بِطْرَوش (اسپانیایی: پذروشه )، محلّی در ولایت پوثوبلانکو ، در شصت کیلومتری شمال قُرطُبَه، بر سر راه قرطبه به طلیطله ، و به همین فاصله از دارالبَقَر (الواکارِ امروزی). به گفتة ادریسی، شهر بطروش بسیار پرجمعیت و دارای قلاع نظامی و حصن و حصارهای رفیع بوده، و در منطقة فَحصالبَلّوط، که غافِق (بلالکاثار امروزی ] قصرالکبیر [ مرکز آن بوده، قرار داشته و قاضی ایالتی بوده است. اهالی آن، مانند اهالی غافق، بهسبب شهامت و شجاعت در دفع حملات مسیحیان، شهره بودند. کوهها و دشتهای این سرزمین، از دیرباز ـچنانکه هنوز هم تا حدودی چنین استـ از انواع گوناگونی از درختان بلوطِ کاشته و دستپروردة اهالی این سرزمین مستور بوده است که میوة آنها با میوة بلوطهای معمولی فرق دارد. این درختان بلوط، که مردم، در خشکسالی و قحط و غلا، میوة آن را میخوردهاند، بهترین انواع درخت بلوط در سراسر اسپانیا بهشمار میآیند. ابوحَفص عمر ] بن شعیب [ البلّوطی، که اصلاً اهل بطروش ] در مآخذ اسلامی: بِطروج [ بود، کِرِت را با ] الرَّبضیّین [ یا بازماندگان «معرکَةالرَّبَضَ» (نبرد حومه)، به اشغال درآورد و حکومتی در آن تأسیس کرد که تا350 دوام یافت. بربرهایی که در ناحیة بطروش سکونت داشتند، به رهبری عارفی اندلسی بهنام ابوعلی سرّاج، در شورش و قیام بر امیر عبداللّه شرکت جستند که به هزیمت و قتل فرمانده ایشان در پای حصارهای شهر ثامورا ] یا زامورا [ انجامید (288). از تاریخ بطروش در عصر مرابطون و موحدّون همینقدر میدانیم که ابوزید عبدالرحمانبن قط ، فرمانروای قرطبه، در آغاز سال 550، همراه با موحدون، به قلعة بطروش و قلاعی از فحص البلّوط ـکه آلفونسو ی هفتم در همان ایام با حملهای سریع تصرف کرده بودـ یورش برد. آلفونسوی هفتم در حملة خود اَندویار را نیز اشغال کرد. ابنقط، کُنتِ ارباب پذروشه را که آلفونسوی هفتم به سمت فرماندار در آنجا گماشته بود، شکست داد، و با یورش خود به این قلعه وی را اسیر کرد و به مَراکش گسیل داشت.منابع : ابنخلدون، کتابالعبر و دیوانالمبتدا والخبر ، بولاق1284، ج4، ص211؛ ابنعذاری، البیانالمغرب ، جزء3، نسخة خطی تمجروت؛ محمدبن محمد ادریسی، المغرب ، چاپ دزی و دخویه، لیدن 1866، ص175، 213؛ محمدبن عبدالله حِمیری، صفة جزیرةالاندلس، منتخبة من کتابالروضالمعطار فی خبرالاَقطار ، چاپ لوی ـ پرووانسال، ] بیجا، بیتا. [ ، ص45؛Anales toledanos primeros, ed. A. Huici, 348; Muh ¤ ammad b.Muh ¤ ammad Idr s ,Gإographie d'E ¨ drisi, tr. P. Amإdee Jaubert, Paris -1840, 211, 263; E. Lإvi-Provenµal, Histoire de l'Espagne musulmane, Leiden 1950-1953, I, 385.
