بَحرانی، احمدبن محمدبن یوسف بن صالح، از مشاهیر فقهای امامی بحرین در قرن یازدهم که او را سرآمد فقیهان روزگار خود در آنجا دانسته‌اند. از مردم سرزمین ساحلی‌الخطّ بود اما خود در دهکدة مَقابَه، نزدیک گوشة شمال غربی بحرین، متولد شد و پرورش یافت ( رجوع کنید به لاریمر ، ص 224)، ازینرو او را خطّی مقابی خوانده‌اند. بحرانی طی چند سال اقامت در اصفهان، از محمدباقر مجلسی * (متوفی 1110) اجازه * گرفت (خوانساری، ج 1، ص 87) و برای تحصیل علم بیشتر به محضر محمّدباقر سبزواری * (متوفی 1090) پیوست. او و برادرانش، یوسف و حسن، در 1102 هنگام زیارت در کاظمین به بیماری طاعون درگذشتند و بحرانی همانجا به خاک سپرده شد، احتمالاً به هنگام مرگ چندان مسن نبود، زیرا پدرش تا یک سال پس از او زنده بوده است.اطلاعات محدود دربارة بحرانی بیشتر مبتنی بر شرح حالی است که شاگردش سلیمان‌بن عبدالله ماحوزی (متوفی 1121) نوشته است. به نوشتة او، بحرانی در اصول و فروع ممتاز و در عربی صاحب سبکی فصیح و نیز شاعری توانا بود. از کتاب ریاض‌الدلائل او در فقه، نسلهای متأخر فقط بخشی از فصل طهارت را می‌شناختند. بحرانی، علاوه بر آثار فقهی دیگر، دو رساله در منطق و چندین رساله در کلام تألیف کرد. در رساله فی وجوب‌الجمعة عیناً ، که به رسالة فی عینیة صلوة‌الجمعة نیز معروف است، و آن را در ردّ رساله‌ای از شاگردش سلیمان‌بن علی شاخوری (متوفی 1101) نوشت (خوانساری، همانجا)، برگزاری نماز جمعه را حتی در روزگار غیبت امام دوازدهم، بر مؤمنین واجب دانست. هیچیک از آثار بحرانی به چاپ نرسیده، و در حال حاضر حتی معلوم نیست که به شکل نسخة خطی نیز موجود باشد.منابع : عبداللّه‌بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض‌العلماء و حیاض‌الفضلاء ، چاپ احمد حسینی، قم 1401، ج 1، ص 68-69؛ محسن امین، اعیان‌الشیعه ، دمشق 1935، ج 10، ص 205-210؛ ] سلیمان‌بن عبداللّه بحرانی، فهرست آل بابویه و علماءالبحرین ، قم 1404 [ ؛ یوسف‌بن احمد بحرانی، لؤلؤة‌البحرین ، چاپ محمد صادق بحرالعلوم، نجف 1386/1966، ص 36-39؛ محمدبن حسن حرّعاملی، امل‌الا´مل ، چاپ احمد حسینی، نجف 1385/1965، ج 2، ص 28-29؛ محمدباقربن زین‌العابدین خوانساری، روضات‌الجنّات فی‌احوال‌العلماء والسادات ، چاپ اسدالله اسماعیلیان، قم 1390-1392، ج 1، ص 88؛ عباس قمی، فوائدالرضویّه ، تهران 1367، ص 36-37؛J. G. Lorimer, Gazetteer of the Persian Gulf, Oma ¥ n, and Central Arabia , IIA, Calcutta 1908.
