پَرّو ، رشته كوهي در مغرب ايران. رشته كوه پرّو (در بعضي منابع: پراو، پررو، پرآو به معناي پرآب)، جزو رشته‌كوه زاگرس، در جهت شمال غربي ـ جنوب شرقي امتداد دارد و قسمت شرقي و شمال شهرستان كرمانشاه و مغرب شهرستان هرسين (در استان كرمانشاه) را فرا گرفته است. طول آن را حدود 62 كيلومتر و عرض آن را تا 26 كيلومتر ذكر كرده‌اند.پرّو از حدود شرقي راه اصلي كرمانشاه ـ سنندج (در حدود 45 كيلومتري شمال غربي شهر كرمانشاه) تا پيرامون آباديهاي بيستون و سُنقُرآباد (در حدود 36 كيلومتري شمال شرقي شهر كرمانشاه) امتداد دارد (جعفري، ج1، ص131). راه اصلي همدان ـ كرمانشاه از جنوب آن مي‌گذرد. رشته كوه پرّو از شمال غربي به رشته‌كوه شاهو متصل است و كوه بيستون * در انتهاي شرقي آن قرار دارد ( دايرة‌المعارف فارسي ، ذيل «پرّو»؛ رزم‌آرا، ج5، ص68). اين رشته كوه دومين رشته كوه منطقة كرمانشاه از مغرب به مشرق و ادامة رشته كوه شاهوست (كريمي، 1316ش، ص26؛ سنندجي، ص63).از مرتفعترين قلّه‌هاي آن، كه بعضي از آنها پوشيده از برف و داراي يخچالهاي طبيعي است، مي‌توان شيخ‌علي‌خان (ارتفاع: ح 357 ، 3 متر)، شاه ابدالان/ اودلان/ آبدالان/ آودالان (ارتفاع: ح 200 ، 3 متر)، سه كل (ارتفاع: ح 100 ، 3 متر) و سيروله (ارتفاع: ح 000 ، 3 متر) و بيستون در شمال آبادي بيستون را نام برد (كريمي، 1329ش، ص174؛ دايرة‌المعارف فارسي ، همانجا؛ گلزاري، ج1، ص204؛ سازمان جغرافيائي نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران، ج46، ص548؛ جعفري، همانجا؛ معرفت، ص380). برخي پرّو را قلّه‌اي در منطقه دانسته‌اند كه ظاهراً همان قلّة شيخ‌علي‌خان است (كريمي، 1329ش، ص174؛ كيهان، ج1، ص25؛ جعفري، همانجا).رودهاي دينَوَر و گاماسب (جاماسب) رشته كوه پرّو را در مشرق و جنوب شرقي از كوههاي هوجيو و هرسين جدا مي‌كند. رود قره‌سو (با جهت شمالي ـ جنوبي) در غرب آن جريان دارد (معرفت؛ دايرة‌المعارف فارسي ؛ جعفري، همانجاها؛ كريمي، 1329ش، ص173ـ174؛ نيز رجوع كنيد به اوبن، ص338).رودهاي كوچك ارمني جان، تنگ سيزده خزان و زردآب از اين رشته كوه سرچشمه مي‌گيرند (افشين، ج1، ص390ـ392). از سرابهاي آن، بيستون، بَرناج و بُخوبَران است (سازمان جغرافيائي نيروهاي مسلح، ج46، ص547؛ سازمان برنامه و بودجة استان كرمانشاه، ص15). به نوشته‌اي، كوه پرّو (با چشمه‌هاي بسيار در پايكوه) بر دشت پهناور نزديكِ محل تلاقي «رود جاماسب» و «آب دينور» مسلط است (كريمي، 1329ش، همانجا). نزديكترين شكارگاههاي شهر كرمانشاه در اين رشته كوه قرار دارد (معرفت، ص 381).غار پرّو كه برخي آن را بزرگترين و عميقترين غار آسيا و سخت‌ترين غار دنيا ذكر كرده‌اند، در ارتفاع 150 ، 3متري در قلّة شيخ‌علي‌خان (حدود ده كيلومتري شمال شهر كرمانشاه) قرار دارد. اين غار آهكي با عمق 572 متر و درازاي 404 ، 1 متر، داراي كانالهاي ورودي به عرض 40 و ارتفاع 50 سانتيمتر است، در داخل غار فضايي به ارتفاع 50 متر و عرض 15 متر با چندين چاه قرار دارد، در كف آن رود كوچكي جاري و در عميقترين قسمت