بچ (یا بج )

معرف

نام‌ ترکی‌ شهر وین‌
متن
بِچ‌ (یا بِج‌)، نام‌ ترکی‌ شهر وین‌. ترکها (و نیز صربها و کروآت‌ها) این‌ کلمه‌ را از زبان‌ مجاری‌ گرفته‌اند که‌ در آن‌ زبان‌ به‌ معنی‌ «حومة‌ شهر» است‌ و احتمالاً در اصل‌ از «بچ‌» در لهجة‌ ترکی‌ کومان‌ - بَچَنَک‌ (شاید هم‌ لهجة‌ آوار داغستان‌) اخذ شده‌ است‌ ( رجوع کنید به گومبوچ‌ - ملیش‌ ، ذیل‌ «بِچ‌» ). در متون‌ جغرافیایی‌ و گزارشهای‌ سیاسی‌ عثمانی‌، تنها اطلاعاتی‌ سطحی‌ و پراکنده‌ دربارة‌ این‌ شهر یافت‌ می‌شود ( رجوع کنید به ترجمة‌ هامر - پورگشتال‌ از ابوبکربن‌ بهرام‌، ص‌ 28 به‌ بعد؛ هامر - پورگشتال‌، ج‌8، ص‌ 215؛ کرالیتس‌)، حال‌ آنکه‌ در قرنهای‌ دهم‌ و یازدهم‌/ شانزدهم‌ و هفدهم‌، سلطان‌ سلیمان‌ قانونی‌ و قره‌ مصطفی‌ پاشا، وزیر اعظم‌، بترتیب‌ در دو لشکرکشی‌ عظیم‌ تا پشت‌ دروازه‌های‌ وین‌، پیش‌ رفتند ( رجوع کنید به استورمینگر و انتقادی‌ از آن‌ در ) مجلة‌ شرق‌ شناسی‌ وین‌ ( ، ش‌ 52؛ کروتِل‌). در این‌ میان‌، تنها اولیاچلبی‌ است‌ که‌ اطلاعات‌ جالبی‌ از این‌ شهر به‌ دست‌ می‌دهد. او ادعا می‌کند که‌ در 1076/1665 با دیگر همراهانِ قره‌محمد پاشایِ سفیر از وین‌ دیدن‌ کرده‌ است‌. وصف‌ مفصل‌ او از این‌ شهر (ج‌7، ص‌ 242 - 285؛ ترجمه‌ کروتل‌) هم‌ حاوی‌ گزافه‌های‌ بسیار است‌ و هم‌ شامل‌ مشاهدات‌ صحیح‌ فراوان‌. در نیمة‌ اول‌ قرن‌ سیزدهم‌/نوزدهم‌ (دورة‌ «تنظیمات‌ * »)، در متون‌ عثمانی‌ وینه‌ (مأخوذ از Vienna ) جای‌ بچ‌ را گرفت‌، و این‌ نام‌ امروز هم‌ متداول‌ است‌.منابع‌: محمد ظلی‌بن‌ درویش‌ اولیاچلبی‌، اولیاچلبی‌ سیاحتنامه‌ سی‌، ج‌ 7، استانبول‌ 1928؛Ebu Bekir b. Bchra ¦ m, tr. Hammer-Purgstall, in Archiv f. Geographie, Historie, Staats, und Kriegskunst, 1822; Ewliya ¦ C § elebi, Im Reiche des Goldenen Apfels , tr. R. Kreutel, Graz 1957; Gombocz-Melich, Magyar Etymologiai Szotar, Budapest 1914; F. Kraelitz, "Bericht Uber den Zug des Grossbotschafters Ibrahim Pascha nach Wien im Jahre 1719", in SBA Wien, 1907; R. Kreutel, Kara Mustafa vor Wien, Graz 1955; Sturminger, Bibliographie und Ikonographie der beiden Tدrkenbelagerungen Wiens 1529 und 1683, Vienna 1955.
نظر شما
مولفان
گروه
جغرافیا ,
رده موضوعی
جلد 2
تاریخ 93
وضعیت چاپ
  • چاپ شده