ببن / ببنه (یا ببنه / بون )

معرف

شهرکی‌ در ولایت‌ بادغیس‌، در قرون‌ نخستین‌ اسلام‌، واقع‌ در شمال‌ و غرب‌ هرات‌، در ناحیة‌ گنج‌ رُستاق‌ (بخش‌ شرقی‌ بادغیس‌)
متن
بَبَن‌/ بَبْنه‌ (یا بَبْنَه‌ / بَوَن‌)، شهرکی‌ در ولایت‌ بادغیس‌، در قرون‌ نخستین‌ اسلام‌، واقع‌ در شمال‌ و غرب‌ هرات‌، در ناحیة‌ گنج‌ رُستاق‌ (بخش‌ شرقی‌ بادغیس‌). از لحاظ‌ جغرافیایی‌، ظاهراً در ولایت‌ کنونی‌ هراتِ افغانستان‌، در جنوب‌ مرز جمهوری‌ ترکمنستان‌ و نزدیک‌ شهر کنونی‌ کوشک‌ در افغانستان‌ بوده‌ است‌.جغرافی‌نویسان‌ قرن‌ چهارم‌، ببن‌ و کیف‌ و بَغْشور را مراکز عمدة‌ گنج‌ رستاق‌ دانسته‌اند. ببن‌ در دو منزلی‌ هرات‌ بوده‌ است‌ و کیف‌ و بغشور، بترتیب‌، یک‌ منزل‌ و یک‌ روز با آن‌ فاصله‌ داشته‌اند. از این‌ سه‌، ببن‌ پرجمعیت‌تر و به‌ عنوان‌ قصبه‌ یا مرکز، حاکم‌نشین‌ آن‌ ناحیه‌ بوده‌ است‌. گنج‌ رستاق‌ به‌طورکلی‌ از لحاظ‌ کشاورزی‌ بسیار پررونق‌ وصف‌ شده‌ و آب‌ آن‌ از جویبارهای‌ روان‌ از ارتفاعات‌ و از چاهها تأمین‌ می‌شده‌ و انگور محصول‌ خاص‌ آن‌ بوده‌ است‌؛ حدودالعالم‌ (چاپ‌ ستوده‌، ص‌ 93) به‌ دوشاب‌ (شیرة‌ انگور) ببن‌ اشاره‌ می‌کند. در اواخر قرن‌ ششم‌ و اوایل‌ قرن‌ هفتم‌، این‌ محل‌ ظاهراً هنوز بارونق‌ بوده‌ است‌؛ زیرا سمعانی‌ و یاقوت‌ هردو از آنجا دیدار کرده‌اند. سمعانی‌ از قاضی‌ محلی‌ آنجا حدیث‌ شنیده‌ است‌ و او و یاقوت‌ از فقیه‌ مشهوری‌ از آن‌ شهرک‌، به‌ نام‌ ابوعبداللّه‌ محمّدبن‌بِشْرِ بَوَنی‌، یاد کرده‌اند (سمعانی‌، ج‌2، ص‌ 364ـ365؛ یاقوت‌ حموی‌، ج‌ 1، ص‌ 487). با اینحال‌، پس‌ از حملة‌ مغول‌، دیگر ذکری‌ از ببن‌ نیست‌.منابع‌: ابن‌ حوقل‌، کتاب‌ صورة‌الارض‌ ، چاپ‌ کرامرس‌، لیدن‌ 1967، ص‌ 426، 441؛ ابراهیم‌بن‌ محمّد اصطخری‌، کتاب‌ مسالک‌الممالک‌ ، چاپ‌ دخویه‌، لیدن‌ 1967، ص‌ 269؛ حدودالعالم‌ من‌ المشرق‌ الی‌ مغرب‌ ، چاپ‌ منوچهر ستوده‌، تهران‌ 1340ش‌؛ عبدالکریم‌بن‌محمّد سمعانی‌، الانساب‌ ، ج‌ 2، چاپ‌ عبدالرحمن‌بن‌ یحیی‌ معلمی‌ یمانی‌، حیدرآباد دکن‌ 1383/1963؛ محمّدبن‌ احمد مقدسی‌، کتاب‌ احسن‌ التقاسیم‌ فی‌ معرفة‌ الاقالیم‌ ، چاپ‌ دخویه‌، لیدن‌ 1967، ص‌ 298، 308؛ یاقوت‌ حموی‌، معجم‌البلدان‌ ، چاپ‌ فردیناند ووستنفلد، لایپزیگ‌ 1866-1873؛Hudud al- Alam= The Regions of the world , tr.V. Minorsky, ed. C.E. Bosworth, Cambridge 1982, sec. 23. 31; G. Le Strange, The lands of the eastern caliphate , Cambridge 1930, 413; C.E. Yate. Northern Afghanistan or letters from the Afghan Boundary Commission , Edinburgh and London 1888, 67-68,(وصفی‌ از این‌ ناحیه‌ به‌ نحوی‌ که‌ در یک‌ قرن‌ پیش‌ بوده‌ در این‌ کتاب‌ آمده‌ است‌).
نظر شما
مولفان
گروه
جغرافیا ,
رده موضوعی
جلد 2
تاریخ 93
وضعیت چاپ
  • چاپ شده