داوودبن سِرحان، راوی امامی قرن دوم. در منابع با لقب عطار از او یاد شدهاست (← برقی، ص 32؛ ابنبابویه، ج 4، ص 468؛ نجاشی، ص 159؛ طوسی، 1415، ص 202؛ قس همو، 1401، ج 7، ص :252 داوودبن سرحان حذّاء که احتمالاً مصحَّف داوودبناسحاق است ← کلینی، ج5، ص454). داوود اهل کوفه بود (← برقی؛ نجاشی؛ طوسی، 1415، همانجاها) و طوسی (همانجا) او را از موالی دانستهاست.داوودبن سرحان در شمار اصحاب امامصادق علیهالسلام یاد شدهاست (← برقی؛ طوسی، 1415، همانجاها). به گفتة نجاشی (همانجا) او از امامکاظم علیهالسلام نیز روایت کرده که احتمالاً برگرفته از سخن ابننوح است، زیرا در منابع موجود چنین روایتی نیامدهاست (← موحد ابطحی، ج 5، ص 488ـ489). بنابر نقل قاضی نعمان مغربی (ج 1، جزء2، ص 234)، او از امامباقر علیهالسلام هم روایت کردهاست. اما صرفنظر از اینکه رجالیان امامی او را در شمار اصحاب امامباقر نام نبردهاند، از نقل فرات کوفی (ص 493ـ494) معلوم میشود که روایت مذکور از امامصادق علیهالسلام است (نیز ← استرآبادی، ص 680).نجاشی (همانجا) داوود را توثیق کردهاست (نیز ← علامه حلّی، ص 143؛ ابنداوود حلّی، ستون 44) و رجالیان متأخر نیز در توثیق وی اتفاقنظر دارند (← مامقانی، ج 26، ص 187 و پانویس 5). از متأخرین، محدث نوری (ج 4، ص 287) علاوه بر توثیق داوود، از وی با لفظ جلیل یاد کردهاست.در کتب اربعة شیعه، بیش از یک صد روایت از داوود نقل شده که بیشتر آنها را بیواسطه یا باواسطة برخی اصحاب مانند زراره و عبداللّهبن فرقد از امام صادق علیهالسلام روایت کردهاست (← اردبیلی، ج 1، ص 304؛ خویی، ج 7، ص 106، 402ـ404؛ نیز برای روایاتی به واسطه ولیدبن صبیح ← صفّار قمی، ص 181، 189ـ190). احمدبن محمدبن ابینصر بَزَنطی*، عبدالرحمانبن ابینَجران، جعفربن سَماعه، حسنبن علی وشّاء*، حسنبن علیبن فضّال (← ابنفضّال*)، جعفربن بشیر و محمدبن سَنان* از وی روایت کردهاند (← اردبیلی؛ خویی، همانجاها).داوودبن سرحان صاحب کتاب بود و دو حلقة انتهایی طریق نجاشی به کتاب وی علیبن حسن طاطَری از محمدبن ابیحمزه است (← نجاشی، همانجا). روایت فرات کوفی (ص 425ـ426) از طاطری از ابن ابیحمزه از داوود ظاهراً حاکی از آن است که وی از همین طریق به کتاب داوود دسترسی داشتهاست. طوسی (1420، ص 184) نیز دو طریق به این کتاب ذکر کرده که اولی از طریق بزنطی و ابنابینجران و دومی از طریق ابننَهیک است. ظاهراً دو حلقه از طریق دوم طوسی افتادهاست؛ زیرا ابننهیک از طریق طاطری از محمدبن ابیحمزه به داوودبن سرحان متصل میشود (← خویی، ج 7، ص 105ـ106؛ شوشتری، ج 4، ص 242). دو حلقة آخر طریق ابنبابویه به داوودبن سرحان با طریق نخست طوسی یکسان است (← ابنبابویه، ج 4، ص 468). زراری (ص 153) نسخهای از کتاب داوود را در اختیار داشته که به سال 227 در بغداد نزد ابنابینجران خوانده شده بوده و آن را در سال 299 از جدّش ابوطاهر محمدبن سلیمان (متوفی 300) سماع و در 348 بازنویسی کردهاست.