بَرَطی ، علی‌بن یحیی، قاضی، مفتی و عالم زیدی یمن. در 1061 در صنعا متولد شد (زرکلی، ج 5، ص 32؛ شوکانی، ج 1، ص 501ـ502)، و چون نیاکانش از بَرَط، ناحیه‌ای کوهستانی در 232 کیلومتریِ شمال شرقی صنعا (مقحفی، ص 49) بودند، به برطی مشهور شد. در زادگاهش به کسب علم پرداخت و از مشایخ و علمای بزرگی چون قاضی احمدبن ابی‌الرجال مرجوع کنید به لف مطلع البدور در شرح حال بزرگان زیدیّه و قاضی محمدبن ابراهیم سحولی ادیب یمنی و مرجوع کنید به لف اسلاک الدرر (متوفی 1109) و متوکل علی‌الله اسماعیل‌بن قاسم مرجوع کنید به لف العقیدة الصحیحه (متوفی 1087) و دیگران علم آموخت. دربارة علاقة وافر و سعی کامل او به کسب علم گفته‌اند که تمام ساعات شب را در مسجد بستان صنعا به مطالعه می‌گذرانده است (شوکانی، همانجا). برطی پس از تکمیل تحصیلات، به تدریس پرداخت و بسیاری از علمای یمن از وی کسب علم کردند، از جمله: زیدبن محمد علامة یمنی (متوفی 1124)؛ قاضی حسین‌بن محمد مغربی، محدث (متوفی 1115)؛ علامه صلاح اخفش، عالم نحوی (متوفی 1142)؛ علامه سید عبدالله‌بن علی، وزیر مهدی‌بن احمد که مدت دوازده سال شاگرد و ملازم برطی بوده است (شوکانی، همانجا؛ بعسکر، ص 484). برطی علاوه بر تدریس، در حاشیه و تعلیقه‌نویسی بر کتب علمی نیز سعی وافر داشت (شوکانی، همانجا؛ زرکلی، همانجا). مجموعة فتاوای او که شاگردش عبدالله‌بن علی جمع‌آوری کرده است، در منابع به نام الشموس المضیئه الکاشفة لظلمة المسائل الخفیّة ثبت است (حسینی، ج 2، ص 303). برطی در 1111 به درخواست خلیفة وقت یمن، مهدی‌بن احمد، منصب قضای صنعا را پذیرفت و ظاهراً تا پایان عمر (1119) در آن مقام باقی ماند. عبدالله‌بن علی کتاب نشر العبیر را در سیرة استادش مشتمل بر زندگی علمی، استادان، شاگردان و آثار او نوشته است (شوکانی، همانجا؛ زرکلی، همانجا؛ عمری، ص 109).منابع: عبدالرحمن بعسکر، کواکب یمنیّة فی سماءالاسلام ، بیروت 1410/1990؛ احمد حسینی، مرجوع کنید به لّفات الزیدیّة ، قم 1413؛ خیرالدین زرکلی، الاعلام ، بیروت 1986؛ محمدبن علی شوکانی، البدر الطّالع بمحاسن من بعد القرن السّابع ، بیروت ] بی‌تا. [ ؛ حسین عبدالله عمری، مصادرالتراث الیمنی فی المتحف البریطانی ، دمشق 1400/1980؛ عمررضا کحاله، معجم المرجوع کنید به لفین ، بیروت ] تاریخ مقدمه 1376 [ ؛ ابراهیم احمد مقحفی، معجم المدن و القبائل الیمنیّة ، صنعا 1985.
