بغدادی‌حائری، درویش‌علی‌بن‌الحسین‌بن‌علی‌بن‌محمد، عالم‌و ادیب‌و شاعر و مؤلف‌شیعی‌در قرن‌سیزدهم. در 1220 در بغداد به‌دنیا آمد و ادبیات‌عربی‌را در زادگاه‌خود فراگرفت. پس‌از آنکه‌پدر و مادر و بستگان‌او بر اثر طاعون‌درگذشتند، در 1246 به‌کربلا رفت‌و در آنجا ساکن‌شد. وی، علاوه‌بر ادامة‌تحصیل‌نزد عالمان‌بزرگ‌کربلا، خود به‌تدریس‌علوم‌عربی‌پرداخت‌و چندین‌سال‌مدرّس‌مبرّزاین‌علوم‌در کربلا بود. از جمله‌استادان‌او در منقول‌و معقول از ملامحمد صالح‌برغانی(متوفی1271) و میرزا عبدالوهّاب‌برغانی‌می‌توان‌نام‌برد. بغدادی‌در مبارزه‌با شیخیّه‌فعالیت‌جدی‌داشت‌و از توانایی‌ادبی‌و قوّت‌فصاحت‌خود در این راه‌بهره‌می‌برد. درگذشت‌او، به‌گواهی‌بیشتر منابع، در 1277 در کربلا روی‌داده‌است. او شعر نیکو می‌سرود و از اشعارش‌تخمیس‌قصیدة‌معروف‌فرزدق‌در مدح‌امام‌سجّاد علیه‌السلام‌و دو شعر دیگر، در رثای‌شیخ‌محمدحسن‌نجفی‌صاحب‌جواهر و شیخ‌محمدتقی‌برغانی‌شهید ثالث، مشهور است. همچنین‌کتابهای‌زیادی‌در کلام‌شیعی‌و مناقب‌معصومین‌و شرح‌ادعیه‌و نحو (شرح‌بر مغنی‌اللبیب‌ابن‌هشام) نگاشته‌و دیوان‌شعری‌نیز از او برجای‌مانده‌است(امین، ج6، ص396ـ 397؛ حرزالدین، ج1، ص305ـ306؛ آقابزرگ‌طهرانی، الکرام، جزء 2، قسم2، ص516ـ517؛ همو، الذریعة، ج3، ص136، ج5، ص288، ج16، ص65، ج17، ص33ـ 34، ج21، ص288؛ امینی، ص324).فرزند او شیخ‌احمد نیز عالمی‌متبحّر و پر تألیف‌و منزوی‌بوده‌است. وی‌در 1262 در کربلا زاده‌شد و علوم‌دینی‌را نزد پدر و سایر استادان‌فرا گرفت‌و بیشتر عمر خود را به‌تألیف‌کتابهایی‌در تاریخ‌و مناقب‌و سیره‌و اخلاق‌و حدیث‌گذراند. از جمله‌کتابهای‌وی‌کنز الادیب‌فی‌کلّ فنٍّ عجیب‌در هفت‌جلد است‌که‌در طول‌سی‌سال‌دربارة‌موضوعات‌مختلف، از جمله‌طبّ نگاشته‌است. او در همین‌کتاب‌شرح‌حال‌پدر خود را بتفصیل‌آورده‌است. ترجمة‌عربی‌مجالس‌المؤمنین‌قاضی‌نورالله‌شوشتری‌را نیز به‌او نسبت‌داده‌اند. شیخ‌احمد در 1327 یا 1329 در کربلا در گذشت. نویسندگان‌کتب‌تراجم، غالباً مقام‌علمی‌و تقوای‌این‌پدر و پسر را ستوده‌اند (امین، ج2، ص587؛ آقابزرگ‌طهرانی، نقباء ، جزء1، قسم1، ص98ـ99؛ همو، مصفی‌المقال ، ستون49ـ50؛ همو، الذریعة، ج18، ص143ـ144، 158).منابع: محمدمحسن‌آقابزرگ‌طهرانی، الذریعة‌الی‌تصانیف‌الشیعة، چاپ‌علی‌نقی‌منزوی‌و احمد منزوی، بیروت1403/1983؛ همو، طبقات‌اعلام‌الشیعة، جزء1: نقباءالبشر فی‌القرن‌الرابع‌عشر، جزء 2: الکرام‌البررة، مشهد 1404؛ همو، مصفی‌المقال‌فی‌مصنفی‌علم‌الرجال، چاپ‌احمد منزوی، تهران1337ش؛ محسن‌امین، اعیان‌الشیعة، چاپ‌حسن‌امین، بیروت1403/1983؛ عبدالحسین‌امینی، شهداءالفضیلة، قم1352ش؛ محمدبن‌علی‌حرزالدین، معارف‌الرجال‌فی‌تراجم‌العلماء والادباء ، قم1405.
