بَرقوقی ، عبدالرحمان‌بن‌عبدالرحمان‌بن‌سیّداحمد،ادیب، مورّخ و روزنامه‌نگار مصری سدة سیزدهم. در 1293 درمرکز شهر دَسُوق، از نواحی غربی مصر، به دنیا آمد و در ازهرنزد شیخ مَرْصَفی تعلیم یافت (کحاله، ج 5، ص 143) واز درسهای شیخ محمد عبده * نیز بهره گرفت (زرکلی، ج 3، ص 309(در 1327 ماهنامة البیان را منتشر ساخت و ثروت خویش را مصروف انتشار آن کرد. ادیبان بزرگ مصر همچون عَقّاد، مازنی، شکری، سِباعی و دیگران نظریات خود را در آن مجلّه مطرح می‌کردند. وی فردی خوش صحبت و خوش مشرب بود و عنایتی تمام به حُسن عبارت و رسایی اسلوب نگارش داشت (زرکلی، همانجا). برقوقی در جمادی‌الا´خرة 1363/1322 ش درگذشت (کحاله، همانجا).شرح دیوان المتنبّی مشهورترین اثر اوست. برقوقی که از بیانات و آثار شارحان پیشین متنبی سود جسته است (برقوقی، ج 1، ص 81ـ126)، علاوه بر شرح کامل ابیات متنبّی و معانی واژگان آن، زمینه‌ها و اسباب سرودن اشعار را نیز ذکر کرده‌و به تأثیرپذیری متنبّی از شاعران پیش از خود و نیز تأثیرپذیری دیگر شاعران از متنبّی، با ذکر شواهد، پرداخته است که‌در مجموع، شرح وی را جامعیّت بخشیده است. این شرح بارها به چاپ رسیده است؛ شرح دیوان حسان‌بن‌ثابت اثر دیگر برقوقی است. او در مقدمة این شرح، بمناسبت، از ویژگیهای شعر جاهلی و شعرای مُخَضْرم (ص 7ـ14)، شاعرانی که‌در نعت رسول اکرم شعر سروده‌اند (ص 39ـ44)؛ و نیز شعر از دیدگاه پیامبراسلام صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلّم بحث کرده است (ص 45ـ50). در این شرح نیز مانند شرح دیوان متنبّی به زمینه‌های تاریخی اشعار توجه شده است. آثار دیگر برقوقی عبارت‌اند از: حضارة‌العرب فی‌الاندلس؛ دولة النساء ، مجموعه‌ای فرهنگی، اجتماعی و لغوی دربارة زن؛ دیوان الادب مشتمل بر بدیعترین نوشته‌ها از ادیبان غرب و عرب؛ الفردوس یا سیاحة فی‌الا´خره (کحاله، همانجا)؛ الذخائر و العبقریات ، مجموعه‌ای برگرفته از آثار خوب ادیبان عرب در دو جزء؛ شرح تلخیص المفتاح (متن از خطیب قزوینی)؛ الذاکرة والنسیان (زرکلی، همانجا).منابع: عبدالرحمان برقوقی، شرح دیوان المتنبّی ، بیروت 1407/1986؛ همو، شرح دیوان حسّان‌بن‌ثابت الانصاری ، بیروت 1410/ 1990؛ خیرالدین زرکلی، الاعلام ، بیروت 1986؛ عمررضا کحاله، معجم‌المؤلفین ، دمشق 1957ـ1961، چاپ افست بیروت ] بی‌تا. [ .
