بالدیرزاده محمد افندی

معرف

از مؤلفان‌ ترک‌ در قرن‌ یازدهم‌ که‌ مدرس‌، قاضی‌ و شاعر نیز بوده‌ است‌
متن
بالْدیرزاده‌، محمد افندی‌ ، از مؤلفان‌ ترک‌ در قرن‌ یازدهم‌ که‌ مدرس‌، قاضی‌ و شاعر نیز بوده‌ است‌. در بورسه‌ متولد شد. پدرش‌ مصطفی‌ افندی‌ خطیب‌ مسجد آن‌ شهر بود. پس‌ از پایان‌ تحصیلات‌، بیش‌ از سی‌ سال‌ درشهرهای‌ بورسه‌، استانبول‌ و اُسکُدار به‌ تدریس‌ پرداخت‌ و در اواخر 1044 به‌ سمت‌ قضای‌ اسکدار منصوب‌، و یک‌ سال‌ بعد قاضی‌ مکه‌ شد. او در 12 رجب‌ 1060 درگذشت‌.بالدیرزاده‌ شعر هم‌ می‌سروده‌ و سلیسی‌ تخلّص‌ می‌کرده‌ است‌، اما از اشعار او، که‌ گویا در دیوانی‌ گردآوری‌ شده‌ بود، تاکنون‌ نسخه‌ای‌ به‌ دست‌ نیامده‌ است‌. مهمترین‌ تألیفات‌ وی‌ در زمینة‌ فقه‌، تاریخ‌ و طبقات‌ از این‌ قرار است‌:1) روضة‌ اولیا در شرح‌ احوال‌ بیش‌ از دویست‌ تن‌ از علما و مشایخ‌ و شعرای‌ بورسه‌. بر این‌ اثر، که‌ از بهترین‌ تواریخ‌ ادب‌ ترک‌ به‌ شمار می‌رود و «وفیات‌ بالدیرزاده‌» نیز خوانده‌ می‌شود، ذیلهایی‌ نوشته‌اند که‌ نخستین‌ و مهمترین‌ آنها گلدستة‌ ریاض‌ عرفان‌ و وفیات‌ دانشوران‌ نادره‌دان‌ ، اثر اسماعیل‌ بلیغ‌ بورسه‌ای‌ است‌؛ 2) حاشیة‌ علی‌ شرح‌ السیّد علی‌ المفتاح‌ که‌ تحشیه‌ای‌ بر شرح‌ سیدشریف‌ جرجانی‌ بر قسم‌ بلاغت‌ مفتاح‌ العلوم‌ سکّاکی‌ است‌؛ 3) تاریخ‌ مکه‌ که‌ حین‌ اقامت‌ او در فاصله‌ 1046ـ1047 در مکه‌ تألیف‌ شده‌ است‌؛ 4) فضائل‌ مکة‌ مکرمه‌ ؛ 5) فضائل‌ مدینة‌ منوّره‌ (نسخه‌ خطی‌ دو اثر اخیر با نام‌ «فضایل‌ حرمین‌» در کتابخانة‌ سلیمانیه‌ موجود است‌؛ 6) کتاب‌ الصک‌ (یا صکوک‌ ).آثار دیگری‌ مانند «حاشیة‌ الاشباح‌»، «بنای‌ کعبه‌، یه‌ دائر رساله‌ » (رساله‌ای‌ دربارة‌ بنای‌ کعبه‌)، «جوامع‌ المشایخین‌» به‌ اسم‌ او ثبت‌ کرده‌اند که‌ از هیچیک‌ نسخه‌ای‌ در دست‌ نیست‌.منابع‌ : محمدافندی‌ بالدیرزاده‌، روضة‌ اولیاء ، کتابخانة‌ آثار خطی‌ و چاپی‌ قدیمی‌ بورسه‌، کتابهای‌ اورخان‌، ش‌ 1/1018؛ اسماعیل‌ بلیغ‌، گلدستة‌ ریاض‌ عرفان‌ و وفیات‌ دانشوران‌ نادره‌دان‌ ، بورسه‌ 1302، ص‌ 346ـ 349؛ محمد ثریا، سجل‌ عثمانی‌ ، استانبول‌ 1308ـ1315، ج‌ 4، ص‌ 164؛ شیخی‌، وقایع‌ الفضلاء ، ج‌ 1، ص‌ 187ـ188؛ بروسه‌لی‌ محمد طاهربک‌، عثمانلی‌ مؤلفلری‌ ، استانبول‌ 1333ـ1342، ج‌ 1، ص‌ 257ـ258؛Abdulkerim Abdulkadirog lu, Bursal i I  smail Belig , Ankara 1985; Hseyin Ayvansa ª ray ª â , Mecmu ª a-i Tevar i ª h , ed. Fahri C.Derin and Vahid Cabuk, I  stanbul 1985; Franz Babinger, Osmanl i Tarih Yazarlar i ve Eserleri , tr. Co í kun µok, Ankara 1982; I  sma ª il Belig § , Nuhbetد'l-a ª sa ª r , ed., Abdulkerim Abdulkadirog § lu, Ankara 1985; M. Tayyib Gخkbilgin, "Bursa'da Kurulu í Devrinin I  lim Mدesseseleri, I  lim Adamlar â ve Bursa Tarih µ ileri Hakk â nda", Necati Lugal Armag § an i , Ankara 1968.
نظر شما
مولفان
گروه
رده موضوعی
جلد 2
تاریخ 93
وضعیت چاپ
  • چاپ شده