بزوفری

معرف

شهرت‌ چند تن‌ از محدّثان‌ و علمای‌ امامیه‌، منسوب‌ به‌ قریة‌ بَزَوفَر واقع‌ در غرب‌ دجله‌، نزدیک‌ واسط‌ (یاقوت‌ حموی‌، ج‌1، ص‌607؛ مامقانی‌، ج‌1، بخش‌2، ص‌52)
متن
بَزَوفَری‌ ، شهرت‌ چند تن‌ از محدّثان‌ و علمای‌ امامیه‌، منسوب‌ به‌ قریة‌ بَزَوفَر واقع‌ در غرب‌ دجله‌، نزدیک‌ واسط‌ (یاقوت‌ حموی‌، ج‌1، ص‌607؛ مامقانی‌، ج‌1، بخش‌2، ص‌52). مشهورترین‌ آنان‌ ابوعبدالله‌ حسین‌بن‌علی‌بن‌ سفیان‌ از مشایخ‌ مفید، ابن‌غضایری‌، احمدبن‌ عَبدون‌، ابوالعباس‌ سیرافی‌ و تَلّعُکبری‌ است‌. نجاشی‌، حسین‌بن‌ علی‌ را با عنوان‌ «ثقه‌» و «جلیل‌» و «شیخ‌ فاضل‌» وصف‌ کرده‌ و کتابهای‌ او را نام‌ برده‌ است‌: الرد علی‌ الواقفه‌ ، الحجّ ، ثواب‌ الاعمال‌ ، احکام‌ العبید ، سیرة‌ النبی‌ و الائمة‌ فی‌ المشرکین‌ ؛ و می‌افزاید که‌ این‌ کتابها را نزد شیخ‌ مفید و ابن‌عبدون‌ خوانده‌ و روایت‌ کرده‌ است‌ (ج‌1، ص‌173، 188ـ189، 202، 322). افندی‌ اصفهانی‌ (ج‌2، ص‌152) ضمن‌ نقل‌ مطالب‌ نجاشی‌، شهرت‌ او را بِزَوفَری‌ ثبت‌ کرده‌ است‌. شیخ‌ طوسی‌ نیز در رجال‌ خود او را نام‌ برده‌ و افزوده‌ که‌ نام‌ کتابهایش‌ را در الفهرست‌ آورده‌ است‌، ولی‌ در این‌ کتاب‌ اثری‌ از نام‌ او دیده‌ نمی‌شود (طوسی‌، ص‌466؛ مامقانی‌، ج‌1، بخش‌2، ص‌338؛ تستری‌، 1379ـ1391، ج‌3، ص‌309ـ310؛ قهپائی‌، ج‌2، ص‌190). تستری‌ براساس‌ یکی‌ از توقیعات‌ امام‌ زمان‌ علیه‌السلام‌ در دوران‌ غیبت‌، که‌ در آن‌ از ابوعبداللّ'ه‌ بزوفری‌ نام‌ برده‌ شده‌، احتمال‌ داده‌ است‌ که‌ او از سفیران‌ آن‌ حضرت‌ نیز بوده‌ است‌ (1379ـ1391، ج‌10، ص‌119ـ120). از نامة‌ ابوالعباس‌ سیرافی‌ به‌ نجاشی‌ دانسته‌ می‌شود که‌ بزوفری‌ تا سال‌ 352 زنده‌ بوده‌ است‌ (نجاشی‌، ج‌1، ص‌173).نوری‌ (ج‌3، ص‌521)، علاوه‌ بر ابوعبدالله‌ بزوفری‌، فرزند او ابوجعفر محمّدبن‌حسین‌ را نیز از مشایخ‌ مفید یاد می‌کند. و این‌ همان‌ کسی‌ است‌ که‌ دعای‌ ندبه‌ * ، که‌ خواندن‌ آن‌ در میان‌ شیعیان‌ خصوصاً در روزهای‌ جمعه‌ متداول‌ است‌، از کتاب‌ او نقل‌ شده‌ است‌ (مجلسی‌، ج‌99، ص‌104). تستری‌ (1365ش‌، ص‌109ـ111) به‌ مناسبت‌ بررسی‌ سند این‌ دعا هر دو احتمالِ صدور آن‌ از شخصِ امام‌ زمان‌، و انشای‌ خود بزوفری‌ را مطرح‌ کرده‌ است‌.احمدبن‌ جعفربن‌ سفیان‌ بزوفری‌، پسر عموی‌ حسین‌بن‌ علی‌ نیز در شمارِ مشایخِ اجازاتِ حدیثی‌ نام‌ برده‌ می‌شود. به‌ گفتة‌ شیخ‌ طوسی‌ (ص‌443ـ444) تلعکبری‌ در 365 از او استماعِ حدیث‌ کرده‌ و اجازه‌ گرفته‌ است‌.منابع‌: عبدالله‌بن‌ عیسی‌ افندی‌ اصفهانی‌، ریاض‌العلماء و حیاض‌ الفضلاء ، چاپ‌ احمد حسینی‌، قم‌ 1401؛ محمدتقی‌ تستری‌، «پاسخ‌ معقول‌ و منطقی‌ به‌ یک‌ سؤال‌»، نور علم‌ ، دورة‌ 2، ش‌5 (شهریور 1365)؛ همو، قاموس‌الرجال‌ ، تهران‌ 1379ـ1391؛ محمدبن‌ حسن‌ طوسی‌، رجال‌الطوسی‌ ، نجف‌ 1380/1961؛ عنایة‌الله‌ قهپائی‌، مجمع‌الرجال‌ ، چاپ‌ ضیاءالدین‌ علامة‌ اصفهانی‌، اصفهان‌ 1384ـ1387، چاپ‌ افست‌ قم‌ ] بی‌تا. [ ؛ عبدالله‌ مامقانی‌، تنقیح‌المقال‌ فی‌ علم‌الرجال‌ ، چاپ‌ سنگی‌ نجف‌ 1349ـ1352؛ محمدباقربن‌ محمدتقی‌ مجلسی‌، بحارالانوار ، بیروت‌ 1403/1983؛ احمدبن‌ علی‌ نجاشی‌، رجال‌النجاشی‌ ، چاپ‌ محمد جواد نائینی‌، بیروت‌ 1408/1988؛ حسین‌بن‌ محمدتقی‌ نوری‌، مستدرک‌ الوسائل‌ ، چاپ‌ سنگی‌ تهران‌ 1318ـ1321، چاپ‌ افست‌ تهران‌ 1382ـ1383؛ یاقوت‌ حموی‌، معجم‌البلدان‌ ، چاپ‌ فردیناند ووستنفلد، لایپزیگ‌ 1866ـ1873، چاپ‌ افست‌ تهران‌ 1965.
نظر شما
مولفان
گروه
رده موضوعی
جلد 3
تاریخ 93
وضعیت چاپ
  • چاپ شده