تَرجُمانی ، محمدبن‌حسین غَزّی عَسقَلانی ، مکنی' به ابوالحسن (یا ابوالحسین)، محدّث حنفی و از مشایخ صوفیة مصر در قرن چهارم و پنجم. ظاهراً سبب اشتهار او به «ترجمانی» این بوده که جد وی در دربار سیف‌الدوله، از امرای آل‌حمدان، مترجم بوده است (سمعانی، ج1، ص455ـ456). ترجمانی در غَزّه، از شهرهای فلسطین، به دنیا آمد. از تاریخ تولد او اطلاع دقیقی در دست نیست، اما به‌قرینة سال وفات و مدت عمرش ( رجوع کنید به ادامة مقاله)، احتمالاً در 353 به دنیا آمده است. وی بعدها همراه خانواده‌اش به‌عسقلان رفت و در آنجا ساکن شد. در عسقلان از ابوبکرمحمدبن‌احمد حُندُری و ابوالحسن‌علی‌بن احمد حندری حدیث شنید. سپس به شهرهای مختلف مصر و شام رفت و از علمای آن نواحی، از جمله ابوالحسن قَیسَرانی، ابوالحسین مَنْبَجی، ابوالحسین رَقّی، ابوالحسینِ کِلاّ بی و ابوجعفر عمربن سلمون طرابلسی، حدیث شنید و سپس به نشر آنها پرداخت. بسیاری از محدّثان، از جمله ابومحمد نَخشَبی، ابوطاهر لَخْمی، ابونصر رامُشی، ابوعبداللّه قُضاعی و محمدبن عمر کَرَجی، از وی روایت کرده‌اند (ذهبی، ج18، ص 50 ـ51؛ ابن‌عماد، ج3، ص278؛ سمعانی، ج1، ص456؛ ابن‌عساکر، ج 22، ص 117).ابومحمد نخشبی در معجم‌الشیوخ خود از وی یاد کرده و ترجمانی را شیخ صالح و وارسته و از بزرگان اهل زهد در شام معرفی کرده است که شصت سال در خدمت صوفیان (فقرا) آن دیار بوده و تمام ارث پدری خود را به‌ایشان بخشیده است ( رجوع کنید بهسمعانی، همانجا).درگذشت ترجمانی را در 448 در 95 سالگی ثبت کرده‌اند (ذهبی، ج18، ص51؛ ابن‌عماد، همانجا؛ صفدی، ج 3، ص 10). از وی آثاری معتبر بر جای مانده بوده است (سمعانی، همانجا).منابع: ابن‌عساکر، مختصر تاریخ دمشق ، لابن منظور، ج22، چاپ وفاء تقی‌الدین، دمشق 1410/1990؛ ابن‌عماد؛ ذهبی؛ سمعانی؛ صفدی.
