براقی حسین بن احمد (یا سیدحسون براقی )

معرف

مورخ‌ و رجال‌ شناس‌ شیعیِ عراقی‌ در 1261 در براق‌، از محلات‌ نجف‌، در خانواده‌ای‌ اهل‌ علم‌ به‌ دنیا آمد
متن
بَراقی‌، حسین‌بن‌احمد (یا سیدحسّون‌ براقی‌)، مورخ‌ و رجال‌ شناس‌ شیعیِ عراقی‌ در 1261 در براق‌، از محلات‌ نجف‌، در خانواده‌ای‌ اهل‌ علم‌ به‌ دنیا آمد. از دوران‌ کودکی‌ نزد دانشمندان‌ و ادیبان‌ به‌ تحصیل‌ پرداخت‌ و در جوانی‌ به‌ سلک‌ اهل‌ علم‌ درآمد. به‌ تاریخ‌، بویژه‌ تاریخ‌ عراق‌، سخت‌ دلبسته‌ بود و برای‌ آگاهی‌ از حوادث‌ تاریخی‌ و نیز کسب‌ اطلاعات‌، با استادان‌ و آگاهان‌ الفت‌ و مراوده‌ داشت‌. همچنین‌ به‌ مطالعة‌ کتب‌ تاریخی‌ اهتمام‌ بسیار می‌ورزید. بسیاری‌ از کتابها را استنساخ‌ می‌کرد و نسخه‌های‌ خطی‌ بعضی‌ از کتابهای‌ نایاب‌ که‌ به‌ خط‌ او نوشته‌ شده‌ تا این‌ اواخر در کتابخانه‌های‌ نجف‌ موجود بوده‌ است‌ (آقابزرگ‌ طهرانی‌، جزء 1، قسم‌ 2، ص‌ 524). براقی‌ زبان‌ فارسی‌ را نیک‌ می‌دانست‌ و از کتب‌ فارسی‌ در بارة‌ تاریخ‌ عراق‌ مطلب‌ جمع‌ می‌کرد (همان‌، جزء 1، قسم‌ 2، ص‌ 525) و برای‌ نگارش‌ دقیق‌ تاریخ‌، به‌ بیشتر شهرهای‌ عراق‌ مسافرت‌ و از آثار باستانی‌ آنها دیدن‌ کرد (همانجا). او درواقع‌ تنها مورخی‌ است‌ که‌ تمامی‌ همت‌ خود را صرف‌ نوشتن‌ تاریخ‌ عراق‌، خصوصاً کوفه‌، کرده‌ است‌. محمدرضا مظفّر در مقدمة‌ خود بر کتاب‌ تاریخ‌الکوفه‌ می‌نویسد که‌ کار براقی‌ حق‌ اهمیت‌ تاریخی‌ این‌ شهر را ادا کرده‌ است‌ (براقی‌، ص‌ 13ـ17).آثار او هر چند از نظر ادبی‌ بلیغ‌ و فصیح‌ نیست‌، به‌ سبب‌ در برگرفتن‌ مطالب‌ مهم‌ تاریخی‌، توجه‌ مورخان‌ را جلب‌ کرده‌ است‌.براقی‌ در 1320، به‌ سبب‌ برخی‌ بیمهریها، به‌ قریه‌ لُهَیْبات‌، از نواحی‌ حیره‌، مهاجرت‌ کرد و تا پایان‌ عمر در همانجا به‌ تحقیق‌ و تألیف‌ پرداخت‌. او در 1332 درگذشت‌ (زرکلی‌، ج‌ 2، ص‌ 233) و در نجف‌ به‌ خاک‌ سپرده‌ شد (آقابزرگ‌ طهرانی‌، همانجا؛ کحاله‌، ج‌ 3، ص‌ 309(تألیفات‌ براقی‌ حدود هشتاد اثر، و بیشتر در تاریخ‌ و رجال‌ است‌. او در بعضی‌ از کتابهای‌ خود نکات‌ تازه‌ای‌ مطرح‌ کرده‌ است‌. آقابزرگ‌ طهرانی‌ (همانجا)، به‌ گفتة‌ خودش‌، همه‌ تألیفات‌ او را دیده‌ است‌. مهمترین‌ تألیف‌ براقی‌ تاریخ‌ الکوفه‌ ، و بعضی‌ دیگر از آثار او عبارت‌اند از: بهجة‌ المؤمنین‌ فی‌ احوال‌ الاوّلین‌ و الاخرین‌ ، در تاریخ‌ از ابتدا تا زمان‌ مؤلف‌ در چهار مجلد؛ قلائد الدّر و المرجان‌ فیما جری‌ فی‌ السنین‌ من‌ طوارق‌ الحدثان‌ ، در تاریخ‌؛ براقیّة‌ السّیرة‌ فی‌ تحدیرالحیرة‌ ، در تاریخ‌ حیره‌ و آثار قدیم‌ عراق‌؛ السیرة‌ البراقیّة‌ فی‌ رد صاحب‌ النفحة‌ العنبریّة‌ ، در علم‌ انساب‌؛ کتاب‌ القریش‌ و احوالهم‌ ؛ اکبر المقال‌ فی‌ مشاهیر الرجال‌ ؛ السِرّ المکنون‌ فی‌ الغائب‌ المصون‌ ؛ تغییر الاحکام‌ فیمَن‌ عَبَدَالاصنام‌ ؛ النّخبة‌ الجلیّه‌ فی‌ احوال‌ الوهّابیّة‌، در باب‌ تاریخ‌ پیدایش‌ وهابیت‌ و رخدادهای‌ مربوط‌ به‌ آنان‌ در عراق‌.منابع‌: محمد محسن‌ آقابزرگ‌ طهرانی‌، طبقات‌ اعلام‌ الشیعة‌، جزء 1: نقباءالبشر فی‌ القرن‌ الرابع‌ عشر، مشهد 1404؛ حسین‌بن‌ احمد براقی‌، تاریخ‌ الکوفة‌، بیروت‌ 1407/1987؛ خیرالدین‌ زرکلی‌، الاعلام‌، بیروت‌ 1986؛ عمررضا کحاله‌، معجم‌المؤلفین‌، بیروت‌ ] تاریخ‌ مقدمه‌ 1376 [ .
نظر شما
مولفان
گروه
تاریخ ایران و اسلام ,
رده موضوعی
جلد 2
تاریخ 93
وضعیت چاپ
  • چاپ شده