بیهقی، ابوالحسن احمد بن محمد عنبری ، مشهور به امیرک بیهقی، صاحب برید * بلخ در زمان سلطان‌مسعود غزنوی * ، رئیس دیوان سلطان مودود و عبدالرشید و دبیر فرخزاد غزنوی. او از خاندان مشهور عنبریان بیهق برخاست (علی‌بن زید بیهقی، ص 119ـ120). برای نخستین‌بار محمدبن حسین بیهقی * (ص 193، 454) ذیل رویدادهای 422، هنگامی که امیرک جانشین ابوعبدالله پارسی، صاحب برید بلخ در زمان وزارت خواجه احمدحسن میمندی (متوفی 424) گردید، از او نام برده و به طور مبهم از خشم خواجه احمد نسبت به امیرک، به دلیل پذیرفتن این منصب، یاد کرده است. در 423، امیرک بیهقی، همراه لشکریان سلطان مسعود (حک : 421ـ432) برای سرکوب علی تگین، از امیران ایلک‌خانی در ماوراءالنهر، به بخارا رفت تا اخبارِ جنگ را به‌اطلاع سلطان برساند. احمدحسن میمندی که کینة امیرک را به دل داشت، با استفاده از دوری وی از بلخ، از او نزد سلطان بدگویی کرد که به واگذاری منصب او به ابوالقاسم حاتمک انجامید (همانجا). با درگذشت حاتمک در 430، امیرک به شغل سابقش بازگشت (همان، ص 747)؛ اما سال بعد سلجوقیان، بلخ را محاصره و تسخیر کردند (همان، ص 872). تاریخ بیهقی از سرنوشت امیرک اطلاع بیشتری نمی‌دهد. ظاهراً پس از کشته شدن سلطان‌مسعود، امیرک به خدمت سلطان مودود (حک : 432ـ440) درآمد و کوتوال قلعة ترمذ گردید (حسینی، ص 27). هنگامی که چَغری‌بیگ * (متوفی رجب 451 یا صفر 452) و فرزندش، اَلپ‌ارسلان * (حک : 455ـ 465)، قلعه را محاصره کردند، نخست امیرک از تسلیم قلعه خودداری کرد. به نوشتة علی‌بن زید بیهقی (ص 120)، پانزده سال قلعه را از دسترس سلجوقیان در امان داشت، اما ظاهراً این رقم مبالغه‌آمیز است؛ زیرا امیرک پس از تسلیم قلعه به سلجوقیان، به غزنه رفت و به ریاست دیوان مودود و عبدالرشید (حک : 440ـ443) رسید و در اواخر دورة فرخزاد (443ـ451) دبیری او را داشت (همانجا). بنابراین، احتمالاً تا 435 قلعه را حفظ کرده و پس از واگذاری قلعه، املاک و منزلش را در بیهق به ابوعلی‌بن شاذان، وزیر چغری‌بیگ، بخشیده و خود روانة غزنه شده (حسینی، همانجا) و در آنجا مدرسه‌ای بنیان نهاده است (علی‌بن زید بیهقی، همانجا). امیرک بیهقی در زمان فرخزاد از شغل دبیری استعفا کرد و در 448 درگذشت (همان، ص 121).منابع: علی‌بن زید بیهقی، تاریخ بیهق ، چاپ احمد بهمنیار، تهران 1345 ش، چاپ افست تهران 1361 ش؛ محمدبن حسین بیهقی، تاریخ بیهقی ، چاپ علی‌اکبر فیاض، مشهد 1356 ش؛ علی‌بن ناصر حسینی، کتاب اخبار الدّولة السلجوقیة ، چاپ محمد اقبال، بیروت 1404/ 1984
