بحرق

معرف

جمال‌الدین‌ محمدبن‌ عمربن‌ مبارک‌بن‌ عبداللّه‌بن‌ علی‌ حِمْیَری‌ حَضْرمی‌ شافعی‌، عالم‌ و صوفی‌ عربستان‌ جنوبی‌
متن
بَحْرَقْ ، جمال‌الدین‌ محمدبن‌ عمربن‌ مبارک‌بن‌ عبداللّه‌بن‌ علی‌ حِمْیَری‌ حَضْرمی‌ شافعی‌، عالم‌ و صوفی‌ عربستان‌ جنوبی‌. در 869 در سَیْوون‌ به‌ دنیا آمد. پس‌ از تحصیل‌ در عدن‌ و زَبِید، چندی‌ قاضی‌ شِحْر شد و سپس‌ در عدن‌ اقامت‌ گزید و توجه‌ و عنایت‌ حاکم‌ آن‌، امیر مَرجان‌ را به‌ خود جلب‌ کرد. پس‌ از مرگِ امیرمرجان‌ در 927، به‌ هند رفت‌ و در آنجا از حمایت‌ مظفرشاه‌ سلطان‌ گجرات‌ برخوردار شد. اما پس‌ از اندک‌ مدتی‌ ناچار به‌ ترک‌ دربار شد و در 930 در احمدآباد هند، شاید به‌ سبب‌ مسمومیت‌، درگذشت‌.تألیفات‌ بسیار متعدد او هم‌ شامل‌ موضوعات‌ دینی‌ و هم‌ غیردینی‌ است‌. آثار وی‌ که‌ به‌ نظر می‌آید ابتکاری‌ باشند، عبارت‌اند از: مَوَاهِب‌القدّوس‌ فی‌ مَناقب‌ ابن‌العَیْدَروس‌ ( رجوع کنید به سارجنت‌ ، ص‌ 586؛ دربارة‌ استادش‌ رجوع کنید به د. اسلام‌ ، ذیل‌ «عیدروس‌»، ش‌ 2)؛ حلیة‌البَنَات‌ والبَنِین‌ فی‌ ما یحتاج‌ الیه‌ من‌ امرالدین‌؛ عِقْدالدُرَرِ فی‌الایمان‌ بالقضاءِ والقدر؛ العِقْد الثَّمین‌ فی‌اِبطال‌القول‌ بالتقبیح‌ والتحسین‌؛ التَّبصرة‌ الاحَمدیّة‌ فی‌ السیرة‌النبویّة‌؛ ترتیب‌ السّلوک‌ الی‌ ملک‌ الملوک‌ ( رجوع کنید به بروکلمان‌، ج‌ 1، ص‌ 576)؛ قصیدة‌ العُرْوة‌ الوثیقة‌ (الوُثْقی‌)، با شرح‌ الحدیقة‌الانیقة‌ (همان‌، ) ذیل‌ ( ، ج‌ 2، ص‌ 555). تلخیصها: الاسرارالنبویة‌ ، ملخّص‌ الاذْکار النَوَویة‌ ، یعنی‌ حِلیة‌الابرار (همان‌، ج‌ 1، ص‌ 501)؛ ذَخیرة‌ الاِخْوان‌ ، ملخّص‌ کتاب‌ الاستغناء بالقرآن‌ (؟)؛ مُتْعَة‌الاسماع‌ ، ملخّص‌ الاِمتاع‌ فی‌ اَحکام‌السَّماع‌، تألیف‌ اَدْفُوی‌ (همان‌ ، ) ذیل‌ ( ج‌ 2، ص‌ 27)؛ کتاب‌ الاوائلِ عسکری‌ (همان‌، ) ذیل‌ ( ج‌ 1، ص‌ 194)؛ المَقاصد الحَسَنَة‌ سخاوی‌ (همان‌، ) ذیل‌ ( ، ج‌ 2، ص‌ 32)؛ الترغیب‌ و الترهیب‌ مُنْذری‌ (همان‌، ) ذیل‌ ( ، ج‌ 1، ص‌ 627). شروح‌: العقیدة‌ الشافعیّة‌ ، شرح‌ قصیدة‌ مشهور یافعی‌ (همان‌، ) ذیل‌ ( ، ج‌ 2، ص‌ 227 ـ 228)؛ تحفة‌الاحباب‌ و طرفة‌ الاصحاب‌، شرح‌ مُلْحَة‌الاِعراب‌ حریری‌ (همان‌، ) ذیل‌ ( ، ج‌ 1، ص‌ 489)؛ نشرالعَلَم‌ فی‌ شرح‌ لامیَّة‌العجم‌ (سرکیس‌، ج‌ 1، ستون‌ 533؛ که‌ در واقع‌ خلاصة‌ شرح‌ صفدی‌ است‌)؛ شرح‌ لامیَّة‌الافعال‌ ابن‌مالک‌ (همان‌، ج‌ 1، ستون‌ 532ـ533؛ رجوع کنید به بروکلمان‌، ج‌ 1، ص‌ 362، ) ذیل‌ ( ، ج‌ 1، ص‌ 526). رسالات‌ کوچکتری‌ نیز در ریاضیات‌ و نجوم‌ و طب‌ دارد. نمونه‌هایی‌ از اشعارش‌ را عیدروس‌ و سَقّاف‌ آورده‌اند.منابع‌ : یوسف‌ الیان‌ سرکیس‌، معجم‌المطبوعات‌العربیّة‌ والمعرّبة‌، قاهره‌ 1346/1928؛ عبدالله‌بن‌ محمد سقّاف‌، تاریخ‌ الشعراء الحضرمیین‌ ، ج‌ 1، ص‌ 121 به‌ بعد؛ عبدالقادربن‌ شیخ‌ عیدروس‌، النُّورالسافر عن‌ اخبارالقرن‌العاشر، ص‌ 143-151؛Carl Brockelmann, Geschichte der arabischen Litteratur, Leiden 1943-1949, Supplementband , 1937-1942, é , 554; EI , s.v.û`Aydaru ¦ sý (by O.Lخfgren); R.B. Serjeant, ûMaterials for South Arabian history. Notes on new MSS. from Had ramawtý, BSOAS , x Ë Ë Ë (1950).
نظر شما
مولفان
گروه
رده موضوعی
جلد 2
تاریخ 93
وضعیت چاپ
  • چاپ شده