باتاک / باتَک (یا بَتَّک /بَتَّه)، نام منطقه، گروهی از اقوام، و نیز زبانی در سوماترای اندونزی.1) منطقة باتک . در پیرامون دریاچة توبا ، در شمال قسمت مرکزی جزیرة سوماترا در کوهستانهای جنگلی قرار دارد. محصولات عمدة آن برنج، ذرت، سیب زمینی شیرین؛ و صنایع دستی آن بافندگی، آهنگری و خراطی است. معماری خانههای آنان (بویژه بام) شکل خاصی دارد (اسمیت، ص 140).2) اقوام باتک . (در 1967 جمعیت حدود 000 ، 500 ، 2 تن) بیشتر مسلمان و عیسویاند. گروههای بومی غیرمتمدن نیز در آنجا زندگی میکنند (بستانی، ذیل «باتاکه»). این اقوام گویشهای گوناگون دارند که مهمترین آنها گویش توبا بین ساکنان پیرامون دریاچة توبا و جزیرة سامُسیر ، کارو در شمال غربی، سیمالونگون در شمال شرقی، آنکولا (آنگکولا ) و ماندایلینگ در جنوب و جنوب شرقی دریاچة توباست ( ) دایرةالمعارف بزرگ شوروی ( ، ذیل «زبانهای باتک»؛ سایرگر، ذیل «باتک»). قرنها مردم باتک خط خاصی برگرفته از نگارش مردم جنوب هند داشتند، که در میانة سدة اخیر الفبای لاتین جایگزین آن شد ( ) دایرةالمعارف بزرگ شوروی ( ، همانجا). مردم باتک فرهنگ غنی دارند و به لحاظ داشتن سواد سهم بسیاری در حکومت اندونزی داشتهاند (اسمیت، ص 131).در سدههای دوم و سوم میلادی، مردم باتک شیوة حکومت، خط، هنر، صنایع دستی و اعتقادات مذهبی خود را از هندیها آموختند. آنان هرگز موفق به تشکیل حکومت مستقل نشدند ( بریتانیکا ، ذیل «باتک»). به نظر میرسد از 504/1111 همزمان با گسترش اسلام در سوماترا، بتدریج مردم این مناطق ] از جمله باتک [ با اسلام آشنا شدند ( اندونزی: گذشته و آینده ، ص 17). باتکها نیز که بازماندة قوم مالایایی * اند و در انزوا میزیستند ( بریتانیکا ، همانجا)، بویژه ساکنان منطقة جنوب باتک، آنگکولا و ماندایلینگ، دین اسلام (مذهب شافعی) را پذیرفتند (سایرگر، همانجا). این منطقه مدتها زیر استیلای هلندیها بود (رجوع کنید به اندونزی * ). در جنگ دوم جهانی، اهالی قبیلة کارو ] از اقوام باتک [ برای سرنگونی حکومت اشرافی تحت حمایت هلندیها به ژاپنیها کمک کردند (ریکلفس، ص 315).منابع: دیتوس کلیفورد اسمیت، سرزمین و مردم اندونزی ، ترجمة پرویز داریوش، تهران 1350 ش؛ اندونزی: گذشته و آینده ، تهران ] بیتا. [ ؛ بطرس بستانی، کتاب دائرةالمعارف ، بیروت ] بیتا. [ ؛ مرل کالوین ریکلفس، تاریخ جدید اندونزی ، ترجمة عبدالعظیم هاشمینیک، تهران 1370 ش؛Great Soviet Encyclopaedia, NewYork 1973-1983; The New Encyclopaedia Britannica,Micropaedia ,Chicago 1985; Susan Rodgers Siregar, "Batak", in Muslim peoples , ed. Richard V. Weekes, Westport 1984; The Times atlas of the world , London 1985; Webster's new geographical dictionary , Springfield 1980, s.v."Batakland".
