جَمبول جَبَیف، شاعر مردمی قزاق، شاعری بی‌سواد که مظهر سنّت شعرشفاهی آن دیار است. جبیف در 1262/ 1846 در سمیرچیه در خانواده‌ای چادرنشین به دنیا آمد. نام او برگرفته از کوهی به نام جمبول/ ژمبول است. در 1317 ش/ 1938 قرار شد این نام را به افتخار او به شهر اولیا آتا * و استانی در قزاقستان بدهند. از کودکی شیفته موسیقی و آواز خواندن بود و از اوان جوانی، معاش‌خود را از این راه تأمین می‌کرد. او از شِکوه‌های مردم الهام می‌گرفت و بدیهه سرایی می‌کرد و غالباً اشعارش را با نوای دمبره [ = نوعی‌ساز کوچک زهی] همراه می ساخت. معروف‌ترین این اشعار، ) «شیون» ( و ) «بخت و اقبال آدم بیچاره» ( نام دارد. اولین معلم او شاعر مردمی سویویومبی بود، اما جبیف از وی پیشی گرفت، به طوری که آقین (پدر شعر مردمی) نامیده شد.پس‌از انقلاب‌اکتبر 1917 روسیه، جمبول استعداد خود را در خدمت اهداف نظام جدید قرار داد و مدیحه سرا شد و اشعاری در مدح لنین و استالین و شخصیتهای برجسته آن نظام سرود. وی حتی در بزرگداشت چین و جمهوری‌اسپانیا (پیروزی ملّیون اسپانیا در 1316 ش/ 1937) نیز شعر سرود و در طول جنگ جهانی دوم (1939ـ 1945)، کارهای‌اعجاب انگیز جنگی ارتش سرخ، به ویژه در لنینگراد، را ستود و نیز برای از دست دادن پسرش در میدان جنگ، مرثیه‌ای سرود. مشخصه بارز شعر او سادگی است و تشبیهات جدیدی نیز ابداع کرده است.مقامات شوروی، که در 1320 ش/1941 نشان لنین و جایزه استالین را به او اعطا کرده بودند، در صدد بزرگداشت صدمین سال تولد وی‌بودند، که‌او در 1324 ش/ 1945 درگذشت. در 1325 ش/ 1946، متن اصلی آثار وی، به صورت روایت شفاهی یا متن دست نویس، در شهر آلما آتا جمع‌آوری و منتشر شد و هم زمان با آن مجموعه اشعار او به زبان روسی ترجمه گردید.منابع:M. Abdikadirov, Narodniy Pevets Stalinskoy epokhi , 1946; M. Balakaev, "O 0 yazike Dzambula", in Vestnik Akad. Nauk Kazakhskoy SSR , 1947/6; Bol'shaya Savetskaya Ensiklopediaya 2 , [Moscow] 1949-1958, vol. 14, 206-208 (with portrait).