بیشتر روایات داوود فقهی است (برای نمونه ← کلینی، ج 4، ص 101، ج 5، ص 137، 265، 384، 407، 437، ج 6، ص167، 267، 475؛ ابنبابویه، ج 4، ص 111؛ طوسی، 1401، ج 1، ص 185، ج 2، ص 285، ج 6، ص 210، 212، 268، 276). همچنین روایاتی تفسیری، بهویژه ذیل آیاتالاحکام، از او نقل شدهاست (برای نمونه ← کوفی، ص 426؛ عیاشی، ج 1، ص 33، 198، 344ـ345؛ کلینی، ج 6، ص 138ـ139؛ ابنبابویه، ج 1، ص 422، ج 3، ص 405ـ406؛ طوسی، 1401، ج7، ص 364ـ365؛ قطب راوندی، ص 142ـ143).منابع: ابنبابویه، کتاب مَن لایـَحضُرُه الفقیه، چاپ علیاکبر غفاری، قم 1404؛ ابنداوود حلّی، کتابالرجال، چاپ جلالالدین محدث ارموی، تهران 1342ش؛ محمدبن علی اردبیلی، جامعالرواة و ازاحة الاشتباهات عنالطرق و الاسناد، بیروت 1403/1983؛ علی استرآبادی، تأویلالآیات الظاهرة فی فضائل العترةالطاهرة، چاپ حسین استادولی، قم 1417؛ احمدبن محمد برقی، کتابالرجال، در ابنداوود حلّی، کتابالرجال، چاپ جلالالدین محدث ارموی، تهران 1342ش؛ خویی؛ احمدبن محمد زراری، رسالة ابیغالبالزراری الی ابن ابنه فی ذکر آلاعین، چاپ محمدرضا حسینی، قم 1411؛ شوشتری؛ محمدبن حسن صفّار قمی،بصائرالدرجات الکبری فی فضائل آل محمد (ع)، چاپ محسن کوچهباغی تبریزی، تهران 1362ش؛ محمدبن حسن طوسی، تهذیبالاحکام، چاپ حسن موسوی خرسان، بیروت 1401/1981؛ همو، رجالالطوسی، چاپ جواد قیومی اصفهانی، قم 1415؛ همو، فهرست کتبالشیعة و اصولهم و اسماءالمصنفین و اصحاب الاصول، چاپ عبدالعزیز طباطبائی، قم 1420؛ حسنبن یوسف علامه حلّی، خلاصة الاقوال فی معرفةالرجال، چاپ جواد قیومی اصفهانی، ]قم[ 1417؛ محمدبن مسعود عیاشی، کتابالتفسیر، چاپ هاشم رسولیمحلاتی، قم 1380ـ1381، چاپ افست تهران ]بیتا.[؛ نعمانبن محمد قاضی نعمان، شرح الاخبار فی فضائل الائمةالاطهار، چاپ محمد حسینیجلالی، قم 1409ـ1412؛ سعیدبن هبةاللّه قطب راوندی، قصصالانبیاء، چاپ غلامرضا عرفانیان یزدی خراسانی، قم 1418؛ کلینی؛ فراتبن ابراهیم کوفی، تفسیر فراتالکوفی، چاپ محمدکاظم محمودی، تهران 1410/1990؛ عبداللّه مامقانی، تنقیحالمقال فی علمالرجال، چاپ محییالدین مامقانی، قم 1423ـ ؛ محمدعلی موحد ابطحی، تهذیبالمقال فی تنقیح کتابالرجال للشیخ الجلیل ابیالعباس احمدبن علی النجاشی، ج 5، قم 1417؛ احمدبن علی نجاشی، فهرست اسماء مصنّفی الشیعةالمشتهر ﺑ رجال النجاشی، چاپ موسی شبیری زنجانی، قم 1407؛ حسینبن محمدتقی نوری، خاتمة مستدرک الوسائل، قم 1415ـ1420.
