بادیس بن منصوربن بلقین بن زیری

معرف

معروف‌ به‌ ابومَناد بادیس‌ نصیرالدوله‌، سومین‌ سلطان‌ خاندان‌ زیریان‌ افریقیه‌ وی‌ در 16 ربیع‌ الاول‌ 386 به‌ سلطنت‌ رسید (ابن‌ عذاری‌، ج‌ 1، ص‌ 247)، افریقیة‌ شرقی‌ را به‌ نایب‌ امیر عربی‌ سپرد و خود به‌ دفع‌ یورش‌ اقوام‌ زناتَه‌ * ، که‌ از 386 به‌ بعد از تاهِرت‌ تا طرابلس‌ پیشروی‌ کرده‌ بودند، پرداخت‌
متن
بادیس‌بن‌منصوربن‌بُلُقّین‌ بن‌ زیری‌، معروف‌ به‌ ابومَناد بادیس‌ نصیرالدوله‌، سومین‌ سلطان‌ خاندان‌ زیریان‌ افریقیه‌ وی‌ در 16 ربیع‌ الاول‌ 386 به‌ سلطنت‌ رسید (ابن‌ عذاری‌، ج‌ 1، ص‌ 247)، افریقیة‌ شرقی‌ را به‌ نایب‌ امیر عربی‌ سپرد و خود به‌ دفع‌ یورش‌ اقوام‌ زناتَه‌ * ، که‌ از 386 به‌ بعد از تاهِرت‌ تا طرابلس‌ پیشروی‌ کرده‌ بودند، پرداخت‌. در 389 با زیری‌بن‌ عَطیّه‌، امیر مَغْراوه‌، که‌ اعمام‌ بزرگ‌ او و فُلْفُل‌بن‌ سعید، رئیس‌ زناته‌، با او متحد بودند، روبرو شد و سرانجام‌ آنان‌ را در 391 شکست‌ داد (ابن‌ خلدون‌، ج‌ 6، ص‌ 157 ـ 158) این‌ پیروزی‌ را بیشتر به‌ حَمّادبن‌ بلقین‌، عم‌ بزرگ‌ خویش‌، مدیون‌ بود که‌ از 395 به‌ بعد یورش‌ جدیدِ اقوام‌ زناته‌ را نیز دفع‌ کرد، زیری‌ از 390 تا 406 در مقابل‌ مداخلات‌ فاطمیان‌ و بر ضدّ یانِس‌ فلفل‌ بن‌ سعید و وَرّوبن‌ سعید، در ایالت‌ طرابلس‌ وارد جنگ‌ شد. مقارن‌ با رفع‌ تدریجی‌ خطر زناته‌ها در جنوب‌ شرقی‌، ناگزیر شورش‌ حماد، بانی‌ قلعة‌ بنی‌ حماد، را سرکوب‌ کرد. در جریان‌ این‌ لشکرکشی‌، که‌ در پایان‌ 405 شروع‌ شد، بادیس‌، پس‌ از پیروزی‌ قاطع‌ در شِلیف‌ (اول‌ جمادی‌الاولی‌ 406) و محاصرة‌ قلعه‌، که‌ شش‌ ماه‌ به‌ طول‌ انجامید، در 30 ذیعقدة‌ 406، درگذشت‌ (ابوالفداء، ج‌ 2، ص‌ 132). دراین‌ زمان‌، حکومت‌ حمادیان‌ * تازه‌ آغاز شده‌ بود و اغتشاشهای‌ ضد شیعه‌ در تونس‌ (406) حکایت‌ از جدایی‌ بادیس‌ از فاطمیان‌ می‌کرد که‌ در زمان‌ پسر و جانشین‌ او، مُعِزّبن‌ بادیس‌، به‌ وقوع‌ پیوست‌ (ابن‌ خلدون‌، ج‌ 6، ص‌ 159).منابع‌ : ابن‌ابی‌دینار، المؤنس‌ فی‌ تاریخ‌ افریقیه‌ و تونس‌ ، ص‌ 76، 78 ـ 79؛ ابن‌اثیر، الکامل‌ ، قاهره‌ 1353، ج‌ 7، ص‌ 182، 198ـ200، 218، 276ـ277؛ ابن‌ خلدون‌، تاریخ‌ ابن‌ خلدون‌ المسمّی‌ بکتاب‌ العبر ، بیروت‌ 1391/1971، ج‌ 6، ص‌ 17، 40ـ41، 145، 171ـ172، 179، ج‌ 7، ص‌ 33، 41؛ ابن‌خلکان‌، وفیات‌ الاعیان‌ ، قاهره‌ 1310، ج‌ 1، ص‌ 86ـ87؛ ] ابن‌عذاری‌، البیان‌ المغرب‌ فی‌ اخبار الاندلس‌ و المغرب‌ ، ج‌ 1، چاپ‌ کولن‌ و پرووانسال‌، بیروت‌ 1400/1980، ص‌ 239، 248ـ266 [ ؛ ابن‌عماد، شذرات‌ الذهب‌ فی‌اخبار من‌ ذهب‌ ، بیروت‌ 1399/1979، ج‌ 3، ص‌ 178ـ179؛ ابن‌ناجی‌، معالم‌ ، ج‌ 3، ص‌ 175ـ176؛ اسماعیل‌بن‌ علی‌ ابوالفداء، المختصر فی‌ اخبار البشر ، بیروت‌ ] بی‌تا. [ ، ج‌ 2، ص‌ 131؛ مفاخر البربر ، ص‌ 33ـ42؛ احمدبن‌عبدالوهاب‌ نویری‌، نهایة‌ الارب‌ ، چاپ‌ G.Remiro ، ج‌ 2، ص‌ 122ـ133، 138؛Ibn Athir, al-Kamil , French trans. Fa gnan, index; Ibn Idh ari , Kal- Bayan a l- Mu gh rib , French trans. Fagnan, I, index; H. R. Idris, La berberie orientale sous les Z iri¦ des ; idem, "Sur le retour des Z â r â des Zirides a l'obedience fatiimide", AIEO, ii (1953), 27; Ibn Khaldun, Histore des Berberes , iv, index; Ibn Khat ib, A’ ma l , in Centenario M.Amari , ii, 454, 460, 461.
نظر شما
مولفان
گروه
تاریخ ایران و اسلام ,
رده موضوعی
جلد 1
تاریخ 93
وضعیت چاپ
  • چاپ شده