميشوند كه در «قدراول»اند، یعنی در ميان كتابهای مشابه به دليلي فضل تقدم دارند، مثلاً سالها و قرنها توجه دانشمندان را جلب کردهاند و نقدها و شروح و حواشي بسيار بر آنها نوشته شدهاست، يا مدت طولاني در حوزههای آموزشی، كتاب درسی بوده‌اند، يا قديمترين كتاب فارسی در رشتهای خاص به شمار ميیروند، يا در انتقال علوم به حوزۀ اسلام به نقاط ديگر و برعكس، سهم مهمی داشتهاند. ساير كتابها و آثار علمی ضمن شرححال پديدآورندگانشان معرفی میشوند.
۳) اشخاص. دايرۀ انتخاب این موضوع كمی وسيعتر است، مثلاً اشخاص تا «قدرسوم» و گاهی رتبه های پايينتر در حوزههای گوناگون علم و تمدن اسلامی معرفی مي شوند. دراين‌باره، تقدم زمانی، تأثيرگذاری سياسی، اجتماعي و داشتن آثار علمي، از ملاكهای انتخاباند. از ديگر ملاكها در انتخاب اشخاص، بهسبب انتظاری كه از اين دانشنامه مي رود،ايرانی و شيعهبودن آنهاست، زيرا شرححال بسياری از بزرگان جهان اسلام در منابع دايرةالمعارفی ديگر يافت ميشود.
۴) دانش‌های جهان اسلام. این موضوع را ميتوان به چهار دسته تقسيم كرد، که بهترتيب اهميت عبارتاند از: ۱) علومی كه اصالتاً و صرفاً اسلاميیاند، مانند فقه، تفسير، حديث و كلام. ۲) علومی كه در دورۀ اسلامي رشد و شكوفايی و توسعه يافتهاند، مانند رياضيات، نجوم، فلسفه و طب. ۳) علومي كه مقدمۀ شناخت اسلامی تلقی میشوند، مانند زبان و ادبيات عربی. ۴) دانشها و هنرهای رايج در سرزمينهای اسلامي، مانند موسيقي و نقاشي.
۵) وقایع مؤثر بر زندگی عمومی و سرنوشت جمعی مسلمانان و فرهنگ و تمدن اسلامی. ازجملۀ اين وقایع، فعاليت گروهها و جمعيتها و احزاب بهسبب نقشی است که در سياست، اقتصاد و فرهنگ داشتهاند. در اين زمينه، به حوادث و وقايع يكصد سال اخير(دورۀ بيداری مسلمانان و عصر پيدايی نهضتهای اسلامی در مقابل استعمار) توجه بيشتری خواهدشد. واقعيتهای مربوط به انقلاب اسلامی ايران نيز نهتنها از آن حيث که بخشی مهم و سرنوشتساز از تاريخ ايران است، بلکه به این سبب که نشانۀ تحرک و گرايش شديد مسلمانان به استقلال و بازگشت به اصالتهای فرهنگی و تمدنی خويش است، با رعايت اصول و ضوابط علمی حاکم بر مقالات، جای خاص خود را در دانشنامه دارد.
۶) آداب و سنن قومی و فرهنگی. آنچه به نحوی در جامعه و تاريخ مسلمانان و در فرهنگ و تمدن اسلامی حضوری نسبتاً ديرپا، و به نحو مثبت يا منفی، نقش داشتهاند، مانند آداب و رسوم قومی و دينی؛ جشنها و اعياد؛ درختها و اشيایی که ارزش فرهنگی و تمدنی دارند، مانند سرو و گردو، و گليم؛ خوراكيهايی كه در متون دينی ذكر شدهاند، مانند انجير و انار؛ گياهان دارويی و درختانی كه نامشان در كتابهای علمی مسلمانان مطرح شدهاست.