12) جراید در چین و ژاپنچین. در سرشماری 1338 ش/1959، جمعیت مسلمانان چین بین ده تا دوازده میلیون تن بوده است. حدود دو سوم این جمعیت در ایالت سینکیانگ زندگی میکنند که در آن ایالت از اکثریت قاطع برخوردارند. در جدول، اطلاعات مربوط به توزیع جغرافیایی مساجد چین در 1314 ش/1935 و نشریات ادواری مسلمانان در فاصله سالهای 1326 (=1287 ش) تا 1318 ش/ 1908ـ1939 آمده است. میتوان فرض کرد که یک مسجد معمولی به حدود 250 نفر خدمات میدهد. با استفاده از اطلاعات این جدول، میتوان به توزیع جمعیت مسلمانان در اواسط دهه 1310 ش/ 1930 پیبرد.کلاً یکصد نشریه متعلق به مسلمانان چین شناسایی شده است: یک نشریه از 1326/ 1908 در خارج از کشور منتشر میشد؛ تاریخ آغاز انتشار سیزده نشریه نامشخص است؛ و 86 نشریه باقیمانده در فاصله سالهای 1331 (=1292 ش) تا 1318 ش/ 1913ـ1939 تأسیس شدند. در فاصله سالهای 1331 (=1292 ش) تا 1305 ش/ 1913ـ1926 نیز هجده مجله تأسیس شد.با تأسیس جنبش ملی چین در پکن (1306 ش/1927) و آغاز درگیری چین و ژاپن (1316 ش/ 1937)، مطبوعات به سرعت رشد یافتند و 63 مجله جدید منتشر گردید که 38 عنوان نشریه پس از انتقال پایتخت از پکن به نانکینگ (1311 ش/ 1932) انتشار یافت. آغاز مخاصمات میان چین و ژاپن با سرکوب جراید همراه شد و بیشتر مطبوعات تعطیل شدند. پنج نشریه ادواری جدید، که در دو سال بعد منتشر شدند، در واقع نشریات رسمی دو نیروی درگیر بودند که میکوشیدند حمایت هر چه بیشتر مسلمانان را جلب کنند.از 71 نشریهای که منتشر میشد، دوازده نشریه هفتگی، پنجاه نشریه ماهانه یا دو هفتهنامه، و نُه نشریه فصلنامه یا سالنامه بودند. یکی از این مجلات، در بیش از سه هزار نسخه، و هشت نشریه دیگر بین هزار تا دو هزار نسخه منتشر میشد و باقی آنها در خدمت تأمین نیازهای محلی بودند و شمارگان آنها فقط چند صد نسخه بود. تنها شش نشریه ادواری بیش از چهل صفحه داشت.اغلب این نشریات به زبان چینی بودند. معدودی از آنها نیز بخشی از صفحات خود یا تمامی آنها را به ژاپنی، عربی، اویغوری (ترکی شرقی) و انگلیسی اختصاص داده بودند. اکثر این نشریهها محتوای مذهبی داشتند و برخی از آنها افزون بر مسائل مذهبی، به مسائل تاریخی یا موضوعات روز نیز میپرداختند. اغلب مجلات در مراکز فرهنگی و ملی پکن و نانکینگ و شهرهای بزرگ بندری، نظیر تین تسین ، شانگهای، کانتون و هنگ کنگ، چاپ و توزیع میشدند.یووه هوا، که در سه هزار نسخه در پکن منتشر میشد، از مجلات مهم ملی مسلمانان بود. انتشار این نشریه در 1308 ش/ 1929 با کمکهای خصوصی آغاز شد و هدف آن ارائه عادلانه نظر همه جناحها بود. این نشریه اخبار داخلی و بینالمللی جهان اسلام را منعکس میکرد.توچوئه در 1313 ش/1934 در نانکینگ تأسیس شد. این نشریه مهمترین ترجمان (ارگان) مسلمانان در منطقه پایتخت بود و از بهبود آموزش، وحدت داخلی، و ارتباط با همدینان در خارج، حمایت میکرد.نشریه تین فانگ هسوئه لی یوئه کئان ، در 1308 ش/ 1929 در کانتون تأسیس شد. این نشریه، ماهانه و به رایگان توزیع میشد، اما از خوانندگان تقاضای حمایت مالی میکرد. تینفانگ عمدتاً به مسائل روز میپرداخت و سردبیرش در ستون ویژهای به پرسشهای خوانندگان پاسخ میداد.در دهه 1310 ش/1930، هرگاه در مطبوعات چین به اسلام افترا میزدند، مسلمانان ساکن در شهرهای بزرگ، تحت رهبری آهونگها (آخوندها، عالمان مذهبی)، تظاهرات اعتراضآمیز میکردند. در برخی موارد نیز دفاتر و چاپخانههای آن روزنامهها ویران میشدند. در دهه 1910، افزون بر نشریات داخلی، برخی مجلات عربی لیبرال و ترکی طرفدار مشروطیت از استانبول به چین میرسید؛ اما نیاز به آنها، پس از انقلاب 1329/ 1911 [ سرنگونی پادشاهی منچو و برقراری جمهوری در چین ]، از بین رفت.