توتْکابُن ، شهری در جنوب استان گیلان، مرکز بخش «رحمتآباد و بلوکات» * در شهرستان رودبار. توتکابن در حدود شانزده کیلومتری شمالشرقی شهر رودبار و حدود دو کیلومتری مشرق رستمآباد و در حدود دوازده کیلومتری مغرب کوه دَرفَک/ دُرفک قرار دارد. دمای آن در تابستان به حدود ْ22 و در زمستان به حدود ْ6- میرسد. میانگین بارش سالانة آن حدود 388 میلیمتر است ( فرهنگ جغرافیائی آبادیها ، ج26، ص161ـ162).توتکابن از دو قسمت بالا محله و پایین محله تشکیل شده و با پلی که بر روی سفیدرود احداث شده است (بهرهبرداری در 1368ش)، به راه اصلی قزوین ـ رشت میپیوندد. پیش از احداث پل، ارتباط توتکابن با جادة اصلی با قایق صورت میگرفت.در گذشته، جادة کاروانرو رستمآباد ـ خورگامِ عمارلو از توتکابن میگذشت (رزمآرا، ج2، ص64). سفیدرود درجانب غربی توتکابن جریان دارد. آب شهر از سیاهرود ــ که در جنوب آن جاری است ــ و چاه تأمین میشود. در اراضی بین سفیدرود و توتکابن برنجکاری میشود. گندم، عدس، هندوانه، انواع صیفی، زیتون و گردو از دیگر محصولات آنجاست. کرم ابریشم در آنجا پرورش داده میشود. شهر کارگاه شالیکوبی نیز دارد.توتکابن در منطقة زلزلهخیز قرار دارد و در خرداد 1369 زمینلرزه بیشتر خانههای آنجا را ویران کرد. جمعیت توتکابن در 1375ش، 299 ، 1 تن بود. اهالی آن شیعة دوازده امامیاند ( فرهنگ جغرافیائی آبادیها ، ج 26، ص 162).منابع: ایران. وزارت کشور. اداره کل آمار و ثبت احوال، کتاب اسامی دهات کشور ، ج 1، تهران 1329 ش؛ ایران. وزارت کشور. معاونت سیاسی و اجتماعی. دفتر تقسیمات کشوری، سازمان تقسیمات کشوری جمهوری اسلامی ایران ، تهران 1377 ش؛ رزمآرا؛ فرهنگ جغرافیائی آبادیهای کشور جمهوری اسلامی ایران ، ج 26: قزوین ، تهران: سازمان جغرافیائی نیروهای مسلح، 1378 ش؛ مرکز آمار ایران، سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1375: شناسنامة آبادیهای کشور، استان گیلان، شهرستان رودبار ، تهران 1376 ش؛ لطفاللّه مفخّم پایان، فرهنگ رودهای ایران ، تهران 1353 ش.
