بزّازی، محمد بن محمدبن شهاببن یوسف کَردَریِ بریقینیِ خوارزمی، ملقب به حافظالدین، فقیه و اصولی حنفی قرن نهم. اصل او از کَرْدَر از توابع خوارزم است. مدتی در شبهجزیرة کریمه و نواحی بلغار اقامت کرد و سپس به دیار خویش بازگشت، در سفر بعد به روم رفت و مقیم آنجا شد. در دوران اقامت در روم با فَناری * به بحث پرداخت و در فروع بر او برتری یافت؛ اما در اصول مغلوب وی شد. او در اواسط رمضان827 در مکه از دنیا رفت (کحاله، ج11، ص223ـ224؛ ابنعماد، ج7، ص183).بزازی اصول و فروع را بر مبنای مذهب ابو حنیفه نزد پدر خویش آموخت (سرکیس، ج1، ستون 555). شهرت اجتماعی او بیشتر به جهت فتوایی است که به کفر امیر تیمور داد (زرکلی، ج7، ص45)، و همین موضوع موجب گریز او از قلمرو حکومت تیمور شد.آثار مهم او عبارت است از: 1) الفتاوی البزازیة یا الجامع الوجیز ، که یک دوره فقه حنفی است و در 812 تألیف شده است. این کتاب مورد اعتماد علما بوده و سراجالدینبن طبیب آن را خلاصه کرده است. به گفتة الیان سرکیس (ج1، ستون 556) این کتاب در حاشیة الفتاوی الهندیة چاپ شده است. حاجی خلیفه به نقل از ابیالسعود مفتی گفته است که با وجود این کتاب، از نگاشتن کتاب فقهی شرم میکند (حاجیخلیفه، ج1، ستون 242)؛ عبدالحی لکنوی (ص188) نیز به جامعیت کتاب و شمول آن بر مسائل فقهی اشاره کرده است؛ 2) مناقب ابیحنیفة ، معروف به المناقب الکردریة ، که همراه مناقب ابی حنیفة تألیف مُوَفَّقبن احمدِ مکّی در 1321/1903 در هند چاپ شده است (سرکیس، ج1، ستون 556)؛ 3) شرح مختصر قُدوری در فروع فقه حنفی که اصل آن تألیف احمدبن محمد قدوری عالم حنفی قرن پنجم است (حاجیخلیفه، ج2، ستون 1633)؛ 4) مناسک حج ؛ 5) آداب القضاء .منابع: ابنعماد، شذرات الذّهب فی اخبار من ذهب ، بیروت 1399/ 1979؛ اسماعیل بغدادی، هدیةالعارفین ، ج2، در حاجیخلیفه، کشف الظنون ، ج6، بیروت 1410/1990؛ مصطفیبن عبدالله حاجیخلیفه، کشفالظنون عن اسامی الکتب والفنون ، بیروت 1410/1990؛ علیاکبر دهخدا، لغتنامه ، زیرنظر محمد معین، تهران 1325ـ1359ش؛ خیرالدین زرکلی، الاعلام ، بیروت 1984؛ محمدبن عبدالرحمن سخاوی، الضّوء اللاّمع لاهل القرن التاسع ، قاهره ] بیتا. [ ، ج10، ص37؛ یوسف الیان سرکیس، معجمالمطبوعات العربیّه والمعرّبه ، قاهره 1346/ 1928؛ عمررضا کحاله، معجمالمؤلفین ، بیروت ] تاریخ مقدمه 1376 [ ؛ عبدالحیبن عبدالحلیم لکنوی، الفواید البهیّة فی تراجم الحنفیّة ، کراچی 1393.
