تاجیّه ، از مدارس شافعیان در بغداد. در نیمة دوم سدة پنجم به‌دستور تاج‌الملک * ابوالغنائم، وزیر ملکشاه سلجوقی، تأسیس شد (ابن‌اثیر، ج 10، ص 180) و حدود صد سال فعالیت آموزشی داشت. تاج‌الملک، در رقابت با خواجه نظام‌الملک و به تقلید از مدرسة نظامیّه، تاجیّه را در کنار آرامگاه شیخ ابواسحاق شیرازی (متوفی 476)، پیشوای شافعی‌مذهبان عراق و نخستین استاد نظامیّة بغداد، ساخت (یاقوت حموی، ذیل مادّه؛ ابن‌اثیر، ج 10، ص 216).نخستین مدرّس مدرسة تاجیّه، فخرالاسلام ابوبکر قفّالِ چاچی * (متوفی 507)، مؤلف حلیة‌العلماء (یا المستظهری ) در فقه تطبیقیِ مذاهب چهارگانة اهل‌سنّت و گاه سایر مذاهب فقهی، بود که از محرّم 482 هم‌زمان با گشایش تاجیّه در آن به تدریس پرداخت (ابن‌جوزی، ج 16، ص 281؛ سبکی، ج 6، ص 72). وی پیش از این، معید درس امام ابواسحاق شیرازی در مدرسة نظامیّة بغداد بود (سبکی، ج 6، ص 70؛ اسنوی، ج 2، ص 9). چاچی پس از مرگ ابوالحسن علی‌بن محمد، معروف به کیاهراسی (متوفی 504)، با انتصاب به مدرّسی نظامیّه، تدریس در تاجیّه را ترک گفت (سبکی، ج 6، ص 72).از دیگر استادان و دانش‌آموختگان مدرسة تاجیّه، بجز مواردی معدود، اطلاعی دردست نیست. تاجیّه، به‌سبب ناخشنودی هواداران خواجه‌نظام‌الملک، هیچگاه نتوانست به اندکی از شهرت و محبوبیت بسیار نظامیّه دست یابد. دربارة معماری تاجیّه، پشتوانه‌های مالی یا موقوفات و شیوه‌های آموزشی رایج در آن تقریباً گزارشی در دست نیست و تنها از چند فقیهی که در آنجا مجلس وعظ داشته‌اند، می‌توان نام برد، از جمله ابوالوفاء عبیداللّه‌بن هبة‌اللّه معروف به شفرود (شَفَرْوَه)، از واعظان حنفی مذهب (ابن‌نجار، ج 2، ص 154ـ155)؛ احمد غزالی * (ابن‌جوزی، ج 17، ص 237)؛ ابومحمد چاچی (متوفی 528؛ سبکی، ج 7، ص 127) و شرف‌الدین یوسف دمشقی (متوفی 563؛ بنداری، ص 256).این مدرسه را تاج‌الدین‌بن دارِست، خواهرزادة تاج‌الملک، در وزارت کوتاه مدت خود در دستگاه سلطان مسعود سلجوقی، در 541 و هنگام اقامت در بغداد نوسازی کرد (همانجا). از این مدرسه اکنون اثری برجای نیست.منابع: ابن‌اثیر؛ ابن‌جوزی، المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم ، چاپ محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت 1412/1992؛ ابن‌نجار، ذیل تاریخ بغداد ، چاپ قیصر فرح، حیدرآباد دکن 1398ـ1402/ 1978ـ1982؛ عبدالرحیم‌بن حسن اسنوی، طبقات الشافعیة ، چاپ کمال یوسف حوت، بیروت 1407/1987؛ فتح‌بن‌علی بنداری، تاریخ سلسلة سلجوقی ، زبدة‌النصرة و نخبة‌العصرة ، ترجمة محمدحسین جلیلی، تهران 1356ش؛ عبدالوهاب‌بن علی سبکی، طبقات الشافعیة الکبری ، چاپ محمود محمد طناحی و عبدالفتاح محمد حلو، قاهره 1964ـ1976؛ یاقوت حموی.
