ببشتر/ببشترو

معرف

بُبَشْتْروُ (گاه‌ نیز بُوبْشتر، بابْشتر و از قرن‌ پنجم‌ به‌ بعد اغلب‌ به‌ صورت‌ بَشتر یا بُشتر) قلعه‌ای‌ کوهستانی‌، پایگاه‌ نظامی‌ مشهور عمربن‌حفصون‌ (ابن‌ حفصون‌ * ) رهبر مقاومت‌ اَندُلس‌ بر ضّد امویان‌ (خصوصاً در جنوب‌ قُرطُبه‌) از 267 تا زمان‌ مرگ‌ او (305) و سپس‌ در روزگار پسرانش‌ تا 315
متن
بُبَشْتر/بُبَشْتْرُو ، بُبَشْتْروُ (گاه‌ نیز بُوبْشتر، بابْشتر و از قرن‌ پنجم‌ به‌ بعد اغلب‌ به‌ صورت‌ بَشتر یا بُشتر) قلعه‌ای‌ کوهستانی‌، پایگاه‌ نظامی‌ مشهور عمربن‌حفصون‌ (ابن‌ حفصون‌ * ) رهبر مقاومت‌ اَندُلس‌ بر ضّد امویان‌ (خصوصاً در جنوب‌ قُرطُبه‌) از 267 تا زمان‌ مرگ‌ او (305) و سپس‌ در روزگار پسرانش‌ تا 315. تعیین‌ موضع‌ دقیق‌ ببشترو (که‌ اغلب‌ با بَرْبَسْتُرو/بَرْبَشْتُرو * در ایالت‌ وَشقه‌ * اشتباه‌ می‌شود) سخت‌ دشوار است‌. دوزی‌ به‌ اشتباه‌ آن‌ را همان‌ کاستیلیون‌ نزدیک‌ تِبا (ایالت‌ مالاگا= مالَقَه‌ * )، و سیمونه‌ آن‌ را واقع‌ در شش‌ کیلومتری‌ شرق‌ آردال‌ در فلاتهای‌ ویلاورده‌ (ایالت‌ مالاگا) دانسته‌ است‌، و این‌ نظر همچنان‌ غلبه‌ داشت‌ تا اینکه‌ در 1338/1920 محل‌ آن‌ را بر بالای‌ هویو دو چورو نزدیک‌ خط‌ آهن‌ قرطبه‌ ـ بوبادیلا ـ مالاگا شناسایی‌ کردند. این‌ تعیین‌ محل‌، که‌ لوی‌ پرووانسال‌ (ج‌ 1، ص‌ 303، شرح‌ 1) نیز آن‌ را قبول‌ دارد، هنوز معتبر است‌، امّا والوه‌ برمخو با آن‌ موافق‌ نیست‌. او بعد از مطالعه‌ دقیق‌ شواهد کهن‌ و برخی‌ اطلاعات‌ تازه‌ مؤکداً استدلال‌ می‌کند که‌ سلسله‌ نبردهای‌ ببشترو، چنانکه‌ در مآخذ ما آمده‌ است‌، به‌ محلی‌ نزدیکتر به‌ جنوب‌ شرقی‌ اشاره‌ دارد و از نظر او باید آن‌ را در جایی‌ نزدیک‌ شهرامروزی‌ کورتیگو د اوتا در سیرا دل‌ ری‌ و شمال‌ رئوگوردو (ایالات‌ مالاگا) جستجو کرد. نام‌ ببشترو با نام‌ پُستُوئِرو که‌ در یکی‌ از مآخذ قرن‌ نهم‌/ پانزدهم‌ آمده‌ و همان‌ کورال‌ دل‌اِنثینا ی‌ (بخش‌ قُمارِش‌) امروزی‌ است‌، قابل‌ قیاس‌ است‌. این‌ نام‌ که‌ به‌ صور مختلف‌ در اسپانیا باقی‌ مانده‌، به‌ احتمال‌ بسیار ریشة‌ ایبری‌ دارد.در دوران‌ شورشهای‌ ضداموی‌، ببشترو اغلب‌ صحنة‌ فعالیتهای‌ نظامی‌ بود و همانجا امیر مُنْذِر در 275، هنگام‌ محاصره‌ قلعه‌، درگذشت‌. در 278 جانشین‌ او عبداللّه‌ سعی‌ کرد آن‌ را تصرف‌ کند، اما ناکام‌ ماند. کوششهایی‌ که‌ پسرانش‌ مُطَّرِف‌ در 281 و آبان‌ در 291 و 294 در همین‌ راه‌ کردند، نیز بی‌ثمر ماند. ببشترو، عاقبت‌ در 316 پس‌ از ده‌ سال‌ اعمال‌ سیاست‌ تدریجی‌ اما مطمئنِ عبدالرحمان‌ سوم‌، تسلیم‌ شد. اگر اطلاعات‌ پراکنده‌ای‌ را که‌ از گوشه‌ و کنار جمع‌آوری‌ شده‌ است‌، مبنای‌ داوری‌ قرار دهیم‌، شاید بتوانیم‌ بگوییم‌ که‌ ببشترو همچنان‌ پایگاه‌ نظامی‌ مهم‌ امویان‌ بود، تا اینکه‌ در 400 بربرها پس‌ از شکست‌ دادن‌ سپاه‌ محمد دوّم‌ در کناره‌ گوادیارو ، آن‌ را تصرف‌ کردند. در 430 و 438 اطلاعات‌ مختصری‌ از ببشترو در زمان‌ سلطة‌ ملوک‌الطوایف‌ حمّودیانِ مالاگا در دست‌ است‌. در 542 «برادران‌ مهدی‌» چون‌ در سِویل‌ (اِشبیلیّه‌) بر موحدون‌، که‌ خود بتازگی‌ بر آن‌ شهر چیره‌ شده‌ بودند، خروج‌ کردند، در ببشترو پناه‌ گرفتند. در قرن‌ هفتم‌ این‌ قلعه‌ ویران‌ شده‌ بود.منابع‌:J. Vallvإ Bermejo,"De nuevo sobre Bobastro", Al- Andalus, xxx (1965), 139-174, علاوه‌ بر پژوهشی‌ درباب‌ مرزهای‌ رایّا (اجمالاً ایالت‌ مالاگا)، این‌ اثر فهرست‌ جامعی‌ از اسامی‌ مکانها دارد؛Evariste Lإvi-provencal, Histoire de l'Espagne Musulmane, Leyde-Paris 1950-1953.
نظر شما
مولفان
گروه
تاریخ اجتماعی ,
رده موضوعی
جلد 2
تاریخ 93
وضعیت چاپ
  • چاپ شده