بدرالدین غزنوی دهلوی ، از مشایخ طریقة چشتیه در قرن هفتم. ضیاءالدین بَرَنیِ مورخ او را در شمار چهرههای درخشان دوران بَلْبَن * ذکر کرده است. بدرالدین در اصل از غزنین بود، اما اوضاع نامطلوب وادارش کرد که به لاهور رود. در آن شهر در انتخاب میان بازگشت به غزنین یا رفتن به دهلی دودل بود. پس به استخاره متوسّل شد و تصمیم گرفت راه دهلی را در پیش گیرد. در همین هنگام از غزنین خبر قتلعام والدین و خویشانش را به دست مغول دریافت کرد. پدرش مرید شیخ محمد اجل شیرازی بود. بدرالدین در سلک مریدان خواجه قطبالدین بختیار کاکی * درآمد و تا آخرین لحظة زندگی او را ترک نگفت. نظامالدین، خریطهدار دهلی، خانقاهی برای بدرالدین ساخت و تمام هزینة آن را عهدهدار شد. خریطهدار بعدها به اتهام اختلاس زندانی شد و این امر خانقاه شیخ را با بحران مالی مواجه ساخت. بدرالدین تحت فشار شدید به شیخ فرید گنج شکر، خلیفة دیگر خواجه قطبالدین، نامه نوشت و از او یاری خواست. شیخ فرید پاسخ داد که او در پذیرش کمک مالی از خریطهدار از سنّت مشایخ متقدم عدول کرده است. ظاهراً شیخ بدرالدین اواخر دوران زندگی خود را در تنگدستی گذرانده است. هنگامی که غذایی نداشت تا به میهمانانش بدهد، خدمتکارش کاسه آبی میان آنان میگرداند.شیخ بدرالدین حافظ قرآن بود و گاهی امامت جماعت را نیز به عهده میگرفت. وی به سماع اشتیاقی مفرط داشت و علمایی نظیر منهاج، نویسندة طبقات ناصری ، در مجالس سماع او حاضر میشدند. او خطیبی توانا نیز بود و در روزهای جمعه جمعیت کثیری برای شنیدن خطبههای او گرد میآمدند. شیخ بدرالدین غزنوی دیوان شعری به فارسی داشته که اکنون در دست نیست. شیخ نظامالدین اولیا، زمانی ابیاتی از اشعار او را برای حضار مجلس خویش خوانده و حسن، مؤلف فوائدالفؤاد ، تنها این بیت را به یاد داشته است: نوحه میکرد برمن نوحهگر در مجمعی/ آه ازین سوزم برآمد، نوحهگر آتش گرفت. شیخ بدرالدین در کنار مزار مرشد خود به خاک سپرده شده است. سرور لاهوری (ج 1، ص 285) تاریخ مرگ او را 657 ذکر کرده است.منابع: محمدبن مبارک امیرخورد، سیرالاولیاء ، دهلی 1302، ص 56، 62، 164-166؛ ضیاءالدین برنی، تاریخ فیروزشاهی ، چاپ سرسید، کلکته 1860، ص 584؛ حامدبنفضلالله جمالی، سیرالعارفین ، دهلی 1311، ص 50-52؛ عبدالحی حسنی، نزهةالخواطر و بهجةالمسامع والنواظر ، حیدرآباد دکن 1382-1410/1962-1989، ج 1، ص 96؛ غلام معینالدین عبیدالله خویشگی، معارجالولایة ، نسخة خطی ذاتی ذخیره، ج 1، ص 209-212؛ غلام سرور لاهوری، خزینةالاصفیاء ، ج 1، لکهنو 1873؛ عبدالحقبنسیفالدین عبدالحق دهلوی، اخبارالاخیار ، دهلی ] بیتا. [ ، ص 50؛ محمد غوثی شطاری، گلزار ابرار ، نسخة خطی انجمن آسیایی بنگال، ش 262 D ؛ بهابن محمود ناگوری، رساله احوال پیران چشت ، نسخة خطی ذاتی ذخیره؛ نصیرالدین محمود، خیر المجالس ، مرتبه حمید قلندر، چاپ خلیق احمد نظامی، علیگره 1959، ص 88؛ نظامالدین اولیاء، فوائدالفواد ، مرتبه حسن دهلوی، چاپ محمد لطیف ملک، لاهور 1386، ص 24، 38، 105؛Nizami, Religion and politics in India during the thirteenth century, Asia publishers, 1961, 190-191.
