باحثة البادیه

معرف

نام‌ مستعار مَلَک‌ حِفنی‌ ناصف‌ (1304ـ1337/1886ـ 1918)، دختر حِفنی‌ ناصف‌
متن
باحِثَة‌ البادیه‌ ، نام‌ مستعار مَلَک‌ حِفنی‌ ناصف‌ (1304ـ1337/1886ـ 1918)، دختر حِفنی‌ ناصف‌. وی‌ از پیروان‌ محمد عبده‌ * و پیشگام‌ تبلیغ‌ حقوق‌ زنان‌ در مصر، و یکی‌ از نخستین‌ بانوان‌ مصری‌ بود که‌ در 1321/1903، گواهینامة‌ آموزگاری‌ ابتدایی‌ دریافت‌ کرد و در مدرسة‌ دخترانة‌ دولتی‌ معلم‌ شد. ازدواجش‌ با عبدالستار الباسل‌ موجب‌ شد که‌ به‌ فَیّوم‌ برود و در آنجا شاهد زندگی‌ زنان‌ روستایی‌ و چادرنشین‌ باشد. باازدواج‌ مجدد شوهرش‌، او خود با مسئلة‌ چند همسری‌ ] مردان‌ [ روبرو شد.تأثیر روشنفکرانة‌ پدر، تربیت‌ حرفه‌ای‌ و تجربة‌ ازدواجش‌، او را برآن‌ داشت‌ که‌ در مقام‌ نخستین‌ بانوی‌ مصری‌، علناً از آزادی‌ زنان‌ سخن‌ بگوید. در همین‌ موضوع‌ در الجریدة‌ و مجلات‌ زنان‌، نظیر الجنس‌ اللطیف‌ ، مقالاتی‌ نوشت‌ و برای‌ زنان‌ تشکیلاتی‌ به‌ نام‌ «اتحاد النساء التهذیبی‌» بنیان‌ نهاد. در 1329/1911، در کنگرة‌ مصر در هلیوپولیس‌ ، سخنرانی‌ کرد و برای‌ بهبود وضع‌ زنان‌ برنامه‌ای‌ ده‌ ماده‌ای‌ ارائه‌ داد.افکار او دربارة‌ آزادی‌، بیقین‌ تحت‌ تأثیر نوشته‌های‌ قاسم‌ امین‌ * بود؛ هرچند همواره‌ هدفهایش‌ ملایمتر و پایبندی‌ او به‌ هنجارهای‌ اسلامی‌، محکم‌ بود. از حجاب‌ دفاع‌ می‌کرد، اما با چند همسری‌ مردان‌ سخت‌ مخالف‌ بود. باحثه‌ برای‌ تعلیم‌ و تربیت‌ مناسب‌ زنان‌، از راه‌ آشنا ساختن‌ آنان‌ با موضوعاتی‌ نظیر بهداشت‌، اقتصاد خانواده‌، پرورش‌ کودکان‌، کمکهای‌ اولیه‌ و غیره‌ و به‌ عبارت‌ دیگر، تعلیم‌ و تربیت‌ آماده‌ کنندة‌ زن‌ برای‌ مادری‌ و ادارة‌ خانواده‌ اهمیت‌ بسیاری‌ قایل‌ بود. او در این‌ امر، بویژه‌ زنان‌ طبقة‌ مرفه‌ را طرف‌ سخن‌ خود قرار می‌داد و نادانی‌ و تن‌ آسایی‌ آنان‌ را در کنج‌ خانه‌ علت‌ بزرگ‌ ضعف‌ اجتماعیشان‌ می‌دانست‌. او شیوة‌ زندگی‌ آنان‌ را، با دید گاهی‌ احساساتی‌، با زندگی‌ فعال‌ زن‌ روستایی‌ و چادرنشین‌ مقایسه‌ می‌کرد. هرچند مبلّغ‌ امکان‌ تحصیلات‌ عالی‌ برای‌ زنان‌ بود، زندگی‌ حرفه‌ای‌ مستقلی‌ برای‌ آنان‌ در نظر نداشت‌ و با هر پیشنهادی‌ برای‌ شرکت‌ آنان‌ در زندگی‌ عمومی‌ و سیاست‌ مخالفت‌ می‌کرد. در جریان‌ گرایش‌ عمومی‌ نهضت‌ آزادی‌ زنان‌ در آن‌ هنگام‌، او برابری‌ اجتماعی‌ و قانونی‌ زنان‌ و مردان‌ را به‌ عنوان‌ یک‌ اصل‌ نپذیرفت‌.منابع‌: باحثة‌البادیه‌، النسائیات‌ ، قاهره‌ 1328/1910؛ رَوحیّه‌ قلینی‌، شاعرات‌ عربیات‌ ، قاهره‌ 1964، ص‌ 37ـ57؛ عمر رضا کحاله‌، اعلام‌ النساء فی‌ عالمی‌ العرب‌ والاسلام‌ ، دمشق‌ 1959، ج‌ 5، ص‌ 74ـ101؛ مجدالدین‌ ناصف‌، ویرایشگر، آثار باحثة‌البادیه‌ ، قاهره‌ 1962؛T. Philipp, "Feminism and nationalist politics in Egypt", in N. Keddie, L. Beck, eds., Women in the Muslim World, Cambridge, Mass. 1978.
نظر شما
مولفان
گروه
اسلام معاصر ,
رده موضوعی
جلد 1
تاریخ 93
وضعیت چاپ
  • چاپ شده