بهاری، شیخ‌محمد ، عالم و عارف شیعی سده‌های سیزدهم و چهاردهم. در 1265، در بهار همدان به دنیا آمد. پدرش میرزا محمد بهاری بود (آقابزرگ طهرانی، ج 4، ص 46). وی تحصیلات مقدماتی را در زادگاه خود به انجام رساند و برای تکمیل تحصیلات به بروجرد و نجف رفت و به درجة اجتهاد رسید. از جوانی اهل تهجد و ریاضات شرعی بود؛ بدین جهت، در نجف به محضر ملاحسینقلی همدانی، از شاگردان حکیم سبزواری، راه یافت و تا هنگام وفات وی در 1311، در جرگة مریدان خاص وی و از ملازمانش بود (بهاری، مقدمة صدرائی خوئی، ص 23؛ شریف رازی، ج 7، ص 372ـ 375). پس از درگذشت ملاحسینقلی، چندی در نجف ماند و بسیاری از علما و طلاب و تجار و عامة مردم از ایرانی، عرب و هندی، در طی مراحل سلوک از شاگردان وی بودند و با زبان و قلم او ارشاد شدند. او به علت بیماری و برای تغییر آب و هوا، نجف را ترک کرد و به ایران آمد و مدتی در مشهد به سر برد و سرانجام در زادگاه خود به سال 1325 درگذشت (آقابزرگ طهرانی، همانجا). خاکجایش در همدان همواره زیارتگاه بوده و قرار است ساختمانی بر آرامگاه وی بسازند.شهرت بهاری بیشتر به جهت نفس گیرا و جاذبة حضورش بود، کراماتی هم به وی نسبت می‌دهند. تنها اثر باقیمانده از او مجموعه‌ای است مشتمل بر رساله‌ای در آداب سلوک، دو فصل در «صفات علمای حقه» و «اصناف مغرورین»، گفتاری تحت عنوان «دستورالعمل» و شانزده مکتوب که به دوستان و مریدانش نوشته و یکی از مریدان وی به نام شیخ اسماعیل تائب تبریزی آنها را فراهم آورده و تذکرة‌المتقین نامیده است. این اثر بارها به چاپ رسیده است (مشار، ج 5، ستون 343؛ آقابزرگ طهرانی، همانجا؛ بهاری، فهرست مطالب).منابع: محمد محسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة ، چاپ علی‌نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت 1403/ 1983؛ محمدبن محمد بهاری، تذکرة‌المتقین: در آداب سیر و سلوک ، قم 1375 ش؛ محمد شریف رازی، گنجینة دانشمندان ، تهران 1354 ش؛ خانبابا مشار، مؤلفین کتب چاپی فارسی و عربی ، تهران 1340ـ1344 ش.
