بخاری، ابوالمَثل ، از شاعران دورة سامانی در اواسط قرن چهارم. نام او نخستین بار در بیتی از ابوطاهر طیب‌بن محمد خسروانی، شاعر قرن چهارم، آمده است: «همی حسد کنم و سال و ماه رشک برم/ به مرگ بوالمثل و مرگ شاکر و جُلاّ ب». وزن این شعر و نیز شعری از منوچهری ( رجوع کنید به نظامی، ص 126- 127، حواشی) حاکی از ضبط صحیح نام اوست، و لحن و سیاق آن دلالت برآن دارد که این شاعران، از جمله ابوالمثل، با خسروانی معاصر بوده‌اند. نظامی عروضی، بخاری را در شمار شاعرانی چون رودکی و کسایی آورده که بقای نام امرای سامانی در گرو قریحه و توان سخنسرایی آنهاست (ص 28(از ابوالمثل حدود ده تک بیت در کتابهای لغت و تذکره، از جمله لغت فرس (اسدی، ص 51، 58، 105) و مجمع‌الفصحا (هدایت، ج1، ص 134) و عرفات‌العاشقین (اوحدی بلیانی،گ18 پ) باقی‌مانده است. ازینرو ارزیابی توان شعری او به استناد اشعار به‌جا مانده دشواراست. عوفی قریحة بخاری را در «سخنسازی» تحسین کرده است و منابع دیگر نیز قول او را نقل کرده‌اند.منابع : علی‌بن‌احمد اسدی، لغت فرس ، چاپ فتح‌اللّه مجتبایی و علی‌اشرف صادقی، تهران 1365 ش؛ محمدبن محمد اوحدی بلیانی، عرفات‌العاشقین ، نسخة عکسی کتابخانة ملک، ش 5324؛ احمدبن قوص منوچهری، دیوان منوچهری دامغانی ، چاپ محمد دبیرسیاقی، تهران 1347 ش، ص 74، 252، 287؛ احمدبن عمر نظامی، کتاب چهار مقاله ، چاپ محمدبن عبدالوهاب قزوینی، لیدن 1327/1909، چاپ افست تهران ] بی‌تا. [ ؛ رضاقلی‌بن محمد هادی هدایت، مجمع‌الفصحا ، چاپ مظاهر مصفا، تهران 1336-1340 ش.
