برهانالدین دیوهای ، فقیه و محدث و مؤلف هندی در قرن سیزدهم. در دیوه، قصبة معروفی از مضافات لکهنو، متولد شد و در همانجا پرورش یافت. پدرش شیخ سرفراز علی، از نسل عبدالسلام دیوهای، مفتی بنام و عالم معروف قرن یازدهم، بود. برهانالدین نزد عمویش ذوالفقار علی دیوهای دانش آموخت و پس از پایان تحصیلات به تعلیم و ارشاد پرداخت، سپس به شهر رای بریلی در جنوب غربی لکهنو رفت و مدتی طولانی در آنجا مقیم شد. به گفتة عبدالحی حسنی (به نقل از محمد نعیم لکهنوی) وی در این مدت در زاویة سید محمد عدل نقشبندی بریلوی تدریس میکرده و به درخواست نزدیکان وی بر شرح التهذیب یزدی (حاشیة ملا عبدالله در منطق) حاشیه نوشته است (ج 7، ص 97). از دیگر آثار اوست: رسالة محاکمات حاوی مباحثهای میان علمای هند؛ و رسالههای دیگر دربارة احکام فقهی مثل تحقیق الاوزان در تعیینِ حدّ شرعیِ زکات و مهر، احکام عید فطر و عید قربان.وی پس از 1250 درگذشت (همانجا؛ رحمان علی، ص 31ـ32).منابع: عبدالحی حسنی، نزهةالخواطروبهجة المسامع والنواظر ، حیدرآباد دکن 1382ـ1410/1962ـ1989؛ رحمانعلی، تذکره علمای هند ، لکهنو 1914.
