بادهوا در مالیة عثمانی

معرف

اصطلاحی‌ عام‌ برای‌ درآمدهای‌ نامستمر و اتفاقی‌ از محل‌ جرایم‌ و عوارض‌ و حق‌الثبتها و سایر منابع‌ غیر معمول‌ درآمد
متن
بادِهوا ، در مالیة‌ عثمانی‌، اصطلاحی‌ عام‌ برای‌ درآمدهای‌ نامستمر و اتفاقی‌ از محل‌ جرایم‌ و عوارض‌ و حق‌الثبتها و سایر منابع‌ غیر معمول‌ درآمد. این‌ اصطلاح‌ در قانون‌ های‌ قرن‌ نهم‌ نیامده‌ است‌، ولی‌ در قانون‌ نامة‌ گلیپولی‌ سال‌ 925 از جرایم‌ و مالیات‌ عروسی‌ و عوارضِ دستگیری‌ بردگان‌ فراری‌ و انواع‌ دیگر بادهوا یاد شده‌ است‌ (بارکان‌، ص‌ 236). اصطلاحاتی‌ از این‌ نوع‌ در قانون‌ نامه‌های‌ آنکارا 929ـ بارکان‌، ص‌ 34، حمید 935ـ بارکان‌، ص‌ 33)، آیدین‌ (935ـ بارکان‌، ص‌ 14)، و مَلَطْیه‌ (937ـ بارکان‌، ص‌ 110) و کولیهای‌ روم‌ ایلی‌ (937ـ بارکان‌، ص‌ 248) نیز آمده‌ است‌. در دو قانون‌ نامة‌ اخیر، بادهوا ضمیمة‌ رسوم‌ عرفیه‌ است‌. در قرون‌ دهم‌ تا دوازدهم‌ این‌ اصطلاح‌ را در کلیة‌ کتب‌ قانون‌ و دفاتر و سراسر قلمرو عثمانی‌ می‌توان‌ یافت‌. در تیمار * های‌ رایگان‌ (سربست‌ تیمار)، بادهوا متعلق‌ به‌ تیماردار بود. در انواع‌ دیگر تیمار، بادهوا میان‌ تیماردار و خاص‌ * تقسیم‌ می‌شد یا، در بیشتر موارد، تمامی‌ آن‌ به‌ خاص‌ تعلق‌ می‌یافت‌ که‌ در این‌ صورت‌ یا به‌ عنوان‌ خاصِ شاهی‌ نگهداری‌ می‌شد یا به‌ مثابة‌ خاص‌ به‌ حاکم‌ اعطا می‌شد (رجوع کنید به بیت‌المال‌ * ). این‌ اصطلاح‌ ممکن‌ است‌، چنانکه‌ اینالجق‌ می‌گوید، با کلمة‌ بیزانسی‌ «اریکون‌ »، که‌ خود بسیار بحث‌انگیز بوده‌ است‌، نسبت‌ داشته‌ باشد.منابع‌ : «قانون‌نامة‌ آلِ عثمان‌»، در تاریخ‌ عثمانی‌ انجمنی‌ مجموعه‌سی‌ ، ضمیمه‌، استانبول‌ 1329، ص‌ 38ـ39؛Omer lutfi Barkan,Osmanlu  Imparatorlug § u'nda Zirai Ekonominin Hukuki ve Mali Esaslar i , I. Kanunlar, Istanbul 1943; Halil I  nalc â k, Su ª reti , Defter i Sancak-i Arvan ¦ â d, Ankara 1954, xxvii-xxviii, xxxii-xxxiii,(در این‌ کتاب‌ اینالجق‌ به‌ قانون‌ مشروحی‌ دربارة‌ بادهوا در نسخه‌ای‌ خطّی‌ محفوظ‌ در کتابخانة‌ انجمن‌ تاریخ‌ ترک‌، ش‌ 34، ص‌ 117 اشاره‌ می‌کند).
نظر شما
مولفان
گروه
تاریخ اجتماعی ,
رده موضوعی
جلد 1
تاریخ 93
وضعیت چاپ
  • چاپ شده