بالطه لیمانی

بالْطه‌ لیمانی‌ ، بندر گاهی‌ در ساحل‌ اروپایی‌ بُسفر بین‌ بویاجی‌کویی‌ و روم‌ ایلی‌حصاری‌. نام‌ آن‌ از بالطه‌اوغلی‌ سلیمان‌بیگ‌، فرماندة‌ ناوگان‌ عثمانی‌ در زمان‌ فتح‌ قسطنطنیه‌ در 857/1453، گرفته‌ شده‌ است‌ و آن‌ همان‌ فیدالیای‌ باستانی‌ است‌ که‌ به‌ نام‌ گونایکون‌ لیمن‌ (پورتوس‌ مولیه‌ رم‌) نیز شناخته‌ شده‌ است‌. گولیوس‌ در اواسط‌ قرن‌ دهم‌/ شانزدهم‌ با نام‌ «سینوس‌ فیدالیه‌ و پورتوس‌ مولیه‌ روم‌» به‌ آنجا اشاره‌ می‌کند. یونانیها به‌ سبب‌ پل‌ چوبینی‌ که‌ بر روی‌ مردابهای‌ آنجا زده‌ بودند آن‌ را سارانتاکوپام‌ می‌نامیدند. بالطه‌لیمانی‌، در قرنهای‌ دوازدهم‌ و سیزدهم‌/ هیجدهم‌ و نوزدهم‌ تفرجگاه‌ مورد علاقة‌ ثروتمندان‌ استانبول‌ بود. در نیمة‌ اول‌ قرن‌ سیزدهم‌/نوزدهم‌، چندین‌ معاهدة‌ بین‌المللی‌ در بالطه‌ لیمانی‌ به‌ امضا رسید، از جمله‌: موافقتنامة‌ انگلستان‌ و ترکیه‌ در 24 جمادی‌الاولی‌ 1254/16 اوت‌ 1838 که‌ به‌ موجب‌ آن‌ انگلستان‌ از امتیازات‌ بازرگانی‌ بسیار و از عنوان‌ کشور کاملة‌الوداد برخوردار شد و ضمناً انحصارات‌ تجاری‌ در تمام‌ مستملکات‌ عثمانی‌ لغو شد؛ عهدنامة‌ مودت‌ و تجارت‌ کشتیرانی‌ در 22 جمادی‌الاولی‌ 1255/3 اوت‌ 1839 میان‌ بلژیک‌ و باب‌ عالی‌ * (دولت‌ عثمانی‌)؛ موافقتنامة‌ روسیه‌ و ترکیه‌ در 6 جمادی‌الا´خره‌ 1265/1 مه‌ 1849 که‌ نظامنامه‌های‌ تشکیلاتی‌ مورّخ‌ 1831 راجع‌ به‌ امیرنشینهای‌ دانوبی‌ افلاق‌ * (والاخیا) و مُلداوی‌ را تعدیل‌ کرد.منابع‌ :Arsiv Kilavuzu, I, Istanbul 1938, 58; p. Gyllius, De Bosporo Thracio Libri III, Lugduni 1561, Lib, II, cap. XIII, 121, 124; J.von Hammer-Purgstall, Constantinopolis und der Bosporus, II, Pesth 1822, 227-229; IA, s.v. "Bog § azi µ i" (by M. Tayyib Gokbilgin: "Tarihte Bog § azi µ i"; G. F. de Martens, Nouveau recueil de traitإs, Gotingen 1817-1842, xv, 695-702, xvi, 958-964 and Nouveau recueil general de traites, Gottingen 1843-1875, x â v, 278 ff.; Pauly-Wissowa, Realenzyklopaedie des klassischen Altertums, V. Stuttgart 1897, s.v. "Bosporos" col. 748.