بَصیر، حسین بن علی، مشهور به ابنزکوم (زقوم)، شاعر نابینای مادرزاد شیعیمذهب اهل حِلّه در عراق (1290ـ1329). از کودکی باهوشی فوقالعاده در مکتبخانه درس خواند و در مدّتی کوتاه قرآن کریم را حفظ کرد و پس از آموختن زبان و ادبیات عرب، نزد سیّدمحمّد قزوینی، فقیه مشهور حلّه، فقه و تفسیر را فراگرفت و در جوانی به انجمنهای ادبی راه یافت و سرآمد شاعران زادگاهش شد، به طوری که او را به بَشّار، حَسّان و ابوالعلای مَعَرّی تشبیه کردهاند (یعقوبی، ج3، ص173؛ امین، ج6، ص95). بصیر شاگردانی داشت و به رغم نابینایی، بدون راهنما، در شهر رفت و آمد میکرد (یعقوبی، ج3، ص173ـ 174؛ امین، همانجا). ممدوح او، حبیببک، پسر محمد نوریپاشا آلعبدالجلیل، از بزرگان حلّه بود. بصیر علاوه بر مدایح فراوان دربارة او، مجموعة اشعار خود را نیز در دیوانی جمعآوری و بدو هدیه کرده بود، اما در هفده محرّم 1335 در حملة عاکفبکعثمانی به خانة حبیببک در حلّه بهدست غارتگران از میان رفت؛ و لذا اندکی از اشعار بصیر باقی مانده است (یعقوبی، ج3، ص174؛ امین، همانجا). او در 39 سالگی در زادگاهش درگذشت و جسدش به نجف اشرف منتقل و در وادیالسّلام دفن شد (یعقوبی، ج3، ص179؛ امین، همانجا).منابع: محسن امین، اعیانالشیعة ، چاپ حسن امین، بیروت 1403/1983؛ محمدعلی یعقوبی، البابلیات ، قم ] بیتا. [ .
