خیاط ابوالحسن علی بن محمد

خیّاط، ابوالحسن علی‌بن محمد، مُقْری بغدادی قرن پنجم. از تاریخ ولادت، زادگاه و سوانح زندگی او اطلاعی در دست نیست. او علم قرائت را در بغداد نزد علی‌بن محمدبن عمیر کنانی (متوفی قرن پنجم)، عبدالملک‌بن بکران قطّان نهروانی (متوفی 404)، علی‌بن احمدبن عمر حمّامی بغدادی (متوفی 417)، محمدبن عبداللّه‌بن مرزبان (متوفی قرن پنجم)، حسن‌بن محمدبن فحّام سامری (متوفی 408) و بکربن شاذان بغدادی واعظ (متوفی 405) آموخت (ذهبی، ج 2، ص640ـ641؛ صفدی، ج 22، ص 81 ـ82؛ ابن‌نجار، ج 19، ص 28). برخی از شاگردانش در قرائت عبارت‌اند از: ابوطاهر احمدبن علی‌بن سوار بغدادی (متوفی 496)، عبدالسیدبن عَتّاب بغدادی (متوفی 487)، احمدبن علی‌بن بدران حُلوانی بغدادی (متوفی 507)، ابوغالب محمدبن عبدالواحد شیبانی (متوفی 508؛ ذهبی، همانجا)، و ابوالبرکات احمدبن عبداللّه ابن‌طاووس (متوفی 492؛ سبکی، ج 4، ص 26).خیاط کتابی در قرائت با نام الجامع فی القراءات داشته است (ذهبی، ج 2، ص640؛ صفدی، ج 22، ص 82؛ قس بغدادی، ج 1، ستون 689 که عبارت العشرة و قراءة الأعمش را هم در ادامة نام کتاب دارد). ابن‌حجر عسقلانی (ص 386) در فهرست کتابهایی که از استادان خویش فراگرفته، علاوه بر الجامع فی القراءات، به کتاب دیگری از خیاط با نام الایجاز فی القراءات الاَحَد عَشَر اشاره کرده و طریق روایت و اجازة خویش را نیز ذکر کرده است. کتاب التبصرة فی قراءات الائمة العشرة نیز اثر او دانسته شده است (الموسوعة‌المیسرة، ج 2، ص 1667). خیاط در حدود 452 در بغداد درگذشت (ذهبی، ج 2، ص 641؛ صفدی، همانجا؛ قس بغدادی، همانجا).منابع : ابن‌حجر عسقلانی، المعجم‌المفهرس، او، تجرید اسانید الکتب‌المشهورة و الاجزاء المنثورة، چاپ محمد شکور امریر میادینی، بیروت 1418/1998؛ ابن‌نجار، ذیل تاریخ بغداد، در احمدبن علی خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، او، مدینة‌السلام، چاپ مصطفی عبدالقادر عطا، ج 16ـ20، بیروت 1417/1997؛ اسماعیل بغدادی، هدیة‌العارفین، ج 1، در حاجی‌خلیفه، ج 5؛ محمدبن احمد ذهبی، طبقات القرّاء، چاپ احمدخان، ریاض 1418/1997؛ عبدالوهاب‌بن علی سبکی، طبقات‌الشافعیة الکبری، چاپ محمود محمد طناحی و عبدالفتاح محمد حلو، ]قاهره[ 1964ـ ] 1976[؛ صفدی؛ الموسوعة المیسرة فی تراجم ائمة التفسیر و الإقراء و النحو و اللغة، جمع و اعداد ولیدبن احمد حسین زبیری و دیگران، منچستر: مجلة‌الحکمة، 1424/2003.