باکُسایا ، شهر و بخش کوچک اداری در عهد عباسیان. این بخش، با چهار بخش دیگر، جزو «اَستان» غنی و پرجمعیت مشرق دجله، یعنی بازیان خسرو، بود و شهر«بَنْدَنیجین»، که امروز هیچ اثری از آن باقی نیست، مرکز اصلی آن بود. جغرافیدانان مسلمان معمولاً باکسایا را با ناحیة مجاور آن بادَرایا (بَدرة * امروزی) یکجا ذکر می‌کنند. هر دو محل از آب کافی و گوارا برخوردار بودند، و تپه‌های آن در مرز امروزی ایران و عراق است. دهکده‌ای که به بَکْسَیّه معروف است و امروز داخل ایران، در چند کیلومتری جنوبِ شرقی بدره، واقع است به احتمال بسیار محل باکسایای کهن است. باکسایا قویاً یادآور نام سریانی باـ کُسّایه است و اشاره به موطن یا ناحیة قوم «کُسّایِه» دارد، که به یونانی «کوسایوی » و در کتیبه‌های بابلی «کَشّو » (در اصطلاحِ امروزی «کاسیت»ها ) ضبط شده است. مسکن این قوم کلاً در سلسله کوههای زاگرس قرار داشته و این مشابهتِ نامْ محقّق را برمی‌انگیزد که هر دو را قوم واحدی بشمارد. هیچ مطلب در خور توجهی دربارة این شهر، که قطعاً، مانند بدره، بیشتر جمعیّت آن از لرها و سایر اقوام ایرانی بوده‌اند، ضبط نشده است.منابع : BGA ، جاهای متعدد؛ یاقوت حموی، معجم‌البلدان، چاپ ووستنفلد، لایپزیگ 1866ـ1873، ج 1، ص 477؛G. Hoffmann, Auszuge aus Syrischen Akten persischer Martyrer , Leipzig 1880, 61, 91; G. Le Strange, The lands of the Eastern Caliphate, Cambridge 1930, 63,80; Noldeke in ZDMG , xxviii, 101;; idem, Geschichte der Perser und Araber zur Zeit der Sassaniden , der arabischen Chronik des Tabari غbersetzt, Leiden 1879, 239; M. Streck, Babylonien nach d. Arab. Geog. , 1, 15; G. Westphal, Untersuch. دber die Quellen u. die Glaubwدrdigkeit der Patriarchenchroniken Mari ibn Sulaiman etc. , Strassburg 1901, 121.
