بابِرتی ، اکمل الدین محمّدبن محمدبنمحمود، دانشمند حنفی مذهب در قرن هشتم. در بابرت (=بایبورد * ) از شهرهای ناحیه ارزروم به دنیا آمد و در همانجا به تحصیل پرداخت. سپس به حلب و از آنجا به قاهره رفت و نزد اساتید آن شهر، از جمله ابوحیّان و شمس الدین اصفهانی، به فراگرفتن ادبیات و حدیث و تفسیر و فقه و اصول و کلام پرداخت و سرانجام شیخ خانقاه شد. ابنحجر در الدررالکامنة از او به احترام یاد کرده است. بابرتی در رسیدگی به امور عامّه مردم کوشا بود، ولی از پذیرش مناصب رسمی ، حتی منصب قضا سرباز میزد؛ با اینهمه نزد حاکمان روزگارِ خود محترم بود و توصیهها و درخواستهایش مقبول میافتاد. به رشتههای گوناگون علوم اسلامی احاطه داشت و علاوه بر تألیف کتاب در فقه و کلام و تفسیر، شروح و حواشی قابل توجّهی برشماری از متون درسی و علمی نوشته است، مانند: التقریر، شرح بر اصول بَزْدَوی ، الصدفه الملیّة، شرح بر الفیه ابن مُعْطی در نحو؛ عقیدة الطوسی، شرح بر تجرید الکلام خواجه نصیرالدین طوسی؛ شرح بر تلخیص المفتاحِ خطیب قزوینی؛ شرح بر فرائض السجاوندی ( الفرائض السّراجیّة ) در روش شرعی تقسیم ارث؛ حاشیه بر تفسیر کشّافِ زمخشری؛ تحفة الابرار، شرح بر مشارق الانوار صغانی در حدیث؛ الانوار، شرح بر منار الانوار نَسَفی در اصول؛ النقود و الردود، شرح بر مختصر المنتهی ابن حاجب در اصول؛ شرح بر الفقه الاکبر منسوب به ابوحنیفه درکلام. بابرتی در رمضان 786 درگذشت.منابع: ابن حجر عسقلانی، الدرر الکامنة ، حیدرآباد 1945، ج 4، ص 250؛ ابن عماد، شذرات الذهب ، بیروت 1399/1979، ج 6، ص 293-294؛ مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون ، بیروت 1410/1990؛ خیرالدین زرکلی، الاعلام ، بیروت 1986، ج 7، ص 42؛ عمررضا کحاله، معجم المؤلفین ، بیروت ] تاریخ مقدمه 1376/1957 [ ، ج 11، ص 298-299.
