بغطوری مقرین بن محمد

بُغطُوری‌، مَقْرین‌بن‌محمّد، مورخ‌و تذکره‌نویسِ اِباضی‌. اصلش‌از دهکدة‌بُغْطورا (یا بقطورا) واقع‌در بخش‌غربی‌جبل‌نَفُوسه‌* ] واقع‌در کرانة‌مدیترانه‌ایِ لیبی‌[ بود. بنابر کتاب‌السِّیَر ، تألیف‌ابوالعباس‌احمدبن‌ابی‌عثمان‌شَمّاخی‌* که‌اثری‌است‌مهم‌در تاریخ‌و احوال‌رجال‌اباضیة‌قرن‌دهم‌، وی‌نزد دو عالم‌اباضیِ تاریخ‌و علم‌رجال‌، یعنی‌ابویحیی‌توفیق‌بن‌یحیی‌جَناوُنی‌و ابومحمد عبدالله‌بن‌محمدبن‌عبدالله‌بن‌مَسقُود (که‌مَجولی‌نیز خوانده‌می‌شد) تلمّذ کرد. در خدمت‌نخستین‌معلم‌خود ابویحیی‌و در دهکدة‌اِجناوون‌(یا جَناوون‌، جنّاوِن‌کنونی‌در ناحیة‌جادو) بود که‌در ربیع‌الثانی‌599 اثر عمدة‌خود را در شرح‌احوال‌رجال‌اباضی‌معروف‌جبل‌نَفُوسه‌تألیف‌کرد. این‌کتاب‌که‌به‌نامهای‌کتاب‌سِیرَ مشایخ‌نفوسة‌، سِیَرنفوسة‌یا باعنوان‌رایجتر السّیر معروف‌است‌، امروز در دست‌نیست‌، اما یکی‌از منابع‌عمدة‌کتاب‌السیرِ شمّاخی‌بوده‌و بویژه‌در بخش‌اصلی‌آن‌(143تا344) بسیار مورداستفاده‌قرار گرفته‌و مستخرجات‌مهمی‌از آن‌نقل‌شده‌است‌. شماخی‌نسخة‌دستنویسی‌از کتاب‌را در اختیار داشته‌که‌احتمالاً، یحیی‌بن‌ابی‌العزّ شمّاخی‌تِغِرمینی‌، کاتب‌و دانشمند معروف‌اباضی‌جبل‌نفوسه‌، در نخستین‌سالهای‌قرن‌هشتم‌آن‌را کتابت‌کرده‌است‌.منابع‌: احمدبن‌سعید شَمّاخی‌، کتاب‌السیر ، قاهره‌1301/1883، جاهای‌متعدد، بویژه‌ص‌212، 542ـ543، 548 و ضمیمه‌، ص‌578؛T. Lewicki, " Une chronique iba  d ¤ ite", REI , 8 (1934), 74-75 and passim; idem, ـtudes iba  d ¤ ites nord-africaines , Part I: Tasmiya s § uyu  h ¢ G § abal Nafu  sa wa-qura  hum , Warsaw 1955, 15, 28, 69, and passim.