جودهپور

معرف

جودهپور،# مرکز شهرستان‌ جودهپور در ایالت‌ راجستان‌ در شمال‌ هند.
متن
جودهپور، مرکز شهرستان‌ جودهپور در ایالت‌ راجستان‌ در شمال‌ هند.در 864/1459، رائوجودهه‌ این‌ شهر را در ایالت‌ قدیمی‌ ماروار، یکی‌ از ایالتهای‌ راجپوتها * ی‌ هند، بنیان‌ گذاشت‌ که‌ نام‌ شهر از نام‌ وی‌ گرفته‌ شده‌ است‌ ( رجوع کنید به علاّ می‌، 1892 ـ 1893، ج‌ 2، ص‌ 128ـ129؛ جانسون، ذیل‌ مادّه‌،( فرهنگ‌ جغرافیایی‌ سلطنتی‌ هند )، ج‌ 14، ص‌ 183، 198).در دوره حکومت‌ جلال‌الدین‌ محمداکبرشاه‌ (حک: 963ـ 1014)، جودهپور یکی‌ از 25 سرکار ملک‌ گجرات‌ و متعلق‌ به‌ ولایت‌ ماروار از صوبه اَجْمیر بود (علاّ می‌، 1892ـ1893، ج‌ 2، ص‌ 22، 128؛ علیمحمدخان‌ بهادر، ج‌ 1، ص‌ 20) و قلعه جودهپور نیز یکی‌ از مهم‌ترین‌ قلعه‌های‌ ولایت‌ ماروار به‌شمار می‌رفت‌ (علاّ می‌، 1892ـ1893، ج‌2، ص‌130). اکبرشاه‌ در 980، مالدیو، راجای‌ جودهپور، را سرکوب‌ کرد. پسر مالدیو، که‌ پس‌ از پدر حاکم‌ ماروار شده‌ بود، به‌ آزار مسلمانان‌ جودهپور پرداخت‌ ولی‌ اکبرشاه‌ او را فراری‌ داد (بداؤنی‌، ج‌ 2، ص‌ 27، 91، 95ـ96، 127؛ علاّ می‌، 1877ـ1886، ج‌3، ص‌110ـ111).اورنگ‌زیب‌ (1068ـ 1118) پس‌ از سرکوبی‌ شورش‌ قوم‌ راتهور/ راتور جودهپور (خافی‌خان‌ نظام‌الملکی‌، ج‌ 2، ص‌ 61 ـ62)، حسن‌ علی‌خان‌ بهادر و خان‌جهان‌ بهادر را مأمور ضبط‌ ولایت‌ جودهپور کرد (بختاورخان‌، ج‌ 1، ص‌ 67، پانویس‌؛ صمصام‌الدوله‌ شاهنوازخان‌، ج‌ 1، ص‌ 595). در اواخر حکومت‌ اورنگ‌زیب‌، راجپوتهای‌ جودهپور و اودی‌پور دوباره‌ شورش‌ کردند. حاکم‌ جودهپور، به‌ سبب‌ بستن‌ بعضی‌ مساجد و تعمیر و احداث‌ معابد و ممانعت‌ از برخاستن‌ بانگ‌ اذان‌، مورد خشم‌ اورنگ‌زیب‌ قرار گرفت‌. اورنگ‌زیب‌ به‌ جودهپور حمله‌ کرد و اموال‌ راجپوتها را غارت‌ و زنان‌ و فرزندان‌ و رعایای‌ آنها را اسیر نمود و روستاهای‌ آنان‌ را سوزاند. سپس‌ قاضی‌القضات‌ را به‌ جودهپور فرستاد تا اهالی‌ آنجا را از احکام‌ شرعی‌ آگاه‌ گرداند و مساجد را تعمیر و بتخانه‌ها را تخریب‌ کند. از آن‌ پس‌، بانگ‌ اذان‌ دوباره‌ در آنجا بلند شد (خافی‌خان‌ نظام‌الملکی‌، ج‌ 2، ص‌ 605، 607؛ اسمیت‌ ، ص‌ 433).در 1233/1817، در دوره تسلط‌ بریتانیا بر هند، جودهپور ایالتی‌ راجپوت‌نشین‌ بود. در این‌ زمان‌، چارلز متکاف‌ ، از سوی‌ بریتانیا، چندماهی‌ در دهلی‌ مستقر شد و فقط‌ با ادامه حکومت‌ ایالاتی‌ موافقت‌ کرد که‌ راجپوت‌نشین‌ بودند، از جمله‌ جودهپور (اسمیت‌، ص‌ 570).در 1328 ش‌/ 1949، پس‌ از استقلال‌ هند، جودهپور صوبه‌ای‌ در ایالت‌ راجستان‌ هند شد ( د. اسلام‌ ، چاپ‌ دوم‌، ذیل‌ مادّه‌).منابع‌: محمد بختاورخان‌، مرآه العالم‌: تاریخ‌ اورنگزیب‌، چاپ‌ ساجده‌ س‌. علوی‌، لاهور 1979؛ عبدالقادربن‌ ملوک‌ شاه‌ بداؤنی‌، منتخب‌ التواریخ‌، تصحیح‌ احمدعلی‌ صاحب‌، چاپ‌ توفیق‌ ه. سبحانی‌، تهران‌ 1379ـ1380 ش‌؛ محمدهاشم‌ خافی‌خان‌ نظام‌الملکی‌، منتخب‌اللباب‌ ، ج‌ 2، چاپ‌ کبیرالدین‌ احمد، کلکته‌ 1874؛ صمصام‌الدوله‌ شاهنوازخان‌، مآثرالامرا، کلکته‌ 1888ـ1891؛ ابوالفضل‌بن‌ مبارک‌ علاّ می‌، آئین‌اکبری‌، چاپ‌ سنگی‌ لکهنو 1892ـ1893؛ همو، اکبرنامه، چاپ‌ آغا احمدعلی‌، کلکته‌ 1877ـ1886؛ علیمحمدخان‌ بهادر دیوان‌ گجرات‌، مرآت‌ احمدی‌، چاپ‌ عبدالکریم‌بن‌ نورمحمد و رحمه اللّه‌بن‌ فتح‌ محمد، چاپ‌ سنگی‌ بمبئی‌ 1306ـ1307؛EI 2, s.v. "Djodhpur" (by C. Collin Davies); The Imperial gazetteer of India , vol.14, Oxford: Claren don press, 1908, repr. New Delhi: Today & Tomorrow's Printers & Publishers, [n.d.]; B.L.C.Johnson, Geographical dictionary of India, New Delhi 2002; Vincent A. Smith, The Oxford history of India , ed. Percival Spear, Oxford 1958.
نظر شما
مولفان
گروه
رده موضوعی
جلد 11
تاریخ 93
وضعیت چاپ
  • چاپ شده