باقربن‌عثمان بُخاری اوچی ، از عرفای قرن یازدهم شبه‌قاره و صاحب جواهرالاولیا . محمدعلی‌بن‌شیخ عبدالواسع صوفی، شاگرد و مریدِ باقر نام او را محمدباقر تارکی نوشته (باقربن‌عثمان، ص 555)، امّا خود او فقط سیّدباقر آورده است (همان، ص 1). از نیاکان او نخستین کسی که از بخارا به هند مهاجرت کرد سیّدجلال‌بن‌سیّدعلی ابوالمؤید بود که در 635 از راه مُلتان به بکّر * (در پنجاب پاکستان) رسید و با شیخ‌بهاءالدین * زکریای ملتانی (متوفی 661) بیعت کرد و پس از درگذشت او به اجازة پسرش، شیخ‌صدرالدین عارف ملتانی، در اُچ (در پنجاب پاکستان) اقامت گزید. سیّدجلال‌الدین بخاری * ، معروف به جهانیان جهانگشت (707ـ785)، از عارفان نامدار آن خطّه و صاحب چندین کتاب فارسی، یکی دیگر از اجداد باقر است. پدرش عثمان، که تا 1051 زنده بود، نیز از صوفیه و نویسندة مونس‌البخاری کلان و مونس‌البخاری خرد و مجموع البخاری و بحرالعجایب است (همان، ص 12، 318).باقر در اُچ‌زاده شد و تحصیلات ابتدایی را در محضر سیدشمس‌الدین مخدوم امام بخاری گجراتی، نویسندة راحت البخاری و تفسیر بخاری ، تکمیل کرد (همان، ص 113) و خرقة خلافت را از پدر خود گرفت (همان، ص 296) و به چلّه‌نشینی و اعتکاف و ارشاد و تبلیغ پرداخت (غلام‌سرور، ص 52ـ58). علی‌اکبر بن‌سیدحامد قتال اُچی، صاحب فوایدالبخاری و باقرالانوار ،از شاگردان او بوده‌است (باقربن‌عثمان،ص237).تاریخ دقیق تولّد و وفات باقر معلوم نیست. اما مطمئناً تا 1098 زنده بوده‌است (همان،ص239،297،333). قبر او در اُچ موجود است.جواهرالاولیا کتابی است پر حجم به زبان فارسی در اوراد و ادعیة اسلامی و مسائل عرفانی که مؤلف از پدر خود و کتابهای معتبر (برای نام کتابها رجوع کنید به غلام سرور، ص 76ـ79) یا در چلّه‌نشینی و اعتکاف از بزرگان دیده و شنیده و از آنها هر چه به عربی بوده به فارسی برگردانده است (باقربن‌عثمان، ص 1). در جواهرالاولیا (ص 111، 261، 320، 551) از سه اثر دیگر باقر نیز نام برده شده است: اکبر جلالی ، باقر المرادات ، خمس الانوار که نسخه‌ای از آنها شناخته نشده است.منابع: باقربن عثمان بخاری، جواهرالاولیا ، چاپ غلام سرور، اسلام‌آباد 1396/1976؛ غلام سرور؛ مقدمة جواهرالاولیا ، اسلام‌آباد 1396/ 1976 (این مقدمه که به طور جداگانه منتشر شده، حاوی مطلب مفصّلی دربارة خانوادة مؤلف و محتویات و مختصات جواهرالاولیا ست).
