بُزَنطی (بَدَندون/ بذندون/ پوداندوس/ پوزانتی )، شهرستان و شهری در ترکیه.1) شهرستان بزنطی . در ناحیة کوهستانی شمال غربی استان اَدَنه واقع، و محدود است از شمال و مغرب به استان نیکْده، از جنوب به شهرستان قرهعیسالی و از مشرق به آلاداغ (که از 1366ش/ 1987 به صورت شهرستان درآمده است؛ ) بریتانیکای بزرگ ترکی ( ، ذیل «پوزانتی»). خط آهن آناطولیـ بغداد از آن میگذرد. 772کیلومتر مربع وسعت (همانجا) و 040 ، 23 تن جمعیت (1369ش/1990) دارد. تا 1333ش/ 1954 بخش شهرستان قرهعیسالی بود و از آن پس به صورت شهرستان درآمد. در این شهرستان معادن کُرم، قلع و کُوارتزیت وجود دارد و اهالی به جنگلداری و تا حدودی به کشاورزی، باغداری و دامپروری اشتغال دارند ( د.ترک ، ذیل «پوزانتی»).بزنطی بر سر راهی است که در سراسر تاریخ اهمیت داشته، و ازینرو همواره از نظر نظامی و تجاری توقفگاه مهمی بوده است. در وقایعنامههای جنگهای صلیبی گفته میشود که سپاهیان از درة بوثنتروت (بودندرون، بوترنتوم) عبور کردند ( د.ا. ترک ، ذیل «پوزانتی»). لودویک فن راوتر نیز که در قرن دهم/ شانزدهم به بیتالمقدس رفته است، از مکانی به نام پوشْتزشی نام میبرد که ظاهراً همان پوزانتی است. حاجی خلیفه فقط به ذکر عنوان «کاروانسرای کنار رود چَکید» اکتفا کرده است. در منابع قرنهای بعد آگاهی بیشتری وجود ندارد. در نقشة ر.کیپرت، این نقطه «بزنطیخان» (کاروانسرای بزنطی) آمده است که نشان میدهد بزنطی در اواخر قرن سیزدهم منزلگاهی بیش نبوده است. در اوایل قرن چهاردهم/ بیستم، هنگام احداث راهآهن بغداد بر اهمیت آن افزوده شد. در سالهای مبارزات ملی ترکیه ] 1338ـ1342 (1303ش)/1920ـ1924 [ و در جنگ برای بیرون راندن فرانسویان که ادنه را اشغال کرده بودند، سهم مهمی داشت (همانجا).2) شهر بزنطی . مرکز شهرستان (جمعیت در 1369ش/ 1990، 892 ، 7 تن). در دامنة سمت راست درة عمیق مسیر رودخانة چکید قرار دارد ( د.ترک ، همانجا). آثار تاریخی این شهر مسجد و چشمة احمد جمال پاشا و پل شَکَر پیناری و بقایای قسمتی از قلعة قدیمی این شهر است (همانجا).منابع:Ana Britannica: Genel Kدlttدr Ansiklopedisi , Istanbul 1990; 1990 Genel Nدfus Say m , Ankara 1991; I ¤ A , s.v. "Pozant " (by Metin Tuncel); TA .
