تافلاتی ، محمدبن محمد طیّب مالکی ، فقیه و شاعر حنفی قرن دوازدهم. وی در مغرب زاده شد؛ از زمان تولدش اطلاعی در دست نیست. از کودکی به تحصیل پرداخت و در هشت سالگی قرآن را حفظ کرد. در نحو، آجرومیّة صنهاجی را نزد پدر خود و در عقاید، کتاب سنوسیّه را نزد شیخ محمد سعدی جزایری آموخت و هنوز به سن بلوغ نرسیده بود که کتاب سنوسیّه را برای طلاّ ب تدریس میکرد. سپس به قصد ادامة تحصیل به طرابلس و از آنجا به مصر رفت و در الازهر مشغول تحصیل شد. وی نزد استادانی چون محمدبن سالم حنفی (متوفی 1182) صاحب کتاب الثمرةالبهیّة و احمد ملوی (متوفی 1181) علم آموخت (مرادی، ج4، ص102ـ 105؛ کتانی، ج 1، ص269؛ الموسوعة الفلسطینیة ، ج 4، ص 144). پس از مدتی، هنگامی که از راه دریا قصد بازگشت به وطن داشت، به دست فرنگیان (اروپاییان) اسیر و روانة مالطه (مالت) شد. تافلاتی دو سال در آنجا اقامت کرد و با احاطة علمی به مناظره با مسیحیان در بارة الوهیت مسیح و معجزة پیامبر اکرم صلیاللّهعلیهو آلهوسلم و دیگر مسائل پرداخت و به رغم سن کم، بر آنان فایق آمد (مرادی، ج 4، ص 103ـ104). وی پس از این توقف در مالطه به اسکندریه و قاهره و حجاز و یمن و بحرین و بصره و حلب سفر کرد؛ از زمان و مدت این سفرها اطلاعی در دست نیست. سپس در بیتالمقدس اقامت گزید و در 1190 یا 1191 از دنیا رفت (همان، ج 4، ص 108؛ الموسوعة الفلسطینیة ، همانجا؛ بغدادی، هدیةالعارفین ، ج 2، ستون 341).تألیفات تافلاتی را در نظم و نثر بیش از هشتاد اثر دانستهاند، از جمله: تحفةالمجدین ؛ غایةالارشاد فی احادیث البلاد ؛ حسن التبیان فی معنی مدلول القرآن ؛ الصلح بین المجتهدین ؛ القهوة والدخان ؛ المعراج ؛ اسرارالبسملة ؛ صخرة بیتالمقدس ؛ الاسعاد فی شرح و تخمیس بانت سعاد ؛ و دیوان شعر (بغدادی، ایضاح المکنون ، ج 1، ستون257؛ الموسوعة الفلسطینیة ، همانجا؛ مرادی، ج 4، ص 105؛ زرکلی، ج 7، ص 69).منابع: اسماعیل بغدادی، ایضاح المکنون ، ج 1، در حاجی خلیفه، ج 3؛ همو، هدیةالعارفین ، ج 2، در حاجی خلیفه، ج 6؛ زرکلی؛ محمد عبدالحیبن عبدالکبیر کتانی، فهرس الفهارس و الاثبات ، چاپ احسان عباس، بیروت 1402/1982؛ محمد خلیلبن علی مرادی، سِلک الدُرَر فی اعیان القرن الثانی عشر ، بولاق 1291ـ1301، چاپ افست بغداد ] بیتا. [ ؛ الموسوعة الفلسطینیة ، دمشق 1984.