تمیمی، سیف‌بن عمر رجوع کنید به سیف‌بن عمرNNNNتمیمی، عبدالعزیز بن‌حارث ، مکنّا به ابوالحسن، محدّث و فقیه حنبلی در قرن چهارم. در 317 متولد شد. از زادگاه و جزئیات زندگی او اطلاع چندانی در دست نیست. وی از بزرگان مذهب حنبلی بود و به علم اصول، فقه و خلاف (فقه تطبیقی) تسلط داشت. از او به بزرگی و منزلت یاد کرده‌اند (ابن‌جوزی، ج 14، ص 284؛ صَفدی، ج 18، ص470؛ کحّاله، ج 5، ص 244).از کسانی که وی از آنها حدیث نقل کرده، نام ابوبکر نیشابوری، نِفْطَوَیْه، قاضی مَحامِلی، محمدبن‌مَخْلَددُوری (ابن‌مَخلَد) و ابوبکر عبدالعزیز معروف به غلام خَلّال که از مصاحبان تمیمی نیز بوده، ذکر شده است (ابن‌ابی‌یعلی، ج 2، ص 139؛ ابن‌جوزی، همانجا؛ حنبلی، ج 2، ص 274ـ 275، 288). عبدالوهاب (فرزند تمیمی) و بِشْری‌بن‌عبداللّه رومی از وی حدیث نقل کرده‌اند (خطیب بغدادی، ج10، ص460، ج 11، ص32). خطیب بغدادی با ذکر دلایلی وی را جاعل حدیث معرفی کرده ( رجوع کنید به ج10، ص461ـ462) اما ابن‌جوزی ضمن رد دلایل او، ایراد چنین اتهاماتی را ناشی از تعصب خطیب به مذهب خویش، زیاده‌روی او در حق پیروان دیگر مذاهب و کینه نسبت به حنبلیان دانسته است ( رجوع کنید به ج 14، ص 284ـ 285).تمیمی در فقه و اصول فقه، از جمله در خلاف و فرایض (ارث)، تصنیفاتی داشته ولی حتی نامی از این آثار به ما نرسیده است (ابن‌ابی‌یعلی، همانجا؛ ابن‌کثیر، ج11، ص298؛ ابن‌تغری بردی، ج4، ص140). شرح‌حال‌نویسان، ابوعلی‌بن ابی‌موسی و ابوالحسین‌بن‌هرمز و عمربن حسین خِرَقی (فقیه معروف حنبلی، مؤلف کتاب فقهی المختصر ) را از همنشینان و مصاحبان وی معرفی کرده‌اند ( رجوع کنید به ابن‌ابی‌یعلی، همانجا؛ حنبلی، ج2، ص288).تمیمی در ذیقعدة 371 درگذشت. مدفنِ او در باب حرب بغداد در نزدیکی مقبرة احمدبن‌حنبل است (ابن‌ابی‌یعلی، همانجا؛ حنبلی، ج1، ص115، ج2، ص322، 336).منابع: ابن‌ابی‌یعلی، طبقات‌الحنابلة ، ج2، بیروت: دارالمعرفه، [ بی‌تا. ] ؛ ابن‌تغری بردی، النجوم‌الزاهرة فی ملوک مصر و القاهرة ، قاهره [ ? 1383/ 1963 ] ؛ ابن‌جوزی، المنتظم فی‌تاریخ‌الملوک والامم ، چاپ محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت 1412/1992؛ ابن‌کثیر، البدایة و النهایة فی التاریخ ، بیروت: دارالفکر العربی، [ بی‌تا. ] ؛ مجیرالدین عبدالرحمان‌بن محمد حنبلی؛ المنهج الاحمد فی‌تراجم اصحاب الامام احمد ، ج2، چاپ ریاض عبدالحمید مراد، بیروت 1997؛ خطیب بغدادی؛ صفدی؛ کحّاله.