آن درياچه‌اي است كه منبع چشمه‌هاي بيستون و طاق بستان و چند چشمه ديگر است (افشار سيستاني، ج1، ص100، 111؛ معرفت، ص493؛ قس سلطاني، ص81 ـ84 كه عمق آن را 752 متر ذكر كرده است). از ديگر غارهاي مهم آن آوازا يا چشمه سهراب در دو كيلومتري جادة سنقر ـ كرمانشاه (در دامنة كوه چشمه سهراب)، جوجار در دامنة شمال غربي شاه ابدالان (در شمال رشته كوه پرّو)، پُراو، بيستون (شكارچيان)، دزدان، و غار خَرَل است (گلزاري، ج1، ص308؛ افشار سيستاني، ج1، ص120، 123، 125، 127؛ معرفت، ص492).از آثار به جا مانده در رشته كوه پرّو و مجاور آن مي‌توان از كتيبة بيستون، طاق بستان، تپه قلعه و دخمة در طاق (در آبادي برناج در حدود 44 كيلومتري شمال شرقي شهر كرمانشاه)، مزارهايي در كوه شاه ابدالان و پل آجري شاه‌عباس نام برد (سنندجي، ص 64؛ افشار سيستاني، ج 1، ص 100، 125؛ سازمان جغرافيائي نيروهاي مسلح، ج 46، ص 61ـ62؛ جغرافياي كامل ايران ، ج1، ص388). برخي شهرت پرّو را به سبب واقع شدن كتيبة بيستون در دامنة آن دانسته‌اند (كيهان، ج1، ص25، 48؛ ايران. وزارت كشور. ادارة كل آمار و ثبت احوال، ج2، ص1؛ معرفت، ص274).منابع: ايرج افشار سيستاني، كرمانشاهان و تمدن ديرينة آن ، تهران 1371 ش؛ يدالله افشين، رودخانه‌هاي ايران ، تهران 1373 ش؛ اوژن اوبن، ايران امروز 1907ـ1906: ايران و بين‌النهرين ، ترجمه و حواشي و توضيحات علي اصغر سعيدي، تهران 1362ش؛ ايران. وزارت كشور. ادارة كل آمار و ثبت احوال، كتاب جغرافيا و اسامي دهات كشور ، ج2، تهران 1329ش؛ ايران. وزارت كشور. معاونت سياسي و اجتماعي. دفتر تقسيمات كشوري، سازمان تقسيمات كشوري جمهوري اسلامي ايران ، تهران 1374ش؛ عباس جعفري، گيتاشناسي ايران ، ج1: كوهها و كوهنامة ايران ، تهران 1368ش؛ جغرافياي كامل ايران ، تهران: سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي آموزشي، 1366ش؛ دايرة‌المعارف فارسي ، به سرپرستي غلامحسين مصاحب، تهران 1345ـ 1374 ش؛ حسينعلي رزم‌آرا، فرهنگ جغرافيائي ايران ( آباديها )، ج 5: استان پنجم ( كردستان )، تهران 1355ش، 1331ش؛ سازمان برنامه و بودجة استان كرمانشاه. معاونت آمار و اطلاعات، آمارنامة استان كرمانشاه ، كرمانشاه 1377ش؛ سازمان جغرافيائي نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران، فرهنگ جغرافيائي آباديهاي كشور جمهوري اسلامي ايران ، ج46: كرمانشاه ، تهران 1374ش؛ محمدعلي سلطاني، جغرافياي تاريخي و تاريخ مفصّل كرمانشاهان ( باختران )، ج1، تهران 1370ش؛ شكرالله‌بن عبدالله سنندجي، تحفة ناصري در تاريخ و جغرافياي كردستان ، چاپ حشمت‌الله طبيعي، تهران 1366ش؛ بهمن كريمي، جغرافياي مفصّل تاريخي غرب ايران ، تهران 1316ش؛ همو، راههاي باستاني و پايتخهاي قديمي غرب ايران ، تهران 1329ش؛ مسعود كيهان، جغرافياي مفصّل ايران ، تهران 1310ـ1311ش؛ مسعود گلزاري، كرمانشاهان ـ كردستان ، ج1، تهران ?] 1357ش [ ؛ احمد معرفت، كوهها و غارهاي ايران ، تهران 1373ش؛ نقشة كشور جمهوري اسلامي ايران ، تهران: ادارة جغرافيائي ارتش، 1366 ش.
