بالَهوند (یا بالَوَنْد)، از طوایف لر، ساکن هُلیَلان * در استان ایلام. ظاهراً نام بالهوند با باله نسبت دارد. در میان نام رؤسای قدیمی ایل، نامهای باله و میرباله و بالة دوم دیده میشود. بالهوندها اصلاً شاخهای از «بزرگ ایل» دِلفانِ لرستاناند که گویا به دلیل اختلافاتی که در منطقة دلفان بروز کرد، محل سکونت خویش را ترک و به هلیلان کوچ کردند. اولین رهبر ایل، پس از جدایی از دلفان، قائد زینالدین نام داشت. فرزند او باله یا میرباله نام داشت و به نظر میرسد که طایفه نام خود را از او گرفته باشد. تیرههای مختلف طایفة بالهوند نیز سلطة تیرة بالهوند را پذیرفتند و کلاً به صورت ایل واحد در آمده به طایفة بالهوند شهرت یافتند. تیرههای مهم این طایفه عبارتاند از: بالهوند، داجیوند، کوشوند، خَلَفوند، بَهِمیاروند، پیراحمدوند، لُرهوند.تیرة بالهوند در شاه بُداق و گَشان و اطراف هلیلان ساکناند. این تیره شاخههای متعددی دارد که عبارتاند از: زنگیوند، میرخانوند، جواهرقلی، نیرهوند. دو تیرة اخیر عثمانوند هستند و به میان بالهوندها کوچ کردهاند. محل سکونت داجیوندها تُوِه ماهیزان، واقع در جنوب غربی هلیلان، است. مهمترین شاخههای داجیوند عبارتاند از: قادروند، کاکُولوند، برفینهوند. کوشوندها در کنار آب صیمره و شاره ساکناند و مهمترین شاخههای این تیره عبارتاند از: سامیروند، طَهمازوند، اطاقوند، درویش. شاخة اخیر خدّامِ امامزاده عینعلیاند. تیرههای خلفوند و بهمیاروند و پیراحمدوند و لرهوند شاخههای فرعی ندارند. خلفوندها در بانلَکان جای دارند. لرهوندها دیرتر از سایر تیرههای بالهوند خاک دلفان را ترک کردند و در پشت تنگ هلیلان مسکن گرفتند. سابقاً دو تیره موسوم به تالوند و خالوند نیز جزو طایفة بالهوند بود، ولی امروزه خالوندها در «سرفیروزآباد» کرمانشاه ساکناند و تالوندها در دُروفرامان به سر میبرند. یکی از شاخههای بالهوند نیز با کمک والی و به رهبری قائد مراد نامی، از آن جدا و به تیرة قائد مرادوند موسوم شد. بالهوندها بیشتر شیعی اثنی عشریاند، ولی سابقاً در زمرة پیروان خانوادة مشعشعی اهل حق بودند. پایتخت معنوی این خانواده در دروفرامان، در مجاورت هلیلان، قرار داشت. اینک پیروان اهل حق را فقط در میان داجیوندها و لرهوندها میتوان یافت. بالهوندها مردمانی آرام و صلح طلبند، که در شورشهای لرستان و در دورة خانخانی بیشتر در سایة حمایت والیان و حکّام دولت قرار گرفتند. این طایفه به زیبایی و بلند بالایی معروفاند.
