بُکَیربن وِشاح (وَسّاج)، والی خراسان در آغاز خلافت عبدالملک‌بن مروان. او پیش از آن نیابت عبدالله‌بن خازم *را داشت که خود از جانب عبدالله‌بن زبیر ـ معارض خلافت اموی ـ والی خراسان بود. بکیر، تمیمی و از قبیلة بنوسعد بود، و در دوران پر آشوب شورشهای تمیمیان در خراسان درخشید؛ چه آنگاه که فرماندهی سپاهیان محمدبن عبدالله‌بن خازم را در هرات به عهده داشت، چه زمانی که والی خراسان، پس از بازگرفتن مرو از دست شورشیان، او را نمایندة آن شهر کرد. در 72، پیروزیهای خلیفه عبدالملک، که سلطة خود را در عراق و عربستان استحکام کامل می‌بخشید، فرصت آن را فراهم آورد که بکیر به نوبة خود، اسماً والی مرو شود، و با اعمال زور، قدرت خود را جایگزین قدرت ابن‌خازم سازد، که نخست از قبول اطاعت امویان سرباز زده و چندی بعد هم، هنگام گریز به سوی ترمذ کشته شده بود. با اینهمه، چون تمیمیان به جنگ داخلی تمام عیاری دست زدند، اغتشاشات در آن ناحیه ادامه یافت. بکیر از ولایت خراسان خلع شد و در عوض به ولایت طُخارستان منصوب گردید، و در 74، ناگزیر جای خود را به امیّة‌بن عبدالله‌بن خالد قریشی واگذاشت که از طرف خلیفه به آن ناحیه گسیل شده بود و بنا بر برخی منابع، حتی از 72، نامزد آن مقام شده بود. در اوضاع و احوالی که جزئیات آنها به اختلاف روایات متفاوت است، امیر مخلوع ] بُکیر [ ، غیبت حاکم جدید را که به جنگ مردم بخارا رفته بود، غنیمت شمرد و در 77 اهالی مرو را به نفع خویش شوراند، و امیّه را وادار ساخت که به‌سرعت تمام باز گردد و شهر شورش‌زده را محاصره کند. سرانجام، پیمان تسلیم شهر در وضعی که برای بکیر مایة سرافرازی بسیار بود، بسته شد. اما او دست از توطئه بر نداشت، و عاقبت نیز در همان سال، به دست یکی از دشمنانش، فریبکارانه، به قتل رسید.منابع : احمدبن یحیی بلاذری، فتوح البلدان ، چاپ دخویه، لیدن 1866، ص 415ـ417؛ محمدبن جریر طبری، تاریخ الرسل و الملوک ، چاپ دخویه... ] و دیگران [ ، لیدن 1879ـ1901، فهرست؛ احمدبن اسحاق یعقوبی، البلدان ، چاپ دخویه، لیدن 1892، ص 299؛ همو، تاریخ ، چاپ هوتسما، لیدن 1883، ج 2، ص 324؛Leone Caetani, Chronographia islamica , 849, 859, 877, 915, 921; J. Wellausen, Das arabische Reich , Berlin 1902, 260-263.