توسعه و رشد مطبوعات مسلمانان در چین، به دلیل سطح پایین آموزش و درآمد و نیز به دلیل دشواریهای زبان، با تأخیر همراه بود. تنها رهبران مذهبی و معدودی افراد معمولی که آموزشهای دینی دیده بودند، با عربی آشنا بودند. از سوی دیگر، آهونگها نیز غالباً تنها اطلاعات ابتدایی و ناچیزی از خط چینی داشتند. اغلب مردم بیسواد بودند. سلسله رو به زوال منچو نسبت به هرگونه گرایش قومی یا فرقهگرایی، به ویژه در نواحی مرزی ترک زبان شمالغربی، حساس بود. ایجاد جمهوری در چین راه را بر رشد مطبوعات مسلمانان در چین هموار کرد، اما انقلاب کمونیستی 1328 ش/1949 قاطعانه بدان پایان داد. فعالیتهای مسلمانان در نشر جراید، پراکنده بود. اغلب مجلهها کوچکتر و کم دوامتر از آن بودند که تأثیر دیرپایی بر جای بگذارند. مسلمانان، برخلاف مبلّغان پروتستان و کاتولیک در چین، فاقد تشکیلات متمرکز و امکانات مالی کافی بودند.ژاپن. ژاپن مسلمانان اندکی دارد. توجه ژاپنیها به اسلام به روزگار حمله به چین بازمیگردد (1316ـ1324 ش/ 1937ـ 1945) که طی آن برای جلب اقلیتهای مسلمان چین کوششهایی شد. پیش از این تاریخ، سه تلاش شخصی برای انتشار نشریات مسلمانان در ژاپن صورت گرفت. هسینگهوئی (بیداری مسلمانان) فصلنامهای بود که دانشجویان چینی دانشکده اسلامی در توکیو، آن را به منظور توزیع در چین منتشر میکردند. انتشار این نشریه در 1326/ 1908 آغاز شد. در 1304 ش/1925، آی. تی. ساکوما، تاجری ژاپنی که به اسلام گرویده بود، در شانگهای نشریه مترقی موکوانگ (نور اسلام) را تأسیس کرد که در آن مقالاتی به زبان چینی، ژاپنی و انگلیسی چاپ میشد. او آرزو داشت که اسلام در چین و کره و ژاپن احیا شود و حتی خواستار ترجمه قرآن به چینی بود. موکوانگ تنها سه شماره دوام آورد.ماهنامه هوئی چیائو (اسلام)، که به مسائل اجتماعی و تاریخی میپرداخت، در فاصله سالهای 1306 تا 1308 ش/ 1927ـ1929 به ژاپنی منتشر میشد. در این نشریه همچنین زندگینامه رهبران مسلمان چین به چاپ میرسید.مقامات نظامی ژاپن، پس از اشغال چین، نشریههای تازهای برای مسلمانان منتشر کردند یا نشریههای منظم موجود را بر اهداف خاص خویش منطبق نمودند. ژاپنیها ماهنامه مصور چنتسونگ پائو را، پس از اشغال پکن، در 1316 ش/1937 در اختیار خود گرفتند. این نشریه از آن پس خصلت ضدشوروی (کمونیستی) تندی پیدا کرد. هسینگ شی پائو ، که ماهنامهای غیرسیاسی بود، نخست در 1304 ش/ 1925 در موکدن منچوری منتشر شد و ژاپنیها آن را در 1316 ش/1937 احیا کردند. در این نشریه عمدتاً مطالبی در مورد زندگی مسلمانان در ژاپن منتشر میشد و نسخههایی از آن به رایگان در محل توزیع میگردید. ماهنامه دیگری به نام هوئی چیائو (اسلام) در فروردین 1317/ آوریل 1938، به کمک جمعیت مسلمانان متحد چین که با حمایت ژاپنیها تأسیس شده بود، در پکن آغاز به انتشار کرد. این نشریه ترجمان تبلیغاتی ژاپنیها بود، اما به زبان چینی منتشر میشد. هسین مینپائو، روزنامه رسمی چینی ارتش اشغالگر ژاپن در پکن، در آبان 1318/ اکتبر 1939 یک ضمیمه هفتگی به نام تسونگ چیائو چو کئان منتشر کرد که دارای اطلاعات تاریخی و مذهبی در باره اسلام بود.منابع:R. Loewenthal, "The Moham medan press in China", in Collectanea Commissionis Synodalis in Sinis , Peking, XI/9-10 (Sept.-Oct. 1938), 867-894, reprinted in: The religious periodical press in China , Peking: The Synodal Commission in China, 1940, 211-249.
