بُطرُس کَرامه، دولتمرد و نویسندة مسیحی عرب. در 1188 در حِمص متولد شد. مذهب خانوادة کرامه ارتدوکس یونانی بود، اما وی به اتفاق پدرش ابراهیم کرامه به مذهب کاتولیکی یونان گروید و به همین دلیل ناگزیر به عَکّا مهاجرت کردند و بطرس در آنجا به خدمت پاشا علیالاسعد درآمد (1221). در1226 به لبنان نقل مکان کرد و در آنجا آموزگار پسران امیر بشیرالشِهابی و رئیس دبیرخانة او شد. پس از خلع بشیر در1256، همراه او به مالت و سپس به قسطنطنیه رفت و در آنجا، بهسبب مهارت در زبانهای عربی و ترکی، منشی سلطان و مترجم دربار شد. بطرس در1267 در استانبول درگذشت.بطرس اشعار بسیاری به زبان عربی سروده است که غالب آنها در دیوانش، سَجع الحَمامه فی دیوان المعلّم بطرس کرامه ، گردآوری شده است.زمانی منتقدی مسلمان به یکی از مصنّفات عربی بطرس انتقاد کرده بود و وی ضمن مقامهای پرشور پاسخ داد که لازمة تعالی در ادب عرب و استادی در زبان عربی مسلمان بودن نیست. این مقامه، سوای موضوع اصلی اختلاف، بر مداری کاملاً اسلامی است؛ نظریات طرفین به صورت منظوم بیان شده، و بطرس نیز از شکلهایی بیانی استفاده کرده است که با معیارهای معمول اسلامی چندان تفاوتی ندارد؛ مثلاً مقامهاش را چنین آغاز میکند: «بسماللّه الرحمن الرحیم. الحمدللّه ربّالعالمین: م'لِکیومالدین...»منتقدان منصف مسلمان ارزش شعر بطرس را میشناختند، و یکی از آنها، عبدالجلیلالبصری (1190ـ1270) است که شعری سرود و در آن، میان بطرس و بزرگترین مخالف او به داوری پرداخت و به نفع بطرس رأی داد.منابع: جرجی زیدان، تراجم مشاهیرالشرق فیالقرنالتاسع عشر ، قاهره 1903، ج2، ص189ـ192؛ یوسف الیان سرکیس، معجم المطبوعات العربیة و المعربة ، قاهره 1346/1928، ج2، ستون 1550ـ 1551؛ ل.شیخو، «الا´داب العربیة فی القرن التاسع عشر»، المشرق ، 10 (1907)، ص946ـ948، 1039ـ1044؛ عمررضا کحاله، معجمالمؤلفین ، بیروت ] تاریخ مقدمه 1376 [ ، ج3، ص47ـ48؛R.Y.Ebied and M. J. L. Young,"The `Kha liyyah' ode of But ¤ rus Kara mah: a nineteenth-century literary dispute", JSS , XXII (1977), 69-80; G. Graf, Geschichte der christlichen arabischen Literatur, v, 303-305.
