خادمی حسین

خادمی، حسین، فقیه امامی معاصر. پدرش، جعفر و جدّش، صدرالدین محمد، از عالمان و سادات آل‌شرف‌الدین بودند؛ مادر او نیز از خاندان صدر بود (آقابزرگ طهرانی، 1404، قسم 1، ص 31؛ همو، 1403، ج 11، ص 310؛ مفرّج، ص 248ـ 249؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ص هفده).وی در سوم شعبان 1319 (14 دی 1280) در اصفهان به دنیا آمد و در حدود پنج سالگی، پدرش را از دست داد. دوره مقدماتی و سطوح متوسط و عالی علوم دینی را همانجا، نزد استادانی چون علی مدرس‌یزدی، مدرس خاتون‌آبادی، میرسیدعلی مجتهد نجف‌آبادی، سیدمحمد نجف‌آبادی و عبدالکریم گزی فراگرفت؛ سپس برای تکمیل تحصیلات خود به نجف رفت و در درسهای خارج فقه و اصولِ میرزا محمدحسین نائینی، آقا ضیاءالدین عراقی و سید ابوالحسن اصفهانی شرکت کرد. او همچنین رجال و درایه را نزد سید ابوتراب خوانساری و کلام و ملل و نحل را نزد محمدجواد بلاغی خواند و از برخی استادان خود از جمله نائینی، عراقی و سیدابراهیم حسینی شیرازی معروف به میرزا آقا اصطهباناتی تصدیق اجتهاد یا اجازه روایت گرفت (آقابزرگ طهرانی، 1404، قسم 2، ص 518؛ شریف رازی، ج 3، ص 90؛ باقری بیدهندی، ص 91ـ94، 104).خادمی در 1347/1307ش به اصفهان بازگشت و در مدرسه صدر به تدریس پرداخت و حوزه علمیه آنجا را رونق بخشید. خادمی حوزه علمیه اصفهان را نیز مدیریت می‌کرد (باقری بیدهندی، ص 94؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ص 229، 314).وی فعالیتهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی فراوانی داشت. او در اصفهان چند کتابخانه، مدرسه و انجمن خیریه را تأسیس یا بازسازی کرد که از همه مشهورتر، دبیرستان و کتابخانه مؤسسه احمدیه بود که بعدها کانون بسیاری از فعالیتهای فرهنگی و مبارزه برضد رژیم پهلوی شد (باقری‌بیدهندی، ص 95ـ96؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ص بیست‌ویک ـ بیست‌ودو). او فعالیتهای سیاسی خود را از زمان حکومت رضاشاه پهلوی، با اعتراض به کشف حجاب و منع برگزاری عزاداری امام حسین علیه‌السلام آغاز کرد. در 1320ش که آیت‌اللّه سیدحسن چهارسوقی و برخی دیگر از علمای اصفهان، برای اصلاح اوضاع دینی و اجتماعی مردم به احیای هیئت علمیه اصفهان پرداختند، خادمی سهم جدّی داشت. برخی اقدامات سیاسی این هیئت عبارت‌اند از: دفاع از ملی شدن صنعت نفت، مبارزه با تبلیغات بهائیان و مبارزه با باج‌خواهیهای دولت از مردم. در جریان ملی شدن صنعت نفت، خادمی مبارزه در این راه را تأیید و توصیه کرد (روضاتی، ص 29ـ31؛ باقری‌بیدهندی، ص 96؛ مصدق و حاکمیت ملّت، ضمائم، ص 945؛ اسنادی از انجمن‌ها و مجامع مذهبی در دوره‌پهلوی، ص326ـ 406).در واقعه پانزده خرداد*، خادمی در جمع علمای مهاجر به تهران، نماینده علمای اصفهان بود. وی فعالیتهای خود را در جهت حمایت از نهضت امام خمینی، با ایراد سخنرانیها و صدور اعلامیه‌های اعتراض‌آمیز ادامه داد؛ منزل او نیز پایگاهی برای مبارزات مردمی برضد رژیم حاکم بود (باقری بیدهندی، ص96ـ97؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ص‌بیست و پنج ـ بیست‌و نه؛ نیز رجوع کنید به انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، کتاب3، ص203ـ204؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج 3، ص 87).خادمی بعد از پیروزی انقلاب، نماینده مردم اصفهان در مجلس خبرگان قانون اساسی و نیز اولین مجلس خبرگان رهبری بود و ریاست سنی آن را نیز برعهده داشت (باقری بیدهندی، ص 97ـ98؛ قلفی، ص 309ـ437). برای او ویژگیهایی چون تواضع و صبوری بر شمرده‌اند. خادمی در 20اسفند 1363 درگذشت و در مشهد به خاک سپرده شد (رجوع کنید به باقری بیدهندی، ص 98ـ106؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ص بیست ـ سی‌ویک).از خادمی آثاری در فقه و کلام برجای مانده که عبارت‌اند از: رهبر سعادت یا دین محمد، درباره براهین وجود خدا و عدل الهی که در دو مجلد به فارسی به چاپ رسیده است؛ رساله‌ای در ارث نبردن زوجه از غیر منقول؛ رساله‌ای در لباس مشکوک و تقریرات دروس فقه و اصول نائینی (آقابزرگ طهرانی، 1403، ج 11، ص 310؛ همو، 1404، قسم 2، ص 518؛ خادمی، مقدمه جمال‌الدین موسوی، ص 11؛ شریف‌رازی، ج 3، ص 91؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ص 109، 181).منابع: آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف‌الشیعة، چاپ علی‌نقی منزوی و احمدمنزوی، بیروت 1403/1983؛ همو، طبقات اعلام‌الشیعة : نقباءالبشر فی القرن الرابع عشر، مشهد، قسم 1ـ4، 1404؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج 3، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1374ش؛ اسنادی از انجمن‌ها و مجامع مذهبی در دوره پهلوی، تهیه و تنظیم مرکز اسناد ریاست جمهوری، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1381ش؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، کتاب 3، تهران: وزارت اطلاعات، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1383ش؛ ناصر باقری بیدهندی، «نجوم امت: مرحوم آیت‌اللّه حاج آقاحسین خادمی اصفهانی»، نورعلم، دوره 3، ش 11 (خرداد 1369)؛ حسین خادمی، رهبر سعادت، ]تهران [1354ش؛ محمدعلی روضاتی، زندگانی حضرت آیة‌الله چهارسوقی، حاوی شرح‌حال بیش‌از یکصدنفر رجال قرون‌اخیره، اصفهان ?]1332ش[؛ محمد شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، تهران 1352ـ 1354ش؛ محمدوحید قلفی، مجلس خبرگان و حکومت دینی در ایران، تهران 1384ش؛ مصدق و حاکمیت ملّت، تحقیق و پژوهش محمد بسته‌نگار، تهران: قلم، 1381ش؛ طونی مفرّج، السّلالة الهاشمیّة فی لبنان، جبیل، لبنان 2004؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب :19 شرح مبارزات حضرت آیت‌اللّه سیدحسین خادمی، تهران: وزارت اطلاعات، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1380ش.